“Nhất xứ” cá hanh nấu canh chua

Cá hanh chỉ xuất hiện rải rác, không nhiều nên mỗi khi bắt được ngư dân thường giữ lại cho gia đình hoặc biếu người thân để dùng. Cứ mỗi lần có dịp công tác từ đất liền ra Cù Lao Chàm, nếu trúng hôm chợ đảo có cá hanh thế nào tôi cũng được anh bạn đồng nghiệp đãi cho các món ngon từ loài cá này.

Trong thực đơn thường ngày của ngư dân nơi xứ đảo, cá hanh xuất hiện với món nào cũng đậm đà vị biển. Cá vừa mới bắt được, các ngư dân thường chế biến thô bằng món nướng hoặc chiên để nhâm nhi. Người ta chọn những con vừa tầm, mổ bỏ nội tạng, giữ nguyên vảy, rửa sạch, để ráo rồi cho lên bếp lửa than đỏ rực, cá chín mặt này thì trở sang mặt khác, chừng khoảng nửa tiếng là đã có thể lai rai.

Các bà, các chị nội trợ lại thích cắt lát, tách đầu để chế biến thành nhiều món. Thịt cá đã loại bỏ xương cho vào cối giã hoặc xay nhuyễn làm chả rán, cuốn ram. Từng lát cá hanh còn có thể đem kho dưa muối trên lửa nhỏ. Chả cá thì ăn với cơm nóng và có thể để được lâu. Các món kho vừa thơm, ngon nhưng không ngậy, mùi vị thịt cá ngon ngọt rất đặc trưng.

Ai thích ăn bánh tráng cuốn, chắc chắn sẽ hài lòng với món cá hanh hấp. Cứ từ từ giẽ cá rồi cuốn chung với xà lách, húng cây, cải bẹ xanh… chấm với nước mắm chua cay ngon đã đời. Nhưng tôi cũng như đa số ngư dân lại thích kiểu cá hanh nấu canh chua truyền thống.

Cái hút khách của món này chính là vị ngọt rất riêng của từng thớ thịt cá trắng ngần xen lẫn chút chua thanh của các loại rau, quả không thể lẫn đi đâu được, ăn với cơm vừa thơm vừa béo. Canh chua cá hanh còn là bài thuốc dân gian kỳ diệu. Chỉ cần húp vài chén canh nóng, mọi mệt mỏi trong người tan theo từng giọt mồ hôi đang toát ra. 

Để chế biến món canh chua cá hanh, nồi nước nấu chỉ cần thả vài lát cà chua, thơm, giá hoặc măng chua vào đun sôi rồi cho cá đã ướp thấm thía vào. Rắc hành, rau ngò và thêm vài lát ớt vào nồi, mùi thơm dậy lên nức mũi... Canh chua cá hanh vừa chín tới, gắp cá ra đĩa. Thịt cá trắng, ngọt, bùi, chấm với nước mắm ớt chanh, ăn hoài không ngấy. Điều thú vị nữa, canh chua cá hanh không chỉ hợp với cơm mà còn có thể ăn cùng với bún hoặc mì chẳng khác gì lẩu cá, đúng là món ăn “nhất xứ”.

Người xứ biển quê tôi hầu như không khi nào lo thiếu vắng cá tươi trong bữa cơm kể cả những ngày mưa gió. Ấy vậy mà mỗi khi có dịp ra đảo tôi vẫn cứ ngóng hoài cá hanh, chỉ một con thôi cũng đã tạo nên bữa tiệc rộn rã tiếng cười với đồng nghiệp.