Nâng tầm sản phẩm trà rau sen Đại Bình - Kim Liên

Khởi nghiệp từ rau sen

Chị Trần Thị Kim Liên cho biết, ý tưởng làm trà rau sen xuất hiện cách đây khoảng 2 năm, khi mẹ chị bị căn bệnh hiểm nghèo. “Lúc đó tôi muốn tìm một loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao để bổ sung cơ thể mẹ. Qua tìm hiểu thấy cây rau sen Đại Bình có vị ngọt thanh mát, bổ dưỡng, đặc biệt rất lợi cho sức khỏe lại luôn sẵn trong vườn nên tôi sử dụng chế biến thức ăn thường xuyên như xào, luộc hoặc nấu canh với thịt, tôm, nghêu, hến, cá đồng…” – chị Kim Liên chia sẻ.

Cơ duyên tới khi chị Kim Liên gặp ông Lê Quốc Việt - Chủ nhiệm CLB Điểm đến Quảng Nam trong một lần khảo sát du lịch làng Đại Bình. Sau khi thưởng thức món canh rau sen quá ngon, anh Việt muốn chị giới thiệu rau sen đến các nhà hàng ở Hội An để quảng bá và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Nhưng hạn chế của loại rau này là nhanh hư héo, khó để lâu ngày. Vốn người gốc Bắc và có vườn chè ở tỉnh Thái Nguyên, ông Việt gợi ý có thể sao sấy rau sen thành trà. Sau một lần làm thử dù màu trà chưa đẹp nhưng ông Việt khẳng định làm được trà từ rau sen.

Tháng 10/2023, chị Kim Liên bắt đầu mày mò nghiên cứu công thức làm trà. Liên tục thử nghiệm trong 4 tháng, cuối cùng sản phẩm trà rau sen cũng được chế biến thành công. Để thẩm định chất lượng, ông Việt gửi trà ra tỉnh Thái Nguyên để các nghệ nhân trà nơi đây cho ý kiến. Niềm vui vỡ òa khi kết quả đánh giá đạt yêu cầu, sản phẩm trà rau sen Đại Bình chính thức ra đời.

Ban đầu chỉ bằng phương thức thủ công nên bình quân mỗi ngày chỉ làm được 2kg trà. Sản phẩm trà rau sen được chị Liên mang đi chào hàng, giới thiệu tại một số sự kiện, hội chợ trong tỉnh đa phần được đánh giá cao.

“

Theo số liệu phân tích tại Phiếu kiểm nghiệm số 63/PKN-VDD, ngày 6/4/2021 của Viện Dinh dưỡng quốc gia, rau sen có hàm lượng sắt là 6,78mg/100g (thịt bò 2,7mg/100g), vitamin C là 20,6mg/100g, hàm lượng Gluxit 61,67%, hàm lượng Acid amin (đạm) 17,59% (thịt heo 14 - 27%). Các món ăn từ rau sen có tác dụng làm mát cơ thể, bổ dưỡng cho giấc ngủ sâu và ngon hơn.

Với giá bán 50 nghìn đồng/gói (1 lạng), trà rau sen đã trở thành sản phẩm quà tặng của người dân Đại Bình và một số tổ chức, cơ quan nhà nước tại Nông Sơn mỗi khi có khách ghé thăm.

Nâng cao chuỗi giá trị rau sen

Đầu tháng 11/2024 từ một phần hỗ trợ của Chương trình OCOP Quảng Nam, Kim Liên quyết định ra tỉnh Thái Nguyên đặt mua hệ thống máy sấy trà, kết hợp tham quan học hỏi phương thức sản xuất trà nơi đây.

Sau khi áp dụng máy móc hiện đại vào sản xuất, năng suất trà đã đạt 5-10kg/mẻ, mỗi ngày chị Liên làm 2 mẻ mới đủ cung ứng cho khách hàng.

Theo chị Liên, một số vùng quê Quảng Nam vẫn có cây rau sen nhưng rau sen làng Đại Bình có hương vị đậm đà và hàm lượng dinh dưỡng cao hơn; diện tích rau sen cũng nhiều, đây là cơ sở thúc đẩy chị mạnh dạn mở rộng quy mô sản xuất, nâng tầm sản phẩm.

Chị nói thêm: “Ở Đại Bình cây rau sen dường như gắn với cuộc sống, văn hóa cộng đồng, khách có thể dễ dàng bắt gặp rau sen được người dân trồng làm bờ giậu hoặc cắt tỉa làm hàng rào… Đặc biệt, với đặc tính của loại cây rừng, rau sen trong làng không phân thuốc nên an toàn với sức khỏe con người.

Do đó, tôi muốn phát triển chuỗi giá trị rau sen theo hướng đa dụng hơn hướng đến nhiều đối tượng khách hàng, kể cả khách du lịch chứ không chỉ bó hẹp là thực phẩm thông thường”.

Theo chị Kim Liên, nỗi lo nhất hiện nay chính là nguồn nguyên liệu. Mặc dù, làng Đại Bình có nhiều hộ dân trồng rau sen nhưng quy mô nhỏ lẻ, manh mún, sản lượng không ổn định. Cạnh đó, năng suất thu hoạch cũng theo mùa vụ, thông thường từ tháng Giêng đến tháng 9 âm lịch, cây rau sen mọc tươi tốt, mỗi tháng có thể cắt 4-5 lứa, nhưng từ tháng 10 đến tháng Chạp thì rau sen “ngủ đông” sản lượng tụt giảm, mỗi tháng chỉ còn 1-2 lứa khó đủ nguyên liệu để làm trà.

“

Tôi đang tính toán có thể gia tăng sản lượng trà trong mùa nắng để dự phòng những tháng mùa đông vì trà rau sen có thời hạn sử dụng 1 năm. Đa dạng các sản phẩm từ rau sen như đắp mặt nạ, làm bánh; chế biến rau sen một nắng (sấy khô giống rong biển); làm thực phẩm để lưu giữ lâu ngày (khi ngâm nước sẽ tươi trở lại) nhằm mang đến nhiều lựa chọn hơn cho khách hàng về loại rau đặc sản này"

Chị Trần Thị Kim Liên

Thông thường 10kg rau sen tươi cho ra 1kg trà thành phẩm, 100m² đất thu hoạch được 20kg rau sen. Nhằm đảm bảo nguồn nguyên liệu tại chỗ, tháng 1/2024 cơ sở đã ký kết hợp đồng thu mua rau sen với gần 10 hộ dân trong làng. Đồng thời, chị Kim Liên đã cải tạo 2ha đất nông nghiệp của gia đình sang trồng cây rau sen nhằm chủ động nguồn nguyên liệu lâu dài.