Nhớ mùa “dế lụt” quê tôi

Dọc theo hai bên bờ sông Vu Gia (Đại Lộc) quê tôi có nhiều bãi biền với đất pha cát rất tốt cho việc trồng rau, màu nên có rất nhiều dế cơm đào hang sinh sống. Đó là dế cơm (có nơi gọi dế bầu) lớn hơn dế than (loại dế màu đen nuôi để đá) một chút và có màu nâu nâu. Con dế là đặc sản của quê tôi từ bao đời đã gắn bó với xóm làng qua biết bao mùa lũ.

Dế cơm sống trong hang khô ráo chỉ ăn lá cây, cỏ, nên khá sạch gặp lúc xảy ra mưa lụt hang bị ngập chúng phải chui ra khỏi hang, nổi đầy mặt nước, bu bám đầy trên các nhánh cây dại trên bãi biền. Đi bắt dế tuy lạnh, có khi nguy hiểm nhưng nghĩ đến dế, trong đầu bọn trẻ chúng tôi có cảnh món ăn chế biến từ dế cơm với những con dế to gần bằng ngón tay cái, bụng bự, cánh nhỏ, béo núc; khi chiên, xào lên, ăn giòn và béo ngậy.

Dế bắt về bỏ phần gai chân, giữ lại phần đùi, bỏ cánh, ngắt nhẹ phần đuôi, bỏ phần ruột, rửa sạch bằng nước muối để cho ráo nước. Phần gia vị ướp dế gồm dầu ăn, muối, tỏi, ớt, hành, thêm một ít đường và mì chính, tiêu giã nhuyễn rồi cho vào dế trộn đều. Để món dế xào trở nên hấp dẫn và vàng giòn hơn, trước khi cho dế vào chảo nên cho muối ớt vào chảo rang trước, sau đó bỏ dế vào xào cùng đến khi dế chín. Người ăn sẽ cảm nhận được vị cay, vị béo, vị mặn hòa lẫn vào nhau tạo hương vị khó quên.

Tiếng xèo xèo của dế xào hòa quyện cùng mùi hương thơm lừng từ chảo bay ra làm mọi người phải “râm ran” thèm. Lấy chiếc đũa trộn lên vài ba lần và đảo dế trong chảo cho đều, khi thấy những con dế đổi thành màu vàng “cánh kiến” là chín. Mang dế ra thưởng thức với bánh tráng nướng giòn và rót một ly rượu đế thật đầy thì bao nhiêu cảm giác lạnh lẽo của mùa đông cũng tan thành mây khói. Giữa tiết trời mưa lụt, nhấm nháp những con dế xào cay giòn béo ngậy đầy hương vị thì còn gì hấp dẫn bằng. Dế xào không chỉ là món ăn giàu dinh dưỡng mà còn là món ẩm thực khoái khẩu và đặc trưng mùa lụt quê tôi.