Những bức ảnh kể chuyện hòa bình

Bộ sách ảnh “Việt Nam – 40 năm” của nhà nhiếp ảnh người Ailen - Ian Thuillier, với các hình ảnh chân thực về một Việt Nam hòa bình, đã chạm vào tâm thức người xem.

Ian cũng vừa tổ chức một cuộc triển lãm cùng tên tại Hội An, sau khi đã ra mắt những hình ảnh này tại Quảng Trị. Tập sách ảnh của Ian Thuillier đã vượt qua các tác phẩm của hơn 100 nghìn nhiếp ảnh gia toàn thế giới để lọt vào danh sách của Giải thưởng Ảnh Sony toàn cầu.

Việt Nam trong ký ức

Suốt 3 tháng đi dọc từ Nam ra Bắc, dừng lại và dành thời gian nhiều nhất cho những cái tên đã từng “vang danh địa cầu” bằng sự ác liệt, thảm khốc, những địa danh mà như Ian chia sẻ, nó cho cả thế giới biết về những thương tổn của chiến tranh. Và cho đến thời điểm hiện tại, những “thương tổn” đó vẫn chưa thể lành hẳn. Những mảnh đất bom mìn còn rải rác, như Khe Sanh (Quảng Trị). Những thương tật trong chiến trận, hay cả những di chứng do chất độc hóa học rải xuống và những đứa trẻ hậu chiến là người phải gánh lấy… Ngoài ảnh phong cảnh, chiếm số lượng khá lớn trong tập hợp ảnh Việt Nam của Ian là những chân dung, mà ít nhiều cuộc đời họ có liên quan đến các cuộc chiến xảy ra trên đất nước này. Tìm đến và gặp những “nhân chứng” của chiến tranh, để nghe họ kể về những gì đã xảy ra của hơn 40 năm trước, Ian nói ông thật sự ngưỡng mộ người dân Việt Nam. “Tôi yêu mọi thứ nơi đây. Sắc màu, con người, đồ ăn. Và người dân Việt Nam, họ là những con người vô cùng xinh đẹp. Họ vị tha với quá khứ” - Ian Thuillier nói.

Ian Thuillier (giữa) trong cuộc gặp gỡ tại Hội An. Ảnh: S.ANH

Một cách trọn vẹn, Ian gom nhặt trong ống kính của mình một Việt Nam tươi rỡ nhiều màu sắc, nhiều cảm xúc. Thoáng xanh ươm của những cánh rừng dọc Trường Sơn, hay màu nắng ướm vàng trong những đôi mắt trẻ thơ ở vùng Sơn Mỹ, một đường 9 Nam Lào, Khe Sanh đã trở thành những địa chỉ đỏ… Hay một ít trong tổng số 40 bức ảnh, là thắng cảnh danh lam, các di sản thế giới của Việt Nam được công nhận. Và dĩ nhiên, chiếm đa số là những vùng đất đã một thời khốc liệt trong chiến tranh. Ian tới, để nhắc lại những tên gọi này cho đông đảo bạn bè quốc tế, bằng một cái nhìn tươi tắn: “cái nhìn của hòa bình”. Như chia sẻ của Ian: “Việt Nam – 40 năm là một loạt hình ảnh chụp trong thời gian của tôi trong năm nay tại Việt Nam. Đó là 40 năm kể từ khi Việt Nam đã chiến đấu và giành được độc lập. Những hình ảnh này sẽ kể câu chuyện của đất nước - phong cảnh và con người Việt Nam tới nhiều người. Mục tiêu của tôi là để vinh danh đặc biệt quốc gia này, về cả cảnh quan lẫn con người từ sau khi đất nước này độc lập vào năm 1975”.

Những đặc tả Việt Nam

Trong buổi triển lãm tại Hội An, Ian mong rằng những tấm ảnh của mình sẽ để lại cảm xúc cho người xem. Và không chỉ có vậy, thông qua những bức ảnh, rất nhiều thông điệp sẽ được truyền tải, trong đó, có câu chuyện đằng sau giá trị hòa bình.

“Trong tập sách, ngoài những hình ảnh phong cảnh, còn bao gồm cả những hình ảnh của những người sống sót sau cuộc chiến tranh, có những câu chuyện tôi cần phải nói cho bạn nghe về thương tổn họ gặp phải. Một số là người cao tuổi và đã sống qua sự khủng khiếp của nó, một số khác còn trẻ nhưng vẫn gặp những di chứng, họ hoặc sống tại vùng đất đã từng là chiến trận ác liệt, hoặc đang sống ở những di sản với nhiều suy nghĩ khác nhau”, Ian chia sẻ khi ra mắt tập sách ảnh.

những bức ảnh Ian Thuillier chụp về một gia đình với những hậu quả chiến tranh.

Và những chân dung ông chụp trong hành trình của mình, đa số là nạn nhân chất độc da cam, các thương bệnh binh và người gặp nhiều khó khăn vì hậu quả của chiến tranh. Chuyến hành trình dọc Việt Nam của Ian khác hoàn toàn so với quãng thời gian ông lang thang tại Campuchia. Bởi lẽ chính người dân Việt Nam cùng câu chuyện trong mỗi gia đình đã trở thành đề tài ông chọn cho mình khi bấm máy. Trong tập sách ảnh, hai mẹ con bà Lục, sống cách Hội An 50km tại một vùng núi, theo chia sẻ của Ian, đã sống sót qua 3 vụ đánh bom mìn. Anh con trai không được bình thường. “Họ ở biệt lập với dân làng. Bà Lục là mẹ đã 83 tuổi và Nhi giờ 45 tuổi”, Ian nói. Đương nhiên, ở Việt Nam, bạn sẽ gặp rất nhiều hoàn cảnh như vậy rải rác khắp nước, đặc biệt tại những vùng đất đã từng là chiến sự ác liệt.

Đại sứ quán Ailen, Quỹ Văn hóa Ailen cho biết, tất cả lợi nhuận thu về trong các cuộc triển lãm sẽ dành cho những chương trình, dự án từ thiện mà hai quốc gia Việt Nam và Ailen đang hợp tác. Trong khuôn khổ mối quan hệ giữa hai nước, Ailen đã có nhiều hỗ trợ cho các hoạt động khắc phục hậu quả bom mìn, hạn chế hậu quả của sự biến đổi khí hậu.

Sau buổi triển lãm tại Hội An, Ian Thuillier quay trở về nước, và nói chắc chắn rằng, ông sẽ quay trở lại Việt Nam với những xúc cảm đặc biệt sau lần đầu tiên có quá nhiều kỷ niệm này. Cùng với đó, sẽ có thêm nhiều dự án hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn tại Việt Nam, khởi đi từ tấm lòng của một nhiếp ảnh gia, một đạo diễn phim tài liệu xuất sắc như Ian Thuillier. Và dĩ nhiên, những bức ảnh kể về một Việt Nam hòa bình, sẽ có sức lan tỏa mạnh mẽ hơn.

SONG ANH