Miền Trung đã kết thúc những cơn gió ẩm ướt, nhưng tiết xuân vẫn còn se se lạnh, sương mù giăng giăng kín cả đồi bãi. Lại một tháng Giêng, thỏa bao nỗi mong chờ như trở thành thói quen từ mùa hoa cải thơ dại.
Cuối tháng Chạp, cải đã mọc xanh mơn mởn hai bên bờ ruộng, trên triền đê, trên cả những bãi đất phù sa ven sông. Đến mùa cải ra bông, một màu vàng mênh mông cả đồng quê. Hoa cải một thời được chúng tôi dùng để chơi đồ hàng, cắm vào lọ đặt góc bàn học và đặc biệt còn được má chế biến nhiều món ngon. Trong gió nhẹ đầu xuân, thoảng đưa hương ngồng cải xào tỏi từ chái bếp, nghe lòng càng thêm ấm áp tình quê.
Thật ra, hoa cải được người quê tôi chế biến rất nhiều món luộc, hoa cải nhúng trong món lẩu, hoa cải xào tôm, xào thịt heo hoặc thịt bò, nhưng tôi thích nhất món ngồng cải xào tỏi của má. Ngồng cải xào tỏi chế biến tuy đơn giản nhưng má có bí quyết riêng để ngồng cải xào tỏi trở nên gây nghiện đối với một đứa trẻ rất “kén” rau như tôi.
Ngồng cải có thể nở ở vài thời điểm trong năm nhưng chỉ có ngày xuân giêng hai mới cho hương vị ngon nhất. Hái mớ ngồng cải khi trời còn hơi sương, về chần qua với nước sôi trước khi xào, không cần luộc lâu quá như rau khoai, rau muống. Thao tác này chỉ để hạn chế giảm bớt mùi nồng của ngồng cải. Bóc một mớ tỏi rồi giã nhỏ, chờ dầu nóng lên trên chảo mới cho tỏi vào. Tỏi hơi vàng thì thêm rau vào đảo nhanh tay, thêm muối, nước mắm vào cùng lúc này là đủ.
Món ngồng cải xào tỏi chỉ cần nhanh tay, nhanh mắt một chút tức ngồng cải phải hái đúng mùa, không để hoa quá già, khi xào vừa đủ chín tới để giữ nguyên màu vàng điểm trong màu xanh lá non. Đĩa ngồng cải giòn sật, đậm đà hương tỏi. Đây là món ăn khá độc đáo, chắc chắn sẽ đem đến sự thích thú cho nhiều người. Ai thưởng thức lần đầu sẽ e ngại mùi vị hăng hăng đặc trưng của ngồng cải, nhưng chỉ đến khi nhâm nhi cùng với chén cơm sẽ thấy “bén”.
Vị ngọt cố hữu, vị nhẫn nhẫn đặc trưng hòa trong mùi tỏi phi là sự kết hợp hoàn hảo. Quả đúng là loại rau này chỉ hợp với xào tỏi. Chấm mắm cũng không hợp, mà xào kèm với bất cứ thứ gì cũng làm phai đi vị hoang dại ngọt ngào trời cho của ngồng cải. Và rồi, đôi ba lần thưởng thức lại nghiện để cứ đến mùa xuân lại đợi cải trổ ngồng mà hái về chế biến.
Bây giờ rất khó thấy món ngồng cải xào ở nhà hàng nào đó, vì chẳng ai đi hái ngồng cải để bán cả và hơn nữa ngồng cải số lượng ít, nhiều vitamin, dưỡng chất tốt cho sức khỏe nên thường các bà, các chị để dành chế biến cho gia đình xem như một vị thuốc quý trong dân gian nâng cao sức khỏe lại đẹp da, dài tóc. Nhưng có thể một ngày nào đó, ngồng cải mùa xuân xào tỏi sẽ từ bếp nhà “bước ra” để làm một món đặc sản trong nhà hàng, bởi sự quyến rũ của vị đắng ngọt ngào từ một loài hoa tinh khôi mà thiên nhiên ban tặng.