Khi sâm Ngọc Linh - sâm Việt Nam được công nhận là sản phẩm quốc gia, giá trị kinh tế tăng lên rất cao, mở ra cơ hội thoát nghèo và làm giàu chính đáng cho người dân huyện Nam Trà My. Tuy nhiên, một số đối tượng xấu đã cố tình đem củ tam thất để giả sâm Ngọc Linh nhằm lừa đảo trục lợi, vì thế chính quyền địa phương vào cuộc ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi gian lận thương mại.
Du khách yên tâm mua sâm Ngọc Linh tại phiên chợ. Ảnh: H.T |
Cơ hội trục lợi
Sâm Ngọc Linh - sâm Việt Nam chính hiệu hiện nay có giá trị rất cao bởi lượng dược chất quý hiếm chứa đựng trong củ và lá. Theo giá bán buôn, sâm Ngọc Linh củ tươi loại 7 củ/kg có giá khoảng 220 triệu đồng; loại 10 củ/kg có giá 130 triệu đồng; loại 20 củ/kg có giá bán 90 triệu đồng. Loại sâm nguyên liệu thấp nhất là 50 củ/kg có giá bán 50 triệu đồng. Lá sâm tươi hiện có giá 8 triệu đồng/kg. Chính vì có giá trị quá cao nên nhiều đối tượng xấu đã cố tình đưa củ tam thất vào thủ phủ sâm Ngọc Linh để lừa đảo người tiêu dùng. Mới đây, Công an huyện Nam Trà My triệt phá đường dây rao bán sản phẩm sâm giả do đối tượng Nguyễn Thị Lan Anh (SN 1981, trú thôn 2, xã Trà Linh, Nam Trà My) thực hiện. Tang vật thu được trong vụ lừa đảo giả sâm Ngọc Linh gồm 134 củ tam thất có trọng lượng 13,2kg và 6,1kg thân lá tam thất bán 113 triệu đồng (loại 10 củ/kg) và 73 triệu đồng (loại 20 củ/kg).
Đối tượng Anh khai nhận đã sử dụng mạng xã hội (Zalo, Facebook) chào bán và liên lạc trực tiếp cho các hộ kinh doanh sâm Ngọc Linh tại Nam Trà My và còn mạnh miệng khẳng định số tam thất giả là sâm Ngọc Linh được trồng tại thôn 2 xã Trà Linh có giấy kiểm định hẳn hoi. Trên thị trường củ tam thất có giá bán khoảng 700 nghìn đồng/kg. Nếu thương vụ lừa đảo nêu trên trót lọt, đối tượng Nguyễn Thị Lan Anh sẽ bỏ túi hơn 1,2 tỷ đồng. Và thiệt hại thì người tiêu dùng gánh chịu. Ông Hồ Văn Thể - Chủ tịch UBND xã Trà Linh cho biết: “Hành vi buôn bán sâm giả không chỉ là tội lừa đảo mà còn hủy hoại đến uy tín, thương hiệu quốc bảo sâm Ngọc Linh. Để trồng được cây sâm Ngọc Linh là cả quá trình gian nan, vất vả, thậm chí người dân phải đánh đổi cả mồ hôi, nước mắt mới có. Cho nên cơ quan chức năng phải xử lý mạnh tay những đối tượng xấu để bảo vệ sâm Ngọc Linh - sâm Việt Nam”.
Kiên quyết ngăn chặn
Là thủ phủ cây sâm Ngọc Linh - sâm Việt Nam, huyện Nam Trà My đã kiên quyết đấu tranh ngăn chặn mọi hành vi buôn bán sâm Ngọc Linh giả. Huyện đã chỉ đạo cho lực lượng công an tăng cường công tác nắm thông tin từ xa. Chỉ cần có nguồn tin đối tượng buôn bán sâm Ngọc Linh giả là tung lực lượng vào theo dõi, truy bắt và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Cùng với đó, huyện cũng vận động người dân trong huyện tham gia tố giác các hành vi buôn bán sâm Ngọc Linh giả để bảo vệ thương hiệu quốc gia cho sâm chính gốc.
Từ năm 2017 đến nay, chợ phiên sâm Ngọc Linh được tổ chức định kỳ từ ngày 1 đến ngày 3 hàng tháng tại trung tâm huyện Nam Trà My, đây là địa chỉ bán sâm Ngọc Linh thật 100%. Theo đó, tất cả nguồn sâm nguyên liệu trước khi đưa vào bày bán tại chợ phiên sẽ được Tổ kiểm định kiểm tra từng củ một nhằm đảm bảo không cho bất cứ đối tượng xấu trà trộn những loại củ không phải sâm Ngọc Linh vào. Trong những ngày diễn ra chợ phiên, Tổ kiểm định đi kiểm tra liên tục các mặt hàng sâm củ, sâm lá do doanh nghiệp và hộ dân bày bán. Du khách đến mua sâm cũng sẽ được Tổ kiểm định hỗ trợ kiểm tra sâm Ngọc Linh lần cuối trước khi đóng gói đem về sử dụng. Nhờ vậy, lượng khách tiêu dùng trong cả nước đến với phiên chợ sâm ngày càng nhiều. Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My Hồ Quang Bửu cho biết: “Chợ phiên sâm Ngọc Linh của huyện đã trở thành địa chỉ tin cậy tuyệt đối để giao thương dược liệu quý này. Tôi đảm bảo du khách cứ yên tâm khi đến đây mua sâm về dùng. Nếu phát hiện hành vi giả sâm trong phiên chợ thì chính quyền sẽ chịu trách nhiêm!”.
Ông Bửu cũng khuyến cáo du khách khi đến Nam Trà My mua sâm Ngọc Linh, người tiêu dùng nên vào trong chợ vì ở ngoài rất khó kiểm định. Bên cạnh việc kiểm soát chặt chẽ nguồn sâm Ngọc Linh đưa vào bán tại chợ phiên, huyện cũng yêu cầu các doanh nghiệp, hộ kinh doanh sâm ký cam kết không buôn bán sâm Ngọc Linh giả và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Ông Trịnh Minh Quý - Giám đốc Trung tâm sâm Ngọc Linh Nam Trà My kiêm Tổ phó kiểm định sâm tại phiên chợ cho biết, thời gian qua Tổ kiểm định cũng đã giúp kiểm tra chất lượng rất nhiều sản phẩm sâm củ mà người tiêu dùng khắp nơi mang đến nhờ thẩm định. Phần lớn mọi người đều mua phải củ tam thất giả sâm Ngọc Linh. Điều đó cho thấy sâm giả ở bên ngoài còn khá phổ biến nên người tiêu dùng phải hết sức thận trọng. Tốt nhất là đến phiên chợ sâm do huyện Nam Trà My tổ chức hàng tháng để được mua sâm Ngọc Linh chính hiệu và giá cả hợp lý.
HOÀNG THỌ