Nơi cuối dòng sông

Đứa bé gái trông cha về. Nó ra bờ sông trước cửa nhìn về phía rừng bần sừng sững, xanh um nơi cửa sông. Xa hơn, mờ mờ là bóng những con tàu nhấp nhô, ẩn hiện trong chập chùng sóng biển. Sao ba nó chưa về? Nó bị ốm mấy hôm nay.

Minh họa: HIỂN TRÍ

- Hạnh! Không có ra sông… Gió dữ lắm nghen con! Vô nhà… vô nhà mau lên! - Thúy chăm sóc con bé mấy bữa nay.

- Con chờ ba con về… Con chờ ba về! Ba con nói con hết bệnh… Ba con dẫn con đi chợ sắm đồ… mua cho con tập vở đẹp… - Con bé thở hổn hển và cơn ho sặc sụa lại tới. Đôi vai gầy nhỏ của nó rung lên. Mặt con bé đỏ gay. Rồi khi cơn ho dứt, khuôn mặt bé bỏng với đôi mắt đen thơ ngây ấy lại đổi màu xanh tai tái.

Thúy kéo bé Hạnh vào nhà, ấn nó xuống cái vạt tre có tấm mền bằng vải dù đã xỉn màu, cũ kỹ. Cơn gió ngoài sông thổi lùa vào căn nhà lá ọp ẹp, làm những cây kèo kêu lên cót két.

- Ba con đi vài bữa nữa sẽ về thôi! Vào nhà uống thuốc, ăn cháo  rồi ngủ… Cô thương!

- Cô thương con… Cô có thương ba con không? Con thương ba con lắm! - Con bé hồn nhiên hỏi Thúy
- Cô… Cô thương… hai cha con… - Thúy ngượng ngùng trả lời bé Hạnh, má cô ửng hồng lên, mặc dù trong căn nhà vắng vẻ này chẳng có ai ngoài Thúy và bé Hạnh.

- Mẹ con sao đi đâu lâu quá  không về hở cô?

- Mẹ con đi Sài Gòn mua bán. Mẹ con… - Thúy im bặt, mím môi. Loan tệ thật! Đi mua bán… đi mua bán gì rồi đi luôn! Tội nghiệp con Hạnh với anh Trình quá. Gà trống nuôi con! Thúy thở dài sườn sượt. Con Hạnh còn nhỏ quá đâu biết chuyện của mẹ nó. Có thể một ngày nào đó, trí óc non nớt của nó sẽ phai mờ đi hình ảnh của người mẹ bạc tình bội nghĩa kia.

Người đàn ông trở về sau chuyến đi biển khá dài ngày. Da anh đen sậm, bóng ngời bởi nắng gió biển khơi. Anh ôm đứa con bé bỏng, xanh xao vào lòng:

- Con ở nhà có ngoan không… Con có nghe lời cô không? Có uống thuốc cho mau hết bệnh không?

Thúy quay mặt chỗ khác. Cô cảm thấy mình hơi dư thừa, ít ra là trong lúc này.

- Hạnh cũng đã đỡ nhiều rồi… Em giao  nó lại cho anh… Em về!

- Thúy… Thúy! Tôi cám ơn cô nhiều lắm. Cô ở lại ăn cơm với cha con tôi rồi hãy về?

- Cám ơn anh. Em đã ăn với mấy đứa bạn rồi…

- Bao giờ cô trở lại… thăm bé Hạnh. Con bé nó mến cô lắm đó!

- Em sẽ sắp xếp! Em cũng sắp đi dạy trở lại…

- Cô… cô đừng đi. Cô ở lại với con đi? - Bé Hạnh thỏ thẻ, giọng như khẩn cầu.

- Cô phải về nhà cô nữa chứ… Đã có ba con rồi! - Thúy dịu dàng vuốt tóc con Hạnh.

Trình im lặng. Hình như anh cảm thấy mình có gì hơi quá đáng đối với Thúy, mặc dù anh không có làm gì phật lòng Thúy. Con Hạnh là học trò của Thúy. Thúy đến đây săn sóc Hạnh như vậy là quá quý rồi! Cô ấy là người ở thành phố, là giáo viên tình nguyện về cái vùng biển xa xôi, hẻo lánh này. Rồi Thúy cũng sẽ đi thôi! Loan là người lớn lên từ hạt muối, củ khoai của xứ sở, cô ta còn không chịu nổi khổ cực, huống hồ chi là Thúy! Trình nghe đau đớn trong lòng khi nhớ về vợ mình. Anh bỗng dâng lên trong lòng mối căm hận đàn bà:

- Thôi! Cô… cô cứ về đi. Tôi cám ơn cô nhiều lắm. Vài hôm nữa tôi sẽ gửi con Hạnh về ở với bà nội nó trong đồng - Giọng anh hơi lạnh lùng pha chút cay đắng .

Thúy thoáng nhìn người đàn ông khốn khổ ấy. Cô cảm thấy tội nghiệp anh ta. Cô ái ngại bước nhẹ ra cửa. Thúy mới đi vài bước đến hàng rào trước ngõ. Con Hạnh chồm dậy gọi, giọng hoảng hốt:

- Cô… cô Thúy ơi! Cô đừng đi… Cô đừng đi! - Rồi có tiếng khóc hu hu, thút thít trong căn nhà lá. Lòng Thúy nghe nao nao, xót xa. Mới có mấy ngày. Sao mình thương con bé quá! Biết đâu… Mình cầu mong cho mẹ nó hồi tâm trở về.

Người đàn bà kia trở về. Loan bây giờ thật đẹp và tươi tắn với dáng dấp của người thị thành. Trong Loan, chỉ còn đọng lại chút quê mùa qua giọng nói... Có tiếng cãi vã gay gắt trong căn nhà lá tồi tàn ấy. Loan trở về với yêu cầu Trình ký đơn ly dị. Loan cũng không ngần ngại cho biết là cô ta đã chán sống trong cái cảnh nghèo khổ này lâu lắm rồi! Sáu, bảy năm cũng đã đủ đầy nhân ngãi. Giờ phải chia tay nhau. Đường ai nấy đi… Tiếng xe máy chở người đàn bà chua chanh, chát khế kia rù rụ, trườn trên cát nghe ậm ực, tưng tức. Trình thấy hụt hẫng, đau khổ, anh buồn bã ôm đầu. Bé Hạnh đi học chưa về. Loan cũng chẳng quan tâm gì đến đứa con mà cô đã rứt ruột đẻ ra!

Mấy vụ nuôi tôm thất bát trước đây đã dẫn Trình đến chỗ túng quẫn. Những người có vốn to thì ít bị rủi ro, do họ thâm canh có bài bản. Có người thuê cả kỹ sư thủy sản về nằm trại suốt mùa. Cánh dân nghèo học làm theo, tám phần thất bại  Chỉ những tay bán giống, thức ăn và thuốc men là trúng to, béo bụng!  Đồng đất xưa kia lúa oằn bông, giờ nhiễm mặn, cỏ lên không nổi, nói chi đến gieo trồng. Nước mặn đã dấn sâu vào đất liền, kéo theo những số phận con người nổi trôi với nó như những đợt thủy triều lên xuống… Vùng đất ven biển này ngày xưa là rừng ngập mặn mênh mông! Bên trong là những vạt giồng đất cát. Rau muống trâu, rau dừa dại bò lổn ngổn dưới chân những triền đất giồng giáp ruộng. Cả làng ở trên đó. Hồi Trình còn bé, những giồng cát ấy thưa nhà lắm. Khoai, bí xanh um bốn mùa… Bên trong giồng cát là những cánh đồng lúa vàng mơ. Chim én bay về liệng từng đôi, rồi từng bầy mỗi khi mùa xuân đến. Bọn chúng tìm thức ăn và bạn tình. Bây giờ, những vạt giồng xanh tươi và những cánh đồng lúa chín vàng đã biến mất. Chỉ thấy lốm đốm, ngổn ngang những mái tôn, lều bạt như trại tạm cư của những người tị nạn thời chiến tranh.

*

*         *

Con bé Hạnh lại ra bờ sông ngóng cha. Gió ào ào thổi phất phơ mái tóc thưa của nó. Dáng nó nhỏ nhoi in trên nền trời như một con chim sẻ đậu trên lằn dây điện. Không ai kêu được nó vô nhà cả. Căn nhà của hai cha con Trình bây giờ khang trang hơn trước nhờ anh đi biển trúng được mấy chuyến cào. Loan sau khi chia tài sản với Trình được mấy vuông tôm, cô ta đã  bán lại cho một tay đầu nậu đất, rồi biệt tăm dạng.

- Vào nhà đi con… Ba con, vài hôm sẽ về thôi.

- Cô… cô ở lại đây với con luôn nghen?    

- Ừ! Chừng nào ba con về thì cô sẽ đi…

- Không… cô ở lại luôn mà!

- Ừ… Thôi vào nhà nghen?

- Dạ!

Tàu đánh cá cặp cảng. Những “bạn biển” lên bờ. Có người đi gấp về nhà thăm vợ con. Có người túm tụm lại trong cái quán nhậu, lai rai như để xả đi những ngày mệt nhọc, tù túng trên những con tàu lênh đênh ngoài biển cả. Trình đi vội về nhà. Anh nhớ con đến nôn nao cả bụng. Anh thương cái đôi mắt to đen hay ngơ ngác nhìn quanh quẩn tìm anh và hỏi huyên thiên lắm chuyện.

- Ba… ba! - Bé Hạnh ôm cứng Trình. Trình vuốt tóc con:

- Cô Thúy có lại chơi với con không? Tối con có ngủ với bà Tư không?

Con bé khẽ gật đầu rồi  nói:

- Ba nói với cô Thúy ở đây với con nghen? Con thương cô Thúy hơn bà Tư.

Trình cười xòa, vò đầu con:

- Cô Thúy phải ở nhà của cổ… Cũng như con ở nhà của con. Phải không?

Con bé làm thinh. Hình như nó có vẻ khó hiểu và suy nghĩ gì mông lung lắm. Tại sao cô Thúy lại thương mình hơn mẹ Loan? Tại sao mẹ Loan cũng có nhà mà không về nhà như cô Thúy? Bà Tư cho mình ăn cơm ngon nhưng hay gọi ông “kẹ” nào đó ghê lắm, đến đây ăn thịt mình! Có cô Thúy, mình chẳng sợ ai cả…

Thúy không đẹp, nhưng dễ nhìn. Cô hiền lành. Bởi thật thà và hiền lành nên những năm đi học cô thường hay bị bạn bè lấn lướt. Năm gần sắp ra trường, cô yêu Tân là một bạn học chung khối. Tân đẹp trai, tài hoa nên chinh phục Thúy khá dễ dàng. Và anh ta cũng đã vội ra đi, để lại cho cô nỗi buồn cay đắng. Thúy âm thầm cắn răng, đau khổ chịu đựng.

Cô đã vượt qua được sự khủng hoảng tinh thần và tốt nghiệp vào năm cuối. Tân về sau công tác ở một huyện ngoại thành. Anh ta quan hệ tình cảm với một phụ nữ có tài sản, hơn anh gần hai mươi tuổi, góa chồng. Vụ việc đổ bể, lùm xùm. Mấy đứa con trai của bà ấy xách hung khí tìm Tân để thanh toán theo kiểu xã hội đen. Hoảng sợ, Tân bỏ nhiệm sở chạy về thành phố. Thời gian sau, anh ta cặp kè với một cô gái nhảy hạng sang, ăn chơi đàn đúm bằng tiền làm ra của cô gái ấy. Cuối cùng, Tân vướng vào căn bệnh thế kỷ. Lúc anh ta gần ở giai đoạn cuối, Thúy và một vài bạn cũ của họ có đến thăm. Anh ta gặp Thúy không dám nhìn, chỉ úp mặt vào vách mà khóc! Thúy không còn oán giận Tân nữa, chỉ tội nghiệp cho một con người, lẽ ra có ích cho xã hội, nhưng đã đi sai đường, chệch hướng. Và tình yêu lứa đôi, hình như cũng nguội lạnh trong trái tim của người con gái còn khá trẻ… Cô về vùng đất biển hoang sơ, hẻo lánh này với mong muốn được làm một cái gì tạm gọi là có ý nghĩa, để cuộc sống của con người còn có niềm tin và hy vọng. Cô đã gặp bé Hạnh. Một đứa bé có hoàn cảnh khá đặc biệt.

*

*              *

- Anh Trình… Em phải về thành phố. Mẹ em bệnh. Em phải trở về… Em rất thương bé Hạnh. Nhưng…

- Cô về trên ấy… Chẳng biết bao giờ trở lại! - Trình buồn buồn. Anh cầm đôi đũa nhưng chẳng gắp thức ăn. Bữa cơm chia tay khá nặng nề. Bé Hạnh ngồi bên Thúy, nó cầm cái muỗng xúc cơm, nhưng cũng chẳng xúc miếng nào. Nó liêng liếc và lắng nghe cha nó nói chuyện với cô Thúy.

- Xong công việc... Em sẽ trở lại thăm anh và bé Hạnh!

- Cha con tôi mong cô trở lại. Nhưng cũng không chắc lắm đâu!… Phải không Thúy? - Giọng Trình xa xôi. Thúy nghe đau đáu, nao nao trong lòng.

Họ chia tay nhau ở bến tàu về thành phố. Trình mang mấy giỏ khô biển xuống khoang cho Thúy. Bé Hạnh ôm Thúy rấm rức:

- Cô về... Rồi cô trở xuống nghe cô?

- Ừ. Cô sẽ trở xuống với con. Ráng chăm ngoan nghe…    

- Dạ… - Bé Hạnh dạ nhỏ, khẽ khàng. Nó nắm tay Thúy dặc dặc chẳng muốn rời.

Con tàu tách bến. Gió biển từ cửa sông thổi đùa mái tóc dài, đen nhánh của người con gái bay phấp phới. Thúy nhìn mãi về cái xóm chài lúp xúp bên giồng cát. Cô thấy bóng dáng của hai cha con Trình nhỏ dần, rồi mờ nhạt trên bến sông…

ĐẶNG HOÀNG THÁM