Quế Sơn chủ động ứng phó khô hạn

Đông xuân được mùa

Ông Nguyễn Văn Hoa - Phó Chủ tịch UBND xã Quế Phú cho hay, đông xuân 2022 - 2023, nông dân toàn xã gieo sạ 476ha lúa và năng suất đạt khá cao. “Khảo sát tại nhiều vùng cho thấy, năng suất lúa bình quân của Quế Phú đạt 73 tạ/ha, tăng 8 tạ/ha so với cùng vụ sản xuất năm trước” - ông Hoa nói.

Ông Hoa cho biết, đông xuân năm nay, nhờ HTX Nông nghiệp Quế Phú đứng ra làm trung gian, hơn 400 hộ dân trên địa bàn xã liên kết với một số công ty sản xuất 200ha lúa giống thuần, lúa thương phẩm chất lượng cao theo phương thức doanh nghiệp bao tiêu toàn bộ đầu ra sản phẩm. Bình quân 1 sào nông dân thu về khoảng 3,3 - 3,5 triệu đồng, tăng 700 – 900 nghìn đồng so với làm lúa thường.

Theo ngành nông nghiệp Quế Sơn, trong vụ hè thu này, chính quyền các địa phương dự kiến sẽ vận động nông dân chuyển khoảng 65 - 80ha đất lúa ở những khu vực cuối kênh sang trồng sắn, đậu phụng, mè, bắp...

Ông Lưu Văn Thành – Phó Trưởng phòng NN&PTNT Quế Sơn thông tin, đông xuân vừa qua nông dân huyện canh tác hơn 3.609ha lúa, năng suất lúa bình quân toàn huyện đạt 61 tạ/ha và tổng sản lượng lúa đạt gần 22 nghìn tấn, vượt 7,5% so với kế hoạch đề ra.

Đáng ghi nhận, thông qua các HTX nông nghiệp, đông xuân năm nay nông dân một số địa phương như Hương An, Quế Xuân 1, Quế Phú, Quế Xuân 2... liên kết với các doanh nghiệp sản xuất 215ha lúa giống thuần, 225ha nếp và lúa thương phẩm chất lượng cao theo chuỗi giá trị sản phẩm. Mô hình này giúp thu nhập của nhà nông tăng thêm 25 - 30% so với canh tác lúa thường.

Theo ông Thành, đông xuân 2022 - 2023 nông dân Quế Sơn gieo trồng 264ha bắp các loại, trong đó chủ lực là giống bắp 919, LVN10, HN68, HN88, năng suất bắp bình quân toàn huyện đạt 49,4 tạ/ha và tổng sản lượng bắp đạt xấp xỉ 1.304 tấn, vượt 6,7% so với mục tiêu đặt ra...

Chủ động ứng phó khô hạn

Ông Nguyễn Tiến Trung - Phó ban Nông nghiệp xã Quế Mỹ cho hay, hiện toàn xã có 385ha đất lúa. Do hạ tầng thủy lợi chưa được đầu tư xây dựng đồng bộ và thông tin dự báo thời gian tới thời tiết sẽ diễn biến khó lường nên vụ hè thu 2023 địa phương chỉ đưa vào kế hoạch gieo sạ 270ha lúa. Còn lại 115ha khả năng phải bỏ hoang do không có nguồn nước phục vụ sản xuất, trong đó 60% diện tích nằm ở thôn An Phú.

Ông Trung cho biết, nếu vụ này nắng nóng hoành hành kéo dài trên diện rộng khiến mực nước của đập dâng Hương Mao, đập bổi An Xuân và các sông Lót, Ly Ly... tụt giảm mạnh thì trong số 270ha lúa nằm trong kế hoạch sản xuất sẽ có gần 100ha nguy cơ bị khô hạn nặng. Số diện tích vừa nêu chủ yếu nằm trên địa bàn thôn Phước Phú Đông và rải rác ở các thôn khác.

“Nhằm giảm thiểu thiệt hại, ngay từ giữa tháng 4, xã Quế Mỹ đã xây dựng cụ thể phương án phòng chống hạn vụ hè thu 2023. Theo đó, địa phương đã tính toán vận động nông dân chuyển khoảng 5 - 10ha đất lúa ở các khu vực cuối kênh thường bấp bênh nước tưới sang gieo trồng một số loại cây như bắp, mè...

Đặc biệt, nếu tình huống xấu xảy ra, xã sẽ chi 150 triệu đồng thuê phương tiện và nhân công nạo vét lòng sông, bể hút các trạm bơm điện. Đồng thời dùng bao tải ngăn dòng chảy các sông suối và lắp đặt 2 máy bơm dã chiến để tận dụng mọi nguồn nước ngọt chống hạn cho gần 100ha lúa” - ông Trung nói.

Theo tìm hiểu, trong tổng số 3.700ha đất lúa của Quế Sơn, hè thu năm nay ngành nông nghiệp huyện và chính quyền các địa phương chỉ đưa vào kế hoạch gieo sạ 3.105ha, còn lại 595ha không thể bố trí sản xuất vì quá bức bí nguồn nước tưới. Số diện tích bỏ hoang nêu trên phần lớn nằm ở các xã Quế Mỹ, Quế Thuận, Quế Châu, Quế An, Quế Hiệp, Quế Minh, Quế Long và thị trấn Đông Phú.

Ông Trần Vũ Tánh - Phó Trưởng phòng NN&PTNT Quế Sơn cho biết, nếu thời gian tới nắng hạn khốc liệt khiến mực nước các hồ đập, sông suối trên địa bàn huyện tụt giảm mạnh thì trong số 3.105ha lúa nằm trong kế hoạch gieo sạ vụ hè thu 2023 sẽ có không dưới 300ha bị thiếu nước tưới nghiêm trọng, cần phải áp dụng các biện pháp chống hạn.

Để sản xuất thích ứng với thời tiết khắc nghiệt trong vụ hè thu này, thời gian qua ngành nông nghiệp huyện cùng chính quyền các địa phương tích cực phổ biến rộng rãi lịch thời vụ và hướng dẫn nông dân cơ cấu những loại giống lúa trung - ngắn ngày có khả năng chịu hạn tốt.

Ngoài việc đầu tư 10 tỷ đồng kiên cố hóa một số tuyến kênh mương trọng yếu, các đơn vị liên quan của Quế Sơn cũng tập trung nâng cấp, sửa chữa, gia cố nhiều công trình thủy lợi nhỏ nhằm đảm bảo phục vụ sản xuất.

“Theo phương án đã thiết lập, nếu tình huống xấu xảy ra, Quế Sơn sẽ phải chi hơn 3 tỷ đồng thực hiện các biện pháp công trình chống hạn cho cây trồng vụ hè thu 2023. Theo đó, bên cạnh triển khai nạo vét các hồ đập, sông suối, bể hút trạm bơm thì huyện sẽ lắp đặt ít nhất 15 máy bơm dã chiến để tận dụng nguồn nước giải cứu lúa và các loại hoa màu...” - ông Tánh nói.