Nghiên cứu lắp đặt trạm đo mưa, mực nước trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn

Theo ThS. Phạm Phong, trên cơ sở phân tích đặc điểm địa hình, phân bố lượng mưa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và đặc điểm địa hình thủy lý của từng lưu vực hồ chứa, nhóm thực hiện đề tài đã thiết lập mạng lưới quan trắc mưa và quan trắc mực nước trên sông hợp lý cho toàn lưu vực.

Các điểm quan trắc mưa, quan trắc mực nước trên sông đã được xác định phù hợp với đặc điểm từng lưu vực hồ chứa và đáp ứng quy định hiện nay của Bộ Tài nguyên và môi trường về kỹ thuật quan trắc và cung cấp thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn đối với trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng.

Với bản đồ vị trí quan trắc mưa, mực nước đã được thiết lập, các chủ hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn hoàn toàn có thể sử dụng để xây dựng hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng phục vụ vận hành hồ chứa và vận hành điều tiết liên hồ. 

Đối với phương pháp nghiên cứu số liệu đo mưa để tính toán lưu lượng dòng chảy lũ về các hồ chứa sẽ mang lại cách tính lưu lượng về khi lũ cho đủ thiết bị đo mực nước hồ, đo mưa đạt độ chính xác 1mm. Nghiên cứu này thay thế cho việc tính dự báo lưu lượng dòng chảy từ mưa bằng phần mềm HEC-HMS đã được dự kiến trong đề cương. 

Hiện nay tại lưu vực Vu Gia - Thu Bồn, mật độ điểm đo mưa trên lưu vực các hồ chứa còn thưa, chưa đại diện cho toàn lưu vực nên áp dụng quy luật tổng hợp được tại thủy điện Krông H’năng để tính dự báo lưu lượng dòng chảy cho Vu Gia - Thu Bồn. ThS. Phạm Phong cho biết, sẽ hiệu chỉnh khi các chủ hồ lắp đặt trạm đo mưa và đo mực nước hồ chứa chính xác đến 1mm.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu cho rằng, 2 sông Vu Gia và Thu Bồn nếu có lũ đồng thời thì không thể điều tiết, phối hợp các hồ chứa của 2 sông để giảm lũ cho hạ du vì các hồ này khá gần nhau, thời gian truyền lũ nhanh và xấp xỉ nhau.

Các hồ chứa trên lưu vực có dung tích phòng lũ rất nhỏ so với tổng lượng lũ về, với dung tích phòng lũ theo yêu cầu của quy trình vận hành liên hồ hiện nay thì chiến lược giảm lũ hợp lý nhất là từng hồ chứa phải cắt được đỉnh lũ của mình. Việc dự báo mưa để dự báo lưu lượng dòng chảy về từng hồ và vận hành liên hồ sẽ không thể thực hiện được trong điều kiện hiện nay do số lượng trạm đo mưa chưa đảm bảo.

Bởi vậy, để vận hành điều tiết liên hồ giảm lũ cho hạ du cần tính toán dự báo lũ về các hồ chứa trên lưu vực từ số liệu mưa thực tế đo được trên lưu vực. Dự báo lũ về hồ được thực hiện liên tục theo tần suất 1 giờ/lần ngay khi có số liệu đo mưa; tính được đỉnh lũ trước 3-4 giờ.