Nền tảng để khởi nghiệp

Đề án tổ chức Năm khởi nghiệp Quảng Nam 2023 vừa được UBND tỉnh ban hành với phần phụ lục gồm rất nhiều hoạt động dành cho người trẻ, trong đó chủ yếu là tổ chức các diễn đàn, hội thi ý tưởng với mục tiêu khơi dậy tinh thần, khát vọng khởi nghiệp đối với học sinh, sinh viên.

Sự kỳ vọng về những “hạt giống” này có thể tham gia hành trình khởi nghiệp đã thôi thúc nhiều chuyên gia và nhà quản lý trả lời những câu hỏi do chính mình đặt ra về điều kiện cần của nền tảng nguồn nhân lực, môi trường xã hội và hệ sinh thái khởi nghiệp.

Chia sẻ tại một diễn đàn khởi nghiệp dành cho học sinh, sinh viên do TP.Tam Kỳ tổ chức vừa qua, TS.Đinh Việt Hòa - Chủ tịch Hội Khởi nghiệp Việt Nam nói chưa bao giờ ông gọi khởi nghiệp là phong trào mà là một hành trình, một công cuộc. Quan niệm như vậy không phải phủ nhận tính “táo bạo” của các chủ thể khởi nghiệp mà là đề cao vai trò nền tảng của các yếu tố liên quan đến hành trình khởi nghiệp.

Lấy ví dụ về những “ông lớn” khởi nghiệp trên lĩnh vực công nghệ ở nước ngoài, trong đó có rất nhiều người thậm chí bỏ dở việc học, TS.Hòa cho rằng họ có những khả năng vượt trội, được hình thành từ cả một quá trình chứ không phải ngẫu nhiên, ngẫu hứng theo phong trào.

Từ những chia sẻ của TS.Hòa, có thể liên hệ về môi trường xã hội, nền tảng khởi nghiệp của những người trẻ, nhất là học sinh sinh viên trên địa bàn tỉnh, để nhận thấy họ đang có những thế mạnh gì. Và thực tế là không có nhiều điểm vượt trội để những “hạt giống” có thể biến khát vọng khởi nghiệp trở thành hiện thực.

Hầu hết học sinh, sinh viên là những chủ thể của… lý thuyết, bởi thiếu môi trường lý tưởng để họ năng động hơn, gần thực tiễn hơn với những kiến thức mình học được từ nhà trường.

Trong khi đó, những điều kiện hỗ trợ, khuyến khích và cả cơ hội khởi nghiệp từ bối cảnh thực tế hiện vẫn chưa nhiều. Hầu hết học sinh, sinh viên chưa thể tự chủ với dự định của chính mình, thì làm sao có nhiều chủ thể khởi nghiệp là những người trẻ?

Cũng trong một lần diễn thuyết tại Tam Kỳ, Shark Lê Hùng Anh (người con quê hương Quảng Nam) được nhiều bạn trẻ chào đón nồng nhiệt, nhưng anh khuyên những người trẻ, nhất là học sinh, sinh viên đừng nghĩ nhiều đến việc khởi nghiệp, mà trước hết nên tập trung cho việc học.

Bởi anh cho rằng mình không muốn gieo vào tâm lý những người trẻ rằng khởi nghiệp là một màu hồng. Khởi nghiệp là hành trình khó khăn, cần rất nhiều yếu tố, nếu không đủ khả năng hình dung hết được công việc mình đang làm thì dễ dẫn đến rủi ro. Và mỗi chủ thể khởi nghiệp phải biết “ngại” rủi ro, chứ không thể tự tin thái quá rằng ngã ở đâu là đứng dậy ở đó ngay được.

Vai trò của tri thức trong khởi nghiệp thật sự rất quan trọng. Nhiều người cho rằng Vệt Nam đang ở trong “cơn bão hoàn hảo”, bởi đại dịch và kinh tế suy giảm đã tác động dai dẳng, nhưng đó cũng là cơ hội tốt để các mô hình khởi nghiệp phát triển. Nhưng nhìn chung hệ sinh thái khởi nghiệp đang còn ở những bước đầu tiên, tình trạng “đông nhưng không tinh” là một thực tế đáng lo.

Một chuyên gia khuyên rằng, những người trẻ có dự định khởi nghiệp thì nên thử “lắng nghe chính mình”. Ví dụ một nhóm học sinh, sinh viên thân thiết có thể ngồi với nhau ở quán nước, mỗi người lần lượt trình bày về một chủ đề chung nào đó, cùng lắng nghe và bàn luận rồi đi đến kết luận với sự thống nhất cao.

Bước tiếp theo là đề xuất người thực hiện và trình bày phương án cụ thể… Đây là kỹ năng để nhận biết mình đang có gì và cần gì, và cũng là bước đầu tiên để có thể bắt đầu một công việc hiệu quả, trong đó có khởi nghiệp.