Những dấu hiệu lấp lánh...

Những sắc diện mới

Tại Tặng thưởng Văn học nghệ thuật (VHNT) Quảng Nam năm nay, có 43 tác phẩm thuộc 8 chuyên ngành là văn học, âm nhạc, nhiếp ảnh, mỹ thuật, sân khấu, điện ảnh, văn nghệ dân gian, VHNT các dân tộc thiểu số - miền núi lọt vào chung khảo. Theo đánh giá của các ban sơ khảo chuyên ngành, đi liền với sự gia tăng về số lượng tác phẩm, Tặng thưởng lần này còn khá đa dạng, phong phú về sắc điệu.

Theo đó, chuyên ngành âm nhạc tạo dấu ấn khi có cả hành khúc và một số ca khúc phổ thơ phá cách hoặc viết theo phong cách dân gian đương đại, giàu cảm xúc. Trong khi đó, với một số tác phẩm vừa mang hình hài báo chí vừa có dáng vẻ tác phẩm nghệ thuật với ngôn ngữ đặc trưng, nhiếp ảnh và điện ảnh đem đến cái nhìn hiện thực hơn và mang tính liên ngành.

Riêng với văn học, hầu như tác phẩm nào cũng có sự lấp lánh theo cách riêng của mình: Hoặc thuyết phục người đọc bằng sự chân thực, không cần quá nhiều hư cấu; hoặc dùng chính cái nền nã, quen thuộc để nuôi giữ cảm xúc, làm cho tác phẩm bật mầm...

Sự xuất hiện của một số nhân tố mới cũng là một điều đáng ghi nhận. Trong đó, mới nhất là việc lần đầu tiên chuyên ngành sân khấu có một vở diễn (vở “Hương của rừng”) mà từ kịch bản, đạo diễn, chỉ đạo nghệ thuật đến biểu diễn đều do các nghệ sĩ là hội viên của Hội VHNT tỉnh thực hiện.

Trong 12 mùa giải trước đây, các vở diễn tham gia Tặng thưởng VHNT Quảng Nam và lọt vào chung khảo đều là những vở mà kịch bản và đạo diễn đều của các nghệ sĩ tên tuổi ngoài Quảng Nam. Theo nghệ sĩ Huỳnh Ngọc Lệ - Chi hội trưởng Chi hội Sân khấu, chỉ riêng việc dựng được một vở diễn “cây nhà lá vườn” để dự thi là một điều rất đáng khích lệ...

Trong khi đó, bên cạnh những cái tên đã quen thuộc từ nhiều mùa giải trước đây, vòng chung khảo Tặng thưởng VHNT Quảng Nam 2023 có thêm một số gương mặt mới. Với văn học là 3 tác giả thơ Thảo Nguyên, Trần Anh Dũng và Hải Điểu.

Với âm nhạc, mới nhất là Võ Minh Sơn - vừa được kết nạp vào Hội VHNT tỉnh được nửa năm và Danh Zơrâm, lần thứ hai dự Tặng thưởng. Ở chuyên ngành nhiếp ảnh, gương mặt mới là Phan Vũ Trọng, Ngô Quang Tuấn...

Điều đáng ghi nhận là nỗ lực làm mới mình trong mỗi cá nhân, như nhận xét của ban sơ khảo dành cho tác giả Thảo Nguyên với tập thơ “Gọi nhau gió sông đầy”: “Trẻ trung trong ý tưởng; có ý thức viết mới, viết khác, làm mới mình; bày ra được một chân dung thơ trẻ hơn, mới hơn, hiện đại hơn so với chính mình trước đây”.

Gia tăng tính “cạnh tranh”

So với 12 kỳ xét giải trước đây, Tặng thưởng VHNT Quảng Nam 2023 là mùa giải có nhiều tác phẩm lọt vào chung khảo nhất. Theo nhạc sĩ Nguyễn Hoàng Bích - Trưởng ban Tổ chức Tặng thưởng kiêm Chủ tịch Hội đồng chung khảo, sự gia tăng này trước hết do số lượng dự xét nhiều hơn trước và quan trọng hơn cả là nhiều tác phẩm có chất lượng “đủ chuẩn” để vào chung khảo.

Tuy nhiên, do cơ cấu, số lượng giải đã được ấn định cứng với 21 giải - gồm 4 giải A, 6 giải B, 6 giải C và 5 giải khuyến khích, nên trong mùa giải năm nay sẽ có tới hơn một nửa số tác phẩm lọt vào chung khảo không được trao giải. “Hội đồng chung khảo chắc chắn phải làm việc vất vả hơn, phải cân nhắc cẩn trọng hơn rất nhiều trước khi đưa ra quyết định xếp giải” - nhạc sĩ Nguyễn Hoàng Bích nói.

Trong số 43 tác phẩm lọt vào chung khảo Tặng thưởng VHNT Quảng Nam 2023, có khá nhiều tác phẩm từng được vinh danh tại các cuộc thi chuyên ngành. Như với chuyên ngành nhiếp ảnh, trong số 8 tác phẩm lọt vào chung khảo thì có tới 4 tác phẩm từng đoạt giải tại các cuộc thi trong và ngoài tỉnh.

Đơn cử: “Một đời gắn bó” của Đặng Kế Đức từng đoạt huy chương vàng FIAP; “Du lịch xanh” của Phan Vũ Trọng - huy chương vàng VAPA, giải ba cuộc thi ảnh toàn quốc về chủ đề kinh tế tuần hoàn; bộ ảnh “Ngày mới ở Xơ Rơ” của Nguyễn Điện Ngọc - giải nhì Giải thưởng báo chí Huỳnh Thúc Kháng năm 2022 - 2023...

Trong số 9 tác phẩm mỹ thuật lọt vào chung khảo, ngoài bức tranh sơn dầu “Ngọc sáng gương trong” của Lê Nguyên Chính đoạt giải C Triển lãm mỹ thuật khu vực Nam miền Trung - Tây Nguyên năm 2023 còn có “Bên ngoài tia sáng” - gò đồng đỏ của Kiều Nhật San, được đề cử dự giải thường niên năm 2023 của Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam.

Còn với âm nhạc, bên cạnh ca khúc “Ngợi ca cảnh sát biển Việt Nam” của Mạc Ly - giải C cuộc vận động sáng tác về cảnh sát biển Việt Nam là ca khúc “A may ơi” của Danh Zơrâm - giải nhì cuộc thi ca khúc được yêu thích nhất của Nhà văn hóa Thanh niên TP.Hồ Chí Minh...

Theo đánh giá của một thành viên Hội đồng chung khảo, mặc dù mỗi cuộc thi, mỗi sân chơi có một tiêu chí chấm chọn và xếp giải khác nhau, song có một điều chắc chắn là mỗi tác phẩm một khi đã đoạt giải ở các cuộc thi ấy thì ít nhiều đã được xác lập phần nào về mặt chất lượng, giá trị nghệ thuật cơ bản.

Cũng vì lẽ đó, sự góp mặt của chúng tại vòng chung khảo Tặng thưởng VHNT Quảng Nam lần này sẽ góp phần làm cho mặt bằng chất lượng và mức độ “cạnh tranh” tăng lên đáng kể.