Nổi trôi vật tư nuôi thủy sản

Mới đây, ngành chức năng đã công bố danh sách 347 trong tổng số 802 sản phẩm thức ăn và dùng cho cải tạo môi trường trong nuôi thủy sản được cấp phép khống để lưu hành trái quy định. Theo khảo sát của chúng tôi, hiện có nhiều sản phẩm được lưu hành trên địa bàn tỉnh, cần sự vào cuộc xử lý kịp thời của ngành chức năng để hạn chế thiệt hại cho người nuôi thủy sản.

Người dân chuẩn bị bổ sung khoáng chất vào ao nuôi tôm.Ảnh: QUANG VIỆT

Vàng thau lẫn lộn

Tiếp chúng tôi tại cánh đồng nuôi tôm nắng gắt, ông Nguyễn Xuân Hà (thôn Kim Thành, xã Tam Thăng, TP.Tam Kỳ) cho biết, các vụ nuôi tôm trong vài năm trở lại đây gặp khó. Nhiều khi tôm chết hàng loạt mà không xác định được nguyên nhân. Khi được hỏi về các sản phẩm thức ăn và cải tạo môi trường mà gia đình hay dùng, ông Hà cho biết, khi thì dùng hàng của hãng này, lúc thì dùng sản phẩm của hãng kia. “Khó có ai biết chắc chắn sản phẩm nào là đảm bảo chất lượng bởi hàng hóa tràn lan, có kiểm định nhưng không chắc thật hay giả. Hỏi chủ cửa hàng hay đại lý thì họ chỉ khuyến khích mình mua sản phẩm nào mà họ muốn bán. Nên chúng tôi dùng theo cách tự mách bảo vậy thôi, nuôi đạt thì dùng tiếp, ngược lại thì bỏ qua” - ông Hà nói. Nhìn quanh căn chòi có diện tích chừng 10m2 được dựng tạm bợ trên ao tôm, chúng tôi nhận thấy nhiều sản phẩm dùng cho cải tạo môi trường ao nuôi nằm lăn lóc. Trong đó có sản phẩm 007USA được cấp phép “khống” mà gia đình ông Hà sử dụng từ đầu vụ nuôi. Ông Hà cho biết: “Trên địa bàn thôn Kim Thành chỉ có 1 đại lý lớn cung ứng thức ăn và các sản phẩm dùng cho nuôi thủy sản. Gia đình tôi mua sản phẩm 007USA ở đó cách đây 2 tuần để cải tạo ao, nuôi tôm vụ 2 này. Tôm nuôi mới phát triển được 10 ngày, chưa thấy có dấu hiệu chi bất thường” - ông Hà nói.

Xã Bình Hải là địa bàn trọng điểm nuôi tôm thẻ chân trắng trên cát của tỉnh. Cách đây khoảng 3 năm, tổng diện tích nuôi tôm ở khu vực này lên đến 116,8ha, vậy mà đến nay chỉ còn thưa thớt ao nuôi tôm. Chúng tôi ghé vào căn lều của một hộ nuôi tôm ở sát biển thuộc thôn Hiệp Hưng. Đây là “cơ ngơi” của hộ ông Mai Ngọ, người thôn Phương Tân (xã Bình Nam, Thăng Bình) lên đây thuê đất sản xuất 3 năm nay. Ông cho biết mỗi năm phải trả cho chủ đất hơn 50 triệu đồng tiền thuê mặt bằng nuôi tôm. Về kỹ thuật nuôi, ông nhận định khâu cải tạo ao nuôi rất quan trọng, quyết định con tôm lớn nhanh hay èo uột. Thông thường, khi ao nuôi lót bạt dùng được 2 năm, cứ thay nước và dùng chất Oxy dol 600 tẩy là sạch, không ngờ sản phẩm này đã nhiều lần hủy hoại môi trường nước trong ao nuôi khiến tôm chết hàng loạt mà không nhận ra. Ông Ngọ và nhiều hộ dân khác ở Bình Hải dùng sản phẩm được cấp phép “khống”, bị thất bại nhiều vụ mới lần ra chất này như keo, bám dính vào bạt, hủy hoại môi trường ao nuôi.

Khó kiểm soát

Từ câu chuyện với ông Nguyễn Xuân Hà, chúng tôi trở lại thôn Kim Thành để tìm hiểu nguồn cung thức ăn, thuốc, hóa chất, men vi sinh… bán cho các hộ nuôi thủy sản nói chung, nuôi tôm nói riêng. Tại đây, có một cơ sở hầu như cung cấp đầy đủ các yếu tố hậu cần dùng cho nghề nuôi thủy sản. Trong căn nhà tương đối ngăn nắp, thức ăn chăn nuôi và các sản phẩm được bố trí riêng lẻ theo từng ngăn, chúng tôi quan sát thấy hàng hóa của nhiều hãng uy tín như Bayer, 5way. Những sản phẩm thức ăn dùng cho tôm thẻ chân trắng như Tiger, Lion, Bi Tech, Dragon, Baccarat được bố trí thành dãy dài. Ông chủ cơ sở này cho biết, có thể cung cấp tất cả hàng hóa, sản phẩm theo yêu cầu của khách hàng bởi đây là đại lý cấp 3, chuyên nhận hàng từ đại lý cấp 2 đóng chân ở trung tâm TP.Tam Kỳ chuyển về nhanh chóng. Chúng tôi đặt câu hỏi, cơ sở có thể cung cấp sản phẩm 007USA không thì thấy ông chủ cố giấu đi vẻ ngạc nhiên. “Sản phẩm đó của Công ty TNHH BZT USA, có giấy kiểm định và được phép lưu hành trên thị trường. Trước đây chúng tôi có bán vì giá rẻ hơn các sản phẩm cùng loại nhưng hiện tại thì hết rồi” - ông nói. Khi chúng tôi nói là có nghe một số hộ nuôi tôm giới thiệu sản phẩm đó xử lý môi trường ao nuôi tôm hiệu quả mà giá cá phải chăng nên sẽ mua với số lượng lớn thì ông lại tỏ vẻ e ngại, trái hẳn với hào hứng lúc đầu khi giới thiệu có thể cung ứng tất tần tật các sản phẩm mà khách hành yêu cầu. “Việc đó để chúng tôi hỏi lại chứ hiện tại thì không trả lời dứt khoát được” - ông nói thêm.
Tiếp tục khảo sát các hàng hóa dành cho nuôi thủy sản, chúng tôi tiếp cận một đại lý cấp 2, có quy mô lớn tại trung tâm TP.Tam Kỳ. Chủ hàng đon đả giới thiệu sản phẩm rồi tỏ ra bối rối, gây hấn khi chúng tôi bất ngờ nhắc đến một số hàng hóa trong số 347 sản phẩm được cấp phép khống để lưu hành trái pháp luật vừa được công bố. Chủ cơ sở sợ sẽ bị xử phạt, bị thu hàng có giá trị tiền tỷ nếu ngành chức năng lần ra manh mối rồi tìm đến. Đến thời điểm này, ở TP.Tam Kỳ nói riêng, khắp 6 huyện, thành phố, thị xã ven biển của tỉnh nói chung có nhiều cơ sở, đại lý cung ứng thức ăn và các sản phẩm khác dùng cho nuôi thủy sản. Trong đó, có một số cơ sở chỉ chuyên bán các sản phẩm đã khẳng định thương hiệu của các hãng uy tín như 5way, Bayer nhưng cũng có rất nhiều sản phẩm dùng cho nuôi thủy sản kém chất lượng, các hàng nhái, hàng lậu, hàng kiểm dịch, kiểm nghiệm khống, gây thiệt hại cho người nuôi.

NGUYỄN QUANG VIỆT

Trao đổi với chúng tôi, đại diện Sở NN&PTNT cho rằng, thời gian tới sẽ tiến hành kiểm tra, thanh tra đối với vật tư đầu vào trong nuôi thủy sản, đặc biệt là các sản phẩm bị lưu hành trái phép trên thị trường mới được công bố. Tuy nhiên, thời gian nào tổ chức kiểm tra, thanh tra và cách xử lý ra sao thì chưa quyết định vì phụ thuộc vào hướng dẫn, chỉ đạo của Tổng cục Thủy sản bởi đó là quy định của ngành.

NGUYỄN QUANG VIỆT