Nhà nước có trách nhiệm cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân tự nguyện hiến đất

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh cho rằng dự thảo luật có nhiều chính sách quan trọng tác động lớn đến đời sống, kinh tế - xã hội, nhận được nhiều sự quan tâm của nhân dân. Để hoàn thiện các chính sách trong dự thảo luật trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 6 lần này, đại biểu góp ý nhiều nội dung.

Về quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng đất thuê trả tiền hằng năm, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh cho rằng việc loại trừ quyền bán, quyền thế chấp tài sản gắn liền với đất thuê, quyền thuê trong hợp đồng thuê và quyền góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất thuê sẽ đảm bảo đất được giao cho đơn vị sự nghiệp công lập thuê theo hình thức trả tiền hằng năm sử dụng đúng mục đích. Đồng thời, đảm bảo sự công bằng giữa đơn vị sự nghiệp công lập với các tổ chức kinh tế khác.

Về điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, đại biểu đề nghị giữ như dự thảo luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5. Vì hiện nay, nhiều hộ gia đình có đất nông nghiệp là đất lúa dù không trực tiếp sản xuất nhưng vẫn thuê mướn người để canh tác, sản xuất.

Việc bắt buộc trong mọi trường hợp, bất kể quy mô đất trồng lúa nhận chuyển nhượng, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng đất trồng lúa đều phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa là chưa phù hợp với bối cảnh hiện nay.

Đồng thời, đề nghị xem xét điều chỉnh quy định theo hướng người nông dân có đất nông nghiệp được “góp vốn” bằng chính mảnh đất của mình để khuyến khích tích tụ đất đai, phục vụ các dự án sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, chứ không nên quy định theo hình thức chuyển nhượng.

Về vấn đề cơ quan, đơn vị, tổ chức có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; quản lý, khai thác sử dụng quỹ đất đã thu hồi, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh đề nghị cụ thể hóa quy định về tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; quản lý, khai thác sử dụng quỹ đất đã thu hồi theo hướng làm rõ tổ chức được thực hiện các chức năng vừa nêu là tổ chức công lập hay tổ chức tư nhân. Vì thực tế, các tổ chức tư nhân đã từng được cho phép thực hiện các nội dung này và phát huy tốt hiệu quả.

Về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, đại biểu cho biết Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng nêu rõ: “có quy định cụ thể về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để sau khi thu hồi đất thì người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở, bảo đảm cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ”.

Quan điểm hết sức quan trọng nêu trên của Đảng lại chưa được thể chế hóa cụ thể trong nội dung Điều 91 dự thảo luật về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Do đó, đại biểu đề nghị cân nhắc bổ sung nguyên tắc nêu trên vào dự thảo luật như dự thảo luật ban đầu lấy ý kiến nhân dân. Đồng thời, quy định rõ hơn các tiêu chí cơ bản bảo đảm thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ để tạo sự đồng thuận của người dân trong quá trình thu hồi đất tránh tình trạng khiếu nại, khiếu kiện kéo dài, gây cản trở quá trình triển khai các công trình, dự án.

Về nguyên tắc cấp giấy chứng nhận, đại biểu đề xuất Nhà nước có trách nhiệm đo đạc, chỉnh lý và cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất trong các trường hợp người dân tự nguyện hiến đất, công trình... để xây dựng hạ tầng giao thông nông thôn, đô thị; đổi đất để Nhà nước xây dựng các công trình, thiết chế văn hóa cộng đồng...

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh cho biết hiện nay rất nhiều trường hợp người dân tự nguyện hiến đất nêu trên nhưng phải chịu kinh phí đo đạc, chỉnh lý để được cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gây tốn kém thời gian, tiền bạc của nhân dân, không khuyến khích tinh thần tự nguyện đóng góp của nhân dân trong tham gia xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.

Việc quy định thời hạn sử dụng đất của người sử dụng đất đối với đất ở là ổn định lâu dài, theo đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh, nếu là đất ở thì người sử dụng đất được sử dụng đất ổn định lâu dài kể cả trường hợp Nhà nước giao đất ở cho doanh nghiệp thực hiện dự án, như vậy dẫn đến việc doanh nghiệp găm giữ đất, hoặc nếu doanh nghiệp là chủ đầu tư dự án, xây dựng xong dự án nhà ở mà găm giữ sản phẩm (nhà ở) thì trở thành tài sản được sở hữu ổn định lâu dài của doanh nghiệp.

Vì vậy, để tránh tình trạng nêu trên, đại biểu đề nghị dự thảo luật nên quy định việc giao đất cho chủ đầu tư dự án là có thời hạn, nhưng cho phép người mua nhà ở trong dự án bất động sản được sử dụng đất ổn định lâu dài để tạo cơ sở pháp lý cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn với thời hạn sử dụng ổn định lâu dài.