Ngày hội làng biển

(QNO) - Lễ hội cầu ngư - một hoạt động văn hóa truyền thống của người vùng biển Tam Thanh (Tam Kỳ), trở thành ngày hội làng của ngư dân.

Các bô lão trong làng thực hiện lễ cúng truyền thống. Ảnh: QUÂN TUẤN

Hàng trăm người từ các thôn của xã Tam Thanh đổ dồn về bãi biển thôn Thượng Thanh, để cùng cầu mong mưa thuận gió hòa, thuyền buồm đầy cá… trong các nghi thức lễ truyền thống của hội cầu ngư. Đây là lễ hội lớn nhất trong năm của người dân vùng biển, vừa mang tính kế thừa của văn hóa dân gian, vừa là dịp kỷ niệm ngày Bác Hồ về thăm làng cá (1.4) và giải phóng quê hương Quảng Nam. 

Những làng chài của xã Tam Thanh nằm trải dài theo bờ biển, trước mặt là sông Trường Giang, sau lưng là biển Đông, nên ngư nghiệp từ bao đời là sinh kế của người dân nơi đây. Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, lễ hội cầu ngư, thờ cúng cá Ông là một hiện tượng văn hóa dân gian tiêu biểu của ngư dân ven biển, và lễ hội này chiếm vị trí đặc biệt trong đời sống tâm linh, tín ngưỡng của cộng đồng ngư dân. Qua thời gian, lễ hội càng được củng cố trong cộng đồng làng ven biển và trở thành lễ hội truyền thống của bà con ngư dân.

Ngoài các nghi lễ cúng truyền thống, một hình thức múa hát đặc trưng của lễ hội cầu ngư là múa hát bả trạo (bả: nắm, trạo: chèo đò) diễn tả tinh thần đoàn kết giữa các thành viên trong một con thuyền, vượt qua sóng to gió cả, mang về một mùa bội thu cho ngư dân. Hát múa bả trạo, vừa là nghi thức tế lễ vừa là hoạt động nghệ thuật. Với người dân Tam Thanh, bả trạo là hoạt cảnh thể hiện sinh hoạt, lao động của ngư dân như chèo thuyền, kéo lưới hoặc đặc tả cảnh đưa linh, rước hồn “Đức Ông”. Và hầu như tại đây, người dân nào cũng có thể ngân nga vài câu hát theo thể điệu hò khoan, bả trạo.

Anh Nguyễn Thành Trung - người giữ vai trò Tổng lái của đội bả trạo trong hội cầu ngư lần này của xã Tam Thanh, cho biết, múa hát bả trạo trong hội cầu ngư được người dân vùng biển vô cùng ưa thích. Đặc biệt, năm nay, đội bả trạo của Tam Thanh có rất nhiều thành viên trẻ tuổi. Họ là những thanh niên trong thôn được sự chỉ bày của người lớn, và tiếp tục kế thừa phong tục tốt đẹp này. Trong thời gian tới, theo ông Lê Ngọc Ty - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Thanh, địa phương sẽ thành lập một câu lạc bộ đàn hát bả trạo, dân ca bài chòi với số lượng thành viên lên đến 40 người.

Dưới đây là một số hình ảnh chúng tôi ghi nhận tại lễ hội cầu ngư xã Tam Thanh:

Lễ cúng truyền thống cầu mong mưa thuận gió hòa. Ảnh: QUÂN TUẤN

Đội bả trạo thực hiện nghi thức mở đầu cho buổi lễ tế cá Ông. Ảnh: QUÂN TUẤN

Tái hiện cảnh ra khơi bằng các điệu múa hát cổ truyền. Ảnh: QUÂN TUẤN

Tổng khoan hô hát bả trạo. Ảnh: QUÂN TUẤN

Tổng lái Nguyễn Thành Trung dẫn dắt đội bả trạo tái hiện nghi lễ cầu thần Nam Hải. Ảnh: QUÂN TUẤN

Người dân làng biển háo hức đi xem, đi nghe lễ hội làng mình. Ảnh: QUÂN TUẤN

 LÊ QUÂN - ANH TUẤN