Những đột phá y khoa năm 2024

Thuốc kháng vi rút HIV thế hệ mới

Thuốc Lenacapavir do Công ty Gilead Sciences (Mỹ) phát triển. Ban đầu, thuốc dùng điều trị cho người bị HIV kháng thuốc nhưng các thử nghiệm gần đây cho thấy Lenacapavir có hiệu quả 100% trong việc ngăn ngừa HIV nếu được tiêm 2 mũi/năm.

Hiện nay, PrEP là loại thuốc kháng vi rút (ARV) để dự phòng lây nhiễm HIV ở người có nguy cơ cao, chưa nhiễm HIV. Tuy nhiên, để PrEP phát huy tối đa hiệu quả, người dùng phải tuân thủ việc uống thuốc đúng giờ với mỗi ngày 1 viên.

Van tim thay thế tiếp tục phát triển

Dù phẫu thuật thay thế van tim bị khiếm khuyết bằng van cơ học hoặc van sinh học có từ hơn 60 năm nay, van thay thế không tự phát triển hoặc tự sửa chữa, hoặc trong trường hợp van cơ học, bệnh nhân phải dùng thuốc trong suốt quãng đời còn lại để ngăn ngừa đông máu.

Nhưng đầu năm 2024, các bác sĩ tại Anh sử dụng van tim hoạt động tốt từ một em bé khác để thực hiện ca ghép van tim đặc biệt cho một trẻ sơ sinh với van tim bị lỗi. Những van này tiếp tục phát triển và tự sửa chữa giống như một trái tim tự nhiên, giúp loại bỏ sự phụ thuộc vào thuốc chống đông máu hoặc các lần phẫu thuật thay thế sau này.

Phát hiện bệnh Alzheimer bằng xét nghiệm máu

Các nhà khoa học ở Thụy Điển phát triển xét nghiệm máu có thể xác định bệnh Alzheimer ở ​​người cao tuổi với độ chính xác khoảng 90%.

Đến nay, chẩn đoán chính xác bệnh Alzheimer đòi hỏi phải có mẫu dịch não tủy hoặc hình ảnh não bằng chụp PET.

Các chuyên gia cho rằng xét nghiệm máu có thể mở rộng khả năng tiếp cận, đẩy nhanh quá trình chẩn đoán và cho phép điều trị bệnh sớm hơn.

Một mũi tiêm duy nhất cho COVID-19 và cúm

Nhà sản xuất dược phẩm Moderna của Mỹ cho biết trong giai đoạn thử nghiệm cuối, vắc xin kết hợp phòng cúm và COVID-19 tạo phản ứng miễn dịch mạnh hơn ở người từ 50 tuổi trở lên so với các mũi tiêm phòng đơn lẻ. Vắc xin kết hợp này có tên mRNA-1083, sử dụng công nghệ RNA thông tin.

Chủ tịch Tập đoàn Moderna Stephen Hoge cho biết có thể đưa ra thị trường vắc xin mRNA-1083 để phòng các bệnh đường hô hấp, sớm nhất vào năm 2025 hoặc năm 2026.

Vũ khí mới chống lại siêu vi khuẩn

Kháng kháng sinh là một trong những thách thức lớn nhất đối với sức khỏe cộng đồng. Nhiều loại vi khuẩn gây bệnh dần thích nghi với các loại thuốc phổ biến nhất để điều trị bệnh gồm nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI).

Vào tháng 10/2024, Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm (FDA) của Mỹ phê duyệt thuốc dạng viên uống Orlynvah với liều khuyến cáo một 2 viên mỗi ngày trong 5 ngày để chống lại một số loại siêu vi khuẩn UTI.