Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), giai đoạn 2011 - 2016 diện mạo nông thôn của tỉnh có bước chuyển tích cực. Tuy nhiên, nhìn một cách toàn diện, tại nhiều xã đã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM; đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn còn khó khăn; vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM chưa được phát huy triệt để. Xã được công nhận danh hiệu đạt chuẩn NTM nhưng nhà ở, vườn tược, tường rào cổng ngõ, vệ sinh môi trường, cảnh quan... của một bộ phận không nhỏ hộ dân chưa được chỉnh trang, đầu tư.
Hỗ trợ người dân cải tạo vườn tạp thành vườn kinh tế là một trong những nội dung quan trọng của việc xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu. Ảnh: VĂN SỰ |
Xuất phát từ thực tế trên, ngày 26.7.2016 UBND tỉnh có Quyết định số 2663/QĐ-UBND về việc ban hành bộ tiêu chí xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu trên địa bàn Quảng Nam giai đoạn 2016 - 2020. Ông Lê Muộn - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT kiêm Chánh Văn phòng điều phối NTM cấp tỉnh cho biết, việc xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu theo Quyết định số 2663 của UBND tỉnh là nhằm phát huy tối đa vai trò chủ thể của người dân, tạo ra các thôn - bản có kinh tế hộ phát triển, có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phù hợp, có cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp và an ninh trật tự được bảo đảm. Đặc biệt, xây dựng mô hình khu dân cư NTM kiểu mẫu cũng nhằm giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa và những nét đặc thù của từng vùng, miền.
Theo ông Lê Muộn, bộ tiêu chí về khu dân cư NTM kiểu mẫu do UBND tỉnh ban hành được xem là “tiêu chí thứ 20” trong việc thực hiện chương trình xây dựng NTM đối với Quảng Nam. Theo đó, kể từ năm 2017, để được công nhận đạt chuẩn NTM, ngoài việc đảm bảo hoàn thành 19 tiêu chí theo quy định tại Quyết định số 1980/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các xã phải có ít nhất 1 thôn được công nhận đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu.
Thực hiện chương trình, từ gần cuối năm 2016 đến nay, ngoài việc ngân sách tỉnh phân bổ trực tiếp cho các địa phương 40 tỷ đồng thực hiện một số mô hình điểm về khu dân cư NTM kiểu mẫu thì chính quyền cấp huyện, xã cũng sử dụng nguồn ngân sách địa phương, kinh phí duy trì - nâng chuẩn (500 triệu đồng/xã/năm) và linh hoạt lồng ghép từ các chương trình, dự án cũng như huy động sự đóng góp từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân… với tổng số tiền không dưới 230 tỷ đồng để triển khai rộng rãi mô hình này. Toàn tỉnh đã có 135 thôn đăng ký xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, thành lập ban chỉ đạo xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu và kiện toàn ban phát triển thôn. Đến cuối năm 2017, có 94,8% số thôn xây dựng phương án khu dân cư NTM kiểu mẫu, trong đó 85,2% số thôn có phương án được UBND cấp huyện phê duyệt. “Hiện nay, bình quân số tiêu chí đạt chuẩn của 1 khu dân cư NTM kiểu mẫu trên phạm vi toàn tỉnh là 4,25 tiêu chí/10 tiêu chí, tăng 1,2 tiêu chí so với trước khi thực hiện mô hình. Tính đến thời điểm này, Quảng Nam đã có 20 thôn được UBND cấp huyện quyết định công nhận đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu. Dự kiến, cuối năm 2018 sẽ có thêm ít nhất 15 thôn được công nhận đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu” - ông Muộn nói.
NHÃ PHƯƠNG