Hiện tượng hiếm muộn con, vô sinh ở các đôi vợ chồng ngày càng tăng trong những năm gần đây, dù ở nông thôn hay thành thị.
Chị em phụ nữ nên thăm khám sức khỏe thường xuyên phòng ngừa các bệnh vô sinh, hiếm muộn con. |
Nhiều nguyên nhân
Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ vô sinh hiện nay trên thế giới ở mức 8 - 12%, trong đó có 3,9% vô sinh nguyên phát và 3,8% là vô sinh thứ phát (vô sinh sau khi từng có con). Đáng lo ngại, tình trạng này đang gia tăng và trẻ hóa do nhiều yếu tố tác động. Theo bác sĩ Dương Chí Lực - Phó Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản, hiện nay ở Quảng Nam chưa có nghiên cứu khoa học hay điều tra xã hội học về tình trạng vô sinh nên không thể thống kê con số chính xác. Tuy nhiên, tình trạng vô sinh ở các cặp vợ chồng sống ở thành thị hay nông thôn, miền núi khá nhiều… Có lẽ vì vậy, các cặp vợ chồng kết hôn vài ba tháng mà chưa thấy có con đã vội vã đi kiểm tra sức khỏe, tìm nguyên nhân. Theo định nghĩa của WHO, vô sinh là tình trạng mà các cặp vợ chồng mong muốn có thai, sinh hoạt tình dục đều đặn, không sử dụng bất cứ biện pháp tránh thai nào nhưng không có thai trong vòng 12 tháng. Vợ chồng bạn Phạm T.Â. và Nguyễn H.H (xã Bình Sa, huyện Thăng Bình) kết hôn được gần một năm, mong mãi vẫn không có con, đi kiểm tra và phát hiện cả hai đều có vấn đề. “Sau khi uống thuốc điều trị và thoải mái tâm lý, tôi đã mang thai được 5 tháng. Thiệt không gì mừng hơn”, bạn T.Â. vui vẻ cho biết.
Theo bác sĩ Dương Chí Lực, nguyên nhân gây vô sinh rất nhiều. Nhưng vượt trội là nguyên nhân kép, tức cả vợ lẫn chồng đều bị. Thường, nữ bị viêm tắc vòi trứng nhiều do điều kiện sạch cho phụ nữ không đảm bảo như môi trường nước, vệ sinh, nạo phá thai khi còn trẻ, sinh hoạt tình dục không an toàn gây ra viêm nhiễm đường sinh dục. Nam giới thuờng bị số lượng tinh trùng ít, chất lượng tinh trùng không tốt, viêm nhiễm túi tinh dịch. Thống kê mới đây cho thấy, tỷ lệ nữ từng nạo phá thai ở Việt Nam là 32% và là nước có tỷ lệ nạo phá thai cao nhất thế giới, khoảng 1 triệu ca mỗi năm. Với nam giới, áp lực công việc, cuộc sống và ảnh hưởng của rượu, bia, thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây giảm ham muốn. Tổng kết, 90% số ca vô sinh ở nam giới là do bất thường về tinh trùng. “Nhiều gia đình ở nông thôn thường đổ lỗi nguyên nhân vô sinh từ người vợ nhưng họ đâu biết là từ hai phía; 30% là do chồng, 30% do vợ, 30% do cả hai và 10% còn lại không rõ nguyên nhân”, bà Nguyễn Thị Nha - Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản, nói.
Nhìn nhận đúng
Theo bác sĩ Dương Chí Lực, tình trạng vô sinh và hiếm muộn đang là thách lớn đối với sản khoa. Tuy nhiên, vẫn có nhiều cơ hội cho các cặp vợ chồng hiếm muộn, vô sinh. “Hiện nay, ở Quảng Nam chưa có chuyên ngành hay phòng điều trị. Dự kiến trong năm 2014, trung tâm sẽ cho ra đời phòng dịch vụ hỗ trợ sinh sản bằng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (kỹ thuật IUI)” - bà Nguyễn Thị Nha nói. Được biết, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản đã hoàn thành công tác đào tạo nguồn nhân lực, chuẩn bị phòng ốc cho dịch vụ này, chỉ chờ đưa máy móc kỹ thuật vào hoạt động.
Tuy nhiên, theo các bác sĩ sản khoa, người dân cần phải thay đổi tư tưởng đối với vấn đề hiếm muộn, vô sinh. Bởi, tâm lý nặng nề về việc chậm con trong xã hội có thể là nguyên nhân, nếu nút thắt được giải tỏa thì các cặp vợ chồng sẽ dễ dàng có con một cách tự nhiên mà không cần sự can thiệp của y học. Ở các nước tiên tiến, thanh niên nam nữ thường kiểm tra sức khỏe trước khi kết hôn để biết tình trạng sức khỏe. Thiết nghĩ, các cặp đôi cũng nên làm các xét nghiệm cần thiết để đánh giá đúng sức khỏe sinh sản, có định hướng suy nghĩ và xử lý kịp thời. Theo tiến sĩ Phạm Thị Thanh Nguyệt - Trưởng khoa sản Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam, các cặp vợ chồng nên cùng nhau đi khám vô sinh chứ không riêng từ phía nam hay nữ. Nếu khám riêng lẻ một trong hai sẽ làm chậm cơ hội điều trị vô sinh, trong khi càng chậm điều trị thì cơ hội có thai càng ít đi.
Việc điều trị vô sinh mất rất nhiều thời gian, nhanh từ 1 - 2 tháng nhưng chậm cũng có thể mất 5 - 7 năm, xấu hơn là nhiều người không có cơ hội làm cha hoặc mẹ. Trong khi đó, các bạn nam nữ thanh niên đang có xu hướng sinh hoạt tình dục thoải mái mà thiếu đi các kỹ năng sống, thông tin cụ thể. “Nhiều bạn nữ vô tư uống thuốc tránh thai khẩn cấp mà không biết chỉ định liều dùng, sẵn sàng nạo phá thai nhiều lần khi phát hiện có thai. Đến khi kết hôn, muốn có con lại không thể do hậu quả của uống thuốc quá nhiều, nạo phá thai bừa bãi… Thế nên, gia đình, nhà trường cần tăng cường giáo dục kỹ năng sống, cung cấp thông tin cụ thể về những vấn đề của tuổi mới lớn như tình yêu, tình dục, kế hoạch hóa gia đình, hôn nhân cho các bạn trẻ giảm bớt những nguy cơ dẫn đến hậu quả đáng tiếc gây vô sinh”, ông Dương Chí Lực, nói.
PHAN AN