Những ngôi làng đoàn kết ở Tây Giang

1. Năm nay, làng Aur (xã A Vương) được huyện chọn tổ chức điểm ngày hội đại đoàn kết. Chúng tôi đến chia vui với bà con sau gần 6 tiếng lội bộ, băng rừng vất vả. Đón chúng tôi, dân làng ai cũng vui vẻ vì lâu lắm mới có khách lạ đến thăm.

Làng Aur nằm lọt thỏm giữa khu rừng già nguyên sinh thuộc dãy Trường Sơn hùng vĩ, biệt lập với thế giới bên ngoài. Làng có 21 hộ dân, 106 khẩu, 100% là người Cơ Tu. Đến nay, làng vẫn chưa có điện, đường giao thông và trạm y tế. Chính điều kiện đi lại khó khăn nên cuộc sống gần như tự cung tự cấp. Ngoài trồng lúa, sắn, bắp, bà con còn chăn nuôi bò, heo, gà, vịt, bắt cá suối... phục vụ cuộc sống hằng ngày.

Do sống phụ thuộc vào tự nhiên nên tính cố kết cộng đồng của người dân được thể hiện rất rõ. Nhiều nét văn hóa Cơ Tu độc đáo đã được người dân giữ gìn nguyên sơ mà khó nơi nào có được. Tiêu biểu như tục cả làng nấu cơm đãi khách. Già làng Alăng Reng tâm sự, trước đây làng Aur thuộc huyện Nam Đông (Thừa Thiên - Huế), năm 2003 làng được sáp nhập về xã A Vương. Người dân ở đây chăm chỉ làm ăn, lo cho con cái học hành đến nơi đến chốn và luôn có một niềm tin sâu sắc đối với Đảng, Bác Hồ.

Bao đời nay, người Cơ Tu sống với rừng, dựa vào rừng và được rừng che chở, nuôi nấng. Để tồn tại được cho đến nay, dân làng sống với nhau bằng tình đoàn kết, nghĩa keo sơn. Có một điều lạ, dù sống biệt lập giữa rừng sâu nhưng cuộc sống ở đây lại rất no đủ. Bản làng, con người Aur luôn gọn gàng, sạch sẽ. Làng không chỉ đẹp bởi cảnh sắc thiên nhiên mà còn đẹp ở tình người.

Có nhiều câu chuyện nói về sức mạnh đoàn kết cộng đồng nơi đây. Chị Alăng Thị Đôi kể, mọi công việc ở đây đều làm chung - có qua, có lại. Bà con giúp nhau mọi việc từ làm nhà đến làm kinh tế, hỗ trợ nhau lương thực thực phẩm, chia sẻ từng miếng cơm manh áo. Có hôm, cả thôn lội bộ gần 6 tiếng đồng hồ ra tận trung tâm xã A Vương gùi từng viên gạch men, từng tấm tôn về làm nhà cho một hộ dân. Hay như câu chuyện dân làng góp vốn mua máy nổ, máy xay xát gạo từ đồng bằng lên, tháo rời ra rồi gùi về lắp ráp lại để xay xát.

Ngôi trường học tại thôn cũng do công sức của bà con đóng góp làm nên để phục vụ việc học của con em. Có người ốm đau nặng thì cả làng thay nhau khiêng bộ ra trung tâm y tế xã để chữa trị. Dân trong thôn ai cũng có khu sản xuất, chăn nuôi riêng và tận dụng nguồn nước suối dẫn về đắp ao nuôi cá. Một tuần nhà này làm con heo để chia nhau cả làng cùng ăn, tuần sau thì đến nhà khác. Nhiều hộ đã mạnh dạn viết đơn gửi lên huyện xin thoát khỏi hộ nghèo.

Aur theo tiếng Cơ Tu nghĩa là những con kiến cùng xây tổ ấm. Và đúng như vậy, người dân nơi đây hằng ngày vẫn miệt mài vun vén, xây dựng một cộng đồng làng đoàn kết, đùm bọc nhau.

Theo số liệu thống kê năm 2019, huyện Tây Giang có 15 thành phần dân tộc; trong đó người Cơ Tu chiếm hơn 92%, còn lại người Kinh, Mường, Tày, Thái, Tà Ôi, Bh’Noong, Ca Dong, Hre, Giẻ Triêng, Hoa, Vân Kiều, Co. Tính đoàn kết cộng đồng làng còn thể hiện qua các lễ hội như lễ ăn mừng lúa mới, lễ ăn thề kết nghĩa anh em, lễ ăn mừng được mùa, lễ tạ ơn rừng, lễ dựng cây nêu… Huyện đã san ủi mặt bằng bố trí, sắp xếp ổn định cuộc sống cho người dân tại 95 điểm tái định cư mới thuộc 63 thôn theo mô hình làng đoàn kết.

2. Già làng Bhnước Búh cho biết, trước đây làng Arui (xã Dang) tọa lạc tại một ngọn đồi vì gần nguồn nước, đất đai tốt. Qua nhiều năm canh tác, đất đai bạc màu; cộng ảnh hưởng cơn bão cuối năm 2017 gây sạt lở, nguy hiểm đến đời sống người dân. Nhờ có bộ đội, dân quân kịp thời trợ giúp, bà con đã chuyển nhà đến nơi ở mới gần trung tâm xã, thuận tiện đủ đường.

Bốn mươi sáu ngôi nhà mới được xây dựng khang trang từ số tiền hỗ trợ 2 tỷ đồng của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh. Những ngôi nhà ở đây đều được gắn biển “nhà đại đoàn kết”, bởi ngoài nguồn hỗ trợ 40 triệu đồng/nhà, thì còn có sự đoàn kết góp công, góp của của nhân dân các thôn khác. Trong đó có nhiều hộ hiến cả héc ta đất hoa màu, cây cối để làm mặt bằng cho bà con thôn Arui đến ở. Riêng bà con thôn Ađâu đã hiến gần 3ha đất làm mặt bằng.

Ngoài ra, từng căn nhà đại đoàn kết tại thôn Arui gắn liền với sự sẻ chia ân tình của người dân mọi miền đất nước. Như Tổ chức Trẻ em Việt Nam tại Đà nẵng đã vận động 305 triệu đồng mua và vận chuyển 1.170 tấm tôn giúp 39 hộ dân; Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển Quảng Nam hỗ trợ 150 tấm lợp cho những hộ còn lại…

Đến dự và chia vui với bà con các thôn nhân ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc, Bí thư Huyện ủy Tây Giang - B’hriu Liếc căn dặn bà con phải gìn giữ và phát huy tình đoàn kết cộng đồng. Các thành viên trong gia đình đoàn kết nhau, các hộ dân đoàn kết nhau, thôn đoàn kết với thôn, xã đoàn kết với xã.

“Đoàn kết cộng đồng làng là sức mạnh tập thể, được thể hiện rõ nhất trong quá trình chọn đất lập làng, làm gươl, xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo bền vững. Truyền thống gắn kết cộng đồng là yếu tố rất quan trọng trong sự nghiệp phát triển chung của huyện Tây Giang” - ông Liếc khẳng định.