1. Chiến sự Nga - Ucraina diễn biến phức tạp mà nếu chỉ tiếp nhận thông tin một chiều ở “phe” nào cũng dễ khiến ta trở thành kẻ ngố, theo nghĩa ngây ngô, ngốc nghếch khi bàn luận.
Càng ngơ ngác hơn khi vào mạng xã hội, thấy người Việt chia rẽ góc nhìn khác biệt, thậm chí đối nghịch nhau trong suy nghĩ về cuộc chiến này. Một bên ủng hộ Nga, bên lại theo Ucraina, khiến “cuộc chiến bàn phím” thật dữ dội.
Người ta sẽ dễ thành kẻ ngố, vì thực tế cùng với chiến trường súng đạn đì đùng là cuộc chiến trên không gian mạng, chiến tranh thông tin. Có những điều có thể bị bưng bít, hoặc bị bóp méo, nên khó để tiếp cận sự thật chính xác trong hỗn loạn, nhiễu loạn.
Nếu để cảm tính lấn át lý trí khi bàn luận các vấn đề chính trị quốc tế e rằng sẽ rối rắm với những nhận định rất khác nhau về các cuộc xung đột đang xảy ra nóng bỏng. Có lẽ nhiều người sẽ chọn thái độ trung dung khi lên án chiến tranh và cho rằng mưu toan áp đặt chính trị cường quyền rồi đưa lực lượng vũ trang vào cuộc bắn giết làm thiệt mạng dân thường là phi nhân tính, phản lại nhân loại tiến bộ.
2. Cái danh xưng “Nga ngố”, nhiều người Việt từng biết và sử dụng thành quen vào những năm 80-90 thế kỷ trước. Đó là khi người Việt qua buôn bán, mang theo thỏi son môi, bút chì kẻ mắt, hay quần bò, áo thun, nhẫn giả… đổi lấy hàng hóa mà người Nga thấy lạ lẫm, nên gọi họ là ngố. Nhưng theo nhiều người, đó không phải là cách gọi thể hiện sự miệt thị, mà chủ yếu để trêu đùa.
Có thể đùa một cách dễ thương như một Tiktoker người Nga nổi tiếng với nhiều clip học tiếng Việt hài hước, đó là Peter Dgplv, có biệt danh “Anh Nga Ngố” trên cộng đồng mạng.
Sang Việt Nam để tìm kiếm cơ hội kinh doanh và làm DJ một thời gian, đến khi dịch Covid căng thẳng và bị phong tỏa với lệnh giãn cách vào đầu năm 2021, Peter mới bắt đầu học tiếng Việt. Học tiếng khó nhớ nên anh quay video để lưu giữ, rồi đưa lên Tiktok, dần dần “Anh Nga Ngố” thu hút được gần 15 triệu lượt view; hơn 522 nghìn người theo dõi. Quả là do cách học tiếng ngây ngô, phát âm và diễn đạt ngố ngố, một người Nga đã có thể thu hút nhiều bạn trẻ quan tâm.
Người Nga ngố như Peter thì đáng yêu, nhưng những tay tài phiệt, mafia chính trị và buôn vũ khí đang xáp vào chiến sự Nga - Ucraina, hẳn không ngố như thế để mà cười đùa. Gây chiến tranh để buôn bán vũ khí và trục lợi nhiều thứ nữa là “hát trên những xác người”, bởi biết bao dân thường, nhất là phụ nữ và trẻ em, phải gánh chịu đau thương tàn khốc, phải vào cuộc di tản lánh nạn mang tầm thế kỷ.
Dịch giã diễn ra trong gần 3 năm qua và chưa ngớt, rồi nơi này chỗ nọ bị thiên tai hoành hành. Bây giờ lại gây chiến tranh, các “ông lớn” Nga, Mỹ, Trung Quốc… đều muốn vẫy vùng tứ xứ, oán thù chồng chất lên thêm.
Như khi Nga, Mỹ chúi mũi vào Ucraina thì Biển Đông lại dậy sóng với Trung Quốc tập trận và Việt Nam phản đối. Dường như nhân loại đang bị trừng phạt vì những điều khó lý giải, đôi khi rất điên rồ, khiến cho ta dễ trở thành kẻ ngố với khả năng nhận biết còn ngây ngô làm sao.
3. Bao nhiêu cuộc được/thua, còn/mất của nhân loại này đã vì các cuộc chiến tranh điêu linh làm sụp đổ các nền văn minh, các giá trị di sản văn hóa. Thực sự với óc suy luận tầm thường của người viết bài này, cho rằng con người đôi khi là kẻ ngốc thảm thương vì đã sáng tạo ra các công trình giá trị rồi tự phá hủy nó, tự sản xuất ra vũ khí hủy diệt rồi ngồi lên thùng thuốc súng.
Cái sự ngốc này làm ngơ ngác bao nhiêu triết gia và nhà nghiên cứu chính trị thế giới, từ thời đế chế La Mã đến tận ngày nay. Hơn thế, chính dục vọng ngông cuồng, ngạo mạn, tàn bạo đã phá tan sự bình yên của trái đất được hóa công ban tặng cho loài người.