Trước tình trạng nắng nóng kéo dài, ngành nông nghiệp huyện và chính quyền các địa phương của Nông Sơn đang gấp rút triển khai nhiều biện pháp phòng chống hạn, đảm bảo sản xuất vụ hè thu 2021 theo kế hoạch.
Khô hạn diện rộng
Mấy ngày gần đây, nắng nóng gay gắt khiến hàng loạt ruộng lúa non trên cánh đồng Quán thuộc địa bàn sản xuất của Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Quế Lộc khô nứt nẻ.
Ông Đồng Vĩnh Long - Giám đốc HTX Nông nghiệp Quế Lộc cho biết, để “giải cứu” 140 sào lúa đang đẻ nhánh tập trung trên cánh đồng Quán, đơn vị đã cho lắp đặt 1 máy bơm điện dã chiến hút nước từ khe Du lên tưới.
Ông Lê Đình Thành - người được thuê trực vận hành máy bơm dã chiến này nói rằng, hiện nay lượng nước của khe Du quá ít, nếu những ngày tới không có mưa bổ sung thì rất khó cứu số diện tích lúa vừa nêu.
Không riêng xứ đồng Quán, hiện giờ nhiều ruộng lúa trên các cánh đồng khác của xã Quế Lộc cũng đang thiếu nước. Theo ông Đồng Vĩnh Long, vụ hè thu 2021 nông dân trên địa bàn xã Quế Lộc gieo sạ 210ha lúa và thời điểm này hầu hết diện tích đang trong giai đoạn đẻ nhánh rộ. Do nắng nóng khốc liệt, mực nước của đập Thác Nai và nhiều ao hồ, khe suối ngày càng cạn dần khiến ít nhất 40ha lúa của địa phương đứng trước nguy cơ khô hạn nặng.
Ông Đỗ Hồng Thành - cán bộ Ban Nông nghiệp xã Sơn Viên cho hay, hè thu năm nay nông dân địa phương sản xuất 128ha lúa chủ động nước tưới và 19ha lúa nước trời. Hồi đầu vụ, lượng nước tưới cơ bản đảm bảo cung ứng cho số diện tích lúa nêu trên. Tuy nhiên, khoảng 10 ngày trở lại đây, do nắng nóng kéo dài, mực nước của các hồ đập, sông suối xuống thấp khiến gần 40ha lúa trên địa bàn xã đã và đang đứng trước nguy cơ bị khô hạn.
Ông Đỗ Đình Long - Phó Trưởng phòng NN&PTNT Nông Sơn cho biết, theo kế hoạch đặt ra, hè thu 2021 toàn huyện sản xuất hơn 689ha lúa chủ động tưới và gần 197ha lúa không chủ động tưới, chủ yếu cơ cấu các loại giống trung - ngắn ngày như HT1, Thiên ưu 8, HN6, KD18... Mặc dù lịch gieo sạ đã kết thúc hôm 5.6 nhưng đến nay nông dân trên địa bàn 6 xã của huyện mới chỉ xuống giống được khoảng 575ha lúa chủ động tưới và 90ha lúa nước trời.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là thời gian qua nắng nóng diễn ra trên diện rộng khiến mực nước của tất cả 7 hồ chứa (gồm: Phước Bình, Hóc Hạ, Trung Lộc, Dùi Chiêng, Hố Cái, Hóc Hương, Xà Bai) và 32 đập dâng tụt xuống thấp hơn mức trung bình các năm trước nên không đủ lượng nước cung ứng cho nhà nông đổ ải gieo sạ.
“Hiện nay, 665ha lúa hè thu đã xuống giống đang đẻ nhánh rộ. Nếu những ngày tới nắng nóng vẫn kéo dài, chắc chắn toàn huyện Nông Sơn sẽ có khoảng 196ha lúa bị khô hạn nặng, trọng điểm là ở 4 xã Quế Trung, Quế Lộc, Sơn Viên, Ninh Phước. Trong tổng số 196ha lúa nằm trong diện có nguy cơ cao bị khô hạn nghiêm trọng, rất nhiều khả năng 40ha không thể cứu được” - ông Đỗ Đình Long nói.
Nỗ lực ứng phó
Khảo sát tại các xứ đồng của xã Sơn Viên, chúng tôi thấy nông dân dùng nhiều máy bơm loại nhỏ hút nước từ những ao hồ, khe suối lên tưới “giải hạn” cho các chân ruộng khô khốc. Chính quyền địa phương cũng nhanh chóng tiến hành lắp đặt và cho vận hành một số máy bơm điện dã chiến để bơm nước cứu lúa.
Ông Đỗ Hồng Thành - cán bộ Ban Nông nghiệp xã Sơn Viên cho hay, những ngày qua các đơn vị liên quan đã lắp đặt 4 máy bơm điện dã chiến tại khu vực Đồng Kè, Nước Nóng, Đồng Đình, Đồng Giỏ để tận dụng mọi nguồn nước ngọt tưới lúa.
“Trong vài ngày tới, chúng tôi sẽ tiếp tục thiết lập trạm bơm điện dã chiến ở khu vực Nà Bình để hút nước từ lòng hồ chứa Phước Bình ra cứu lúa. Do nguồn kinh phí khó khăn nên mong cấp trên quan tâm hỗ trợ khoảng 50 - 70 triệu đồng để địa phương có điều kiện thực hiện các biện pháp phòng chống hạn, nhất là chi trả tiền điện bơm nước tưới đối với những trạm bơm dã chiến” - ông Thành nói.
Ông Đỗ Đình Long chia sẻ, dự lường khả năng khô hạn sẽ xảy ra diện rộng trong vụ hè thu 2021, UBND huyện đã chủ động xây dựng phương án phòng chống hạn cho cây trồng và đảm bảo cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho nhân dân với tổng kinh phí được phê duyệt 2,7 tỷ đồng.
Đối với phương án phòng chống hạn cho cây trồng, ngành nông nghiệp huyện cùng chính quyền các địa phương phối hợp thiết lập cụ thể và bài bản, bảo đảm phù hợp với điều kiện canh tác ở từng vùng. Để phòng chống hạn hiệu quả đối với 196ha lúa hè thu nằm trong diện có nguy cơ cao, những ngày qua ngành chuyên môn cùng chính quyền cơ sở tích cực vận động nông dân ra quân nạo vét những tuyến kênh mương chính - nội đồng, bể hút các trạm bơm điện và thực hiện triệt để biện pháp tưới nước tiết kiệm.
Đặc biệt, các đơn vị liên quan đã và đang tiến hành đắp thêm 4 đập tạm tại các xã Sơn Viên, Quế Lộc, Ninh Phước. Đồng thời khẩn trương lắp đặt, vận hành 7 trạm bơm dã chiến ở nhiều địa phương...