Nghề nuôi hàu lấy ngọc trai Akoya lâu đời tại Nhật

Dù là loại ngọc trai có kích thước rất nhỏ, Akoya vẫn nổi tiếng khắp thế giới với bề mặt óng ả, quyến rũ. Đây cũng là là loại ngọc trai đầu tiên trên thế giới được tạo ngọc bằng phương pháp nuôi cấy.

Trang trại nuôi trai lấy ngọc của nhà chế tác trang sức nổi tiếng Nhật Bản Tasaki trên quần đảo Kujukushima.

Quần đảo Kujukushima bao gồm 208 hòn đảo lớn nhỏ. Nơi đây không chỉ là địa điểm du lịch nghỉ dưỡng lý tưởng với cảnh quan thiên nhiên tuyệt vời mà còn là vùng nuôi ngọc trai rất phong phú, đặc biệt là tại vịnh Ago. Nghề này ra đời tại Nhật cách đây hơn một thế kỷ và ông tổ nghề nuôi cấy ngọc trai là Kokichi Mikimoto (sinh năm 1893), còn được xem là một trong 10 nhà phát minh vĩ đại của Nhật Bản. Mikimot - thương hiệu trang sức ngọc trai danh tiếng nhất thế giới do chính Kokichi Mikimoto sáng lập trở thành một biểu tượng của văn hóa Nhật Bản trên thế giới. Ngọc trai Akoya được nuôi cấy từ loài trai có tên khoa học là Pinctada Martensii Fucata hay còn được biết đến với cái tên khác là con hàu Akoya. Hầu hết viên ngọc có màu trắng xám nhẹ với ánh hồng, xanh lá hay bạc.

Hiệu trang sức Tasaki là công ty điều hành và quản lý một trang trại ngọc trai ở Kujukushima hơn 70 năm qua. Trang trại nuôi khoảng một triệu con hàu Akoya mỗi năm trong hàng chục ngàn tấm lưới nằm ngay dưới mặt nước. Với đường kính trung bình 7 - 8mm, Akoya là loại trai nhỏ nhất từng được tìm thấy từ trước đến nay. Nhưng ngọc trai Akoya của Nhật rất quý giá và đươc ưa chuộng bởi hình dạng tròn hoàn hảo cùng với vẻ ngoài rực rỡ, sáng bóng. Akoya được ví như biểu tượng truyền thống của sự thanh lịch và vẻ đẹp, vẫn chủ yếu là ngọc trai nước mặn, được tạo ra từ những con điệp, hàu sống ở các vịnh biển tạo ra.

Thu hoạch ngọc trai Akoya. Ảnh: allabout-japan

Một trong những sản phẩm bán chạy nhất của Tasaki là một chiếc nhẫn đặc trưng đính 5 viên ngọc trai Akoya giống hệt nhau. Điều đó cho thấy ngoài kỹ thuật nuôi hàu lấy ngọc, tay nghề thợ kim hoàn cũng rất điêu luyện cùng với quy trình sản xuất rất chặt chẽ. Masato Yamashita - cố vấn cao cấp của Tasaki cho biết, công việc nuôi hàu hay trai lấy ngọc thường bắt đầu vào tháng hai. Để tạo ra một viên ngọc trai, trước tiên phải đi tìm các con giống đem về nuôi trong 2 năm, đến năm thứ 3 thì bắt đầu cấy nhân vào trai giống. Để có được những hạt ngọc tốt, quá trình từ khi cấy đến thu hoạch mất ít nhất là 2 năm. Việc nuôi cấy trai lấy ngọc trong các điều kiện phù hợp là thách thức lớn nhất đối với người sản xuất.

Yamashita, người có kinh nghiệm nuôi ngọc trai hơn 40 năm cho biết, nuôi hàu lấy ngọc gần bờ biển là thích hợp hơn vì có ít cá hoặc động vật săn mồi khác. Vùng biển bao quanh quần đảo Kujukushima lại rất giàu sinh vật biển. “Hàu chủ yếu sống dưới đáy đại dương, nhưng chúng tôi nuôi chúng cách xa đáy biển - nơi môi trường có thể dễ dàng làm cho chúng rất bẩn. Vì vậy, phải mất rất nhiều thời gian và nỗ lực để giữ cho chúng liên tục sạch sẽ” - Yamashita, người có kinh nghiệm nuôi ngọc trai hơn 40 năm cho biết. Hơn nữa, mọi thứ phải được cân bằng rất tốt. Nếu hàu được nuôi trong một môi trường thoải mái, chúng sẽ cho ra những viên ngọc trai rất đẹp, bắt mắt. Ngược lại, nếu nuôi hàu trong môi trường chật chội hoặc không sạch sẽ, những viên ngọc trai sẽ xấu hơn, không còn tính hấp dẫn hay chất lượng tốt.

Ngọc trai Akoya được nuôi phổ biến tại Nhật Bản, Thái Lan, Australia và Việt Nam, trong đó tập trung lớn nhất là ở Nhật Bản.

QUỐC HƯNG