Ngang nhiên xâm hại mồ mả

Ít nhất 26 ngôi mộ của tộc Lương tại khu nghĩa địa Đá Đen ở thôn Khánh An (xã Tam Dân, Phú Ninh) đang bị xâm hại và đối mặt với nguy cơ sạt lở đất bất cứ lúc nào. Nguyên do là một người dân cho đơn vị tận thu khoáng sản đất trái quy định nhưng chính quyền địa phương lại buông lỏng quản lý.

Tận thu đất lấn sâu vào 26 ngôi mộ của tộc Lương. Ảnh: T.H

Xâm hại cõi thiêng

Trước tình trạng mồ mả ông bà, tổ tiên bị ngang nhiên xâm hại, ông Lương Phối (trú tại số 22 Trần Đình Đàn, phường Tân Thạnh, TP.Tam Kỳ) - đại diện cho tộc Lương, đã cầu cứu các cơ quan chức năng của tỉnh và huyện Phú Ninh.

Theo ông Phối, tộc Lương có 26 ngôi mộ được cải táng từ năm 1988 tại khu nghĩa địa Đá Đen, thôn Khánh An - xã Tam Dân. Đây là khu đất trước đây gia đình mua lại của người dân địa phương (thời điểm này, chỉ thỏa thuận bằng miệng, không có giấy tờ). Tại khu vực nghĩa địa, ngoài 26 mồ mả của tộc Lương còn có hàng chục ngôi mộ khác . “Ngày 20.5 vừa qua, khi lên thăm khu mộ của gia tộc, tôi phát hiện ông Hùng trú tại xã Tam Dân đã thuê xe múc đất sát nhiều ngôi mộ của tộc họ chúng tôi để bán cho một doanh nghiệp san lấp mặt bằng xây dựng khu giết mổ gia súc cách đó vài chục mét. Tôi gặp ông Hùng, yêu cầu ông không được dùng máy xúc lấy đất sát các phần mộ của gia tộc và giữ nguyên hiện trạng, ông đồng ý. Tuy nhiên, ngày 9.6, khi lên thắp nhang các phần mộ, tôi thấy người ta đã múc đất sát rạt với phần nền móng ngôi mộ. Nếu trời mưa to rất dễ xảy ra sạt lở đất và chắc chắn làm sập đổ hàng chục ngôi mộ của gia tộc” - ông Phối trình bày.

Dẫn chúng tôi ra hiện trường khu vực nghĩa địa, ông Lương Thanh Yến - em bà con cháu bác với ông Lương Phối, bức xúc: “Người ta đã đào xúc đi cả chục nghìn mét khối đất để lại chỏng chơ khu nghĩa địa ở giữa khu vực sâu thẳm. Xe múc san ủi làm hư hỏng cả nền bê tông của phần mộ. Vì tiền, người ta bán đất, xúc đất, bất chấp xâm hại cả chốn linh liêng”. Điều khiến cho các gia đình tộc Lương phẫn nộ là người đang sử dụng diện tích đất liền kề với khu nghĩa địa đã ngang nhiên bán đất, xâm hại mồ mả của tộc họ Lương. Có mặt tại hiện trường, theo quan sát của chúng tôi quanh khu vực nghĩa địa có diện tích lên đến cả nghìn mét vuông bị tận thu đất đỏ với độ sâu trung bình trên dưới 4m. Một khối lượng đất đỏ khổng lồ đã bị lấy đi; điều này cho thấy quá trình khai thác khoáng sản diễn ra trong thời gian khá dài.

Tận thu đất trái quy định

Ai xâm hại mồ mả tộc Lương và ngang nhiên khai thác đồi đất rộng cả nghìn mét vuông mà không có bất kỳ giấy phép hợp pháp nào? Ông Đoàn Văn Tuấn - cán bộ địa chính - xây dựng xã Tam Dân cho biết: “Khu đất có mồ mả tộc Lương hiện của ông Nguyễn Hùng (xã Tam Thái, Phú Ninh) quản lý, sử dụng. Loại đất rừng trồng với diện tích hơn 3.000m2, nguồn gốc sử dụng trước năm 1993 nhưng chưa cấp bìa đỏ. Đất là của ông Hùng trồng cây nhưng khu vực đồi phía trên có mồ mả của tộc Lương. Chính quyền đã gửi giấy mời đại diện tộc Lương lên giải quyết”. Ông Tuấn cũng cho rằng, toàn bộ khối lượng đất đỏ lấy đi san lấp làm mặt bằng cho dự án khu giết mổ gia súc tập trung của xã. Ban đầu, ông Nguyễn Hùng có đơn xin hiến đất cho xã nhưng địa phương từ chối; sau đó lại “tặng cho” khối lượng đất này cho Hợp tác xã Đại Phát là chủ đầu tư dự án khu giết mổ gia súc xã Tam Dân để san lấp mặt bằng. “Dự án khu giết mổ gia súc xây dựng từ năm ngoái đến nay. Khi phát hiện khối lượng đất đỏ tận thu không đúng quy định, xã có mời ông Nguyễn Hùng lên làm việc nhưng ông luôn vắng mặt, cuối cùng không lập biên bản được” - ông Tuấn nói.

Trao đổi với chúng tôi, Chủ tịch UBND xã Tam Dân - ông Bùi Hồng Long nói: “Để san lấp mặt bằng xây dựng, một số đơn vị thi công đã “xin” đất đỏ của ông Hùng. Về nguyên tắc, việc lấy đất đỏ không đảm bảo quy trình thủ tục như vậy là sai, nhưng do địa phương rất bức xúc về một khu giết mổ gia súc tập trung, trong khi việc xin giấy phép khai thác đất nguyên liệu không hề đơn giản”.

Theo thu thập của phóng viên, để phục vụ cho việc san lấp mặt bằng dự án khu giết mổ gia súc xã Tam Dân, cần ít nhất 10.000m3 đất lấy từ dọc hai bên đường ĐH2 và khu vực quanh đồi đất khu nghĩa địa Đá Đen. Khu vực tận thu trái phép đất đỏ nằm sát đường ĐH2 từ xã Tam Dân đi thị trấn Phú Thịnh (Phú Ninh). Quá trình khai thác giữa “thanh thiên bạch nhật”, diễn ra trong thời gian dài nhưng ngành chức năng  huyện Phú Ninh lại không hề hay biết. Ông Trần Quốc Danh - Trưởng phòng TN&MT huyện Phú Ninh phân trần, đơn vị không biết vì chính quyền địa phương không báo lên. Khi nhận được thông tin, ngành đã yêu cầu dừng ngay việc khai thác đất cũng là lúc khu vực quanh nghĩa địa Đá Đen đã bị lấy hết đất rồi! Ai đã cho phép tận thu khoáng sản không đúng quy định pháp luật? Đó là câu hỏi cần được chính quyền xã Tam Dân và ngành chức năng huyện Phú Ninh sớm có câu trả lời.

TRẦN HỮU