Phát huy giá trị danh thắng Bàn Than - Hòn Mang - Hòn Dứa

Ngày 29/2, UBND huyện Núi Thành tổ chức lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia danh lam thắng cảnh Bàn Than - Hòn Mang - Hòn Dứa.

Danh thắng này nằm phía đông bắc Tam Hải, có niên đại đến nay khoảng 400 triệu năm. Hình dạng, màu sắc các bậc đá nơi đây là biểu hiện của quá trình tiến hóa vỏ Trái Đất, liên quan tới sự hình thành và tách giãn Biển Đông.

Đồng thời mang lại giá trị lớn đối với việc nghiên cứu và làm sáng tỏ các giai đoạn phát triển địa chất của vỏ Trái Đất.

Theo các nhà khoa học, Bàn Than - Hòn Mang - Hòn Dứa là danh thắng địa chất độc nhất vô nhị không chỉ của Quảng Nam mà còn của cả nước. Bàn Than là khối núi nhô ra phía biển, hình dạng bằng phẳng.

Hòn Mang, Hòn Dứa là 2 đảo tách rời, nằm giữa biển, cách Bàn Than chỉ vài trăm mét về phía đông nam. Hòn Mang có diện tích khoảng 2ha, còn Hòn Dứa thì rộng hơn 11ha.

Đáng chú ý, toàn bộ khu vực này có những dải đá đen óng, xếp chồng lên nhau, nhô lên giữa biển với nhiều vết hằn do sóng, gió nơi biển khơi để lại.

Ông Nguyễn Ngọc Thọ - Bí thư Chi bộ thôn Thuận An (xã Tam Hải) cho hay, bao bọc quanh danh thắng Bàn Than – Hòn Mang – Hòn Dứa là hệ san hô rộng hơn 90ha với khoảng 100 loài. Đây chính là nơi trú ngụ, sản sinh của 41 loài rong biển và 168 loài cá, trong đó có nhiều loại có giá trị kinh tế cao.

“Danh thắng Bàn Than - Hòn Mang - Hòn Dứa vừa là niềm tự hào vừa là sinh kế của người dân xã đảo. Người dân địa phương thường xuyên ra quân dọn dẹp vệ sinh bãi biển, bãi đá.

Hoạt động khai thác hải sản, rong biển gắn với công tác bảo tồn hệ sinh thái môi trường, san hô. Do đó danh thắng luôn giữ nguyên vẻ hoang sơ, phục vụ tốt cho các công tác nghiên cứu địa chất và phát triển du lịch địa phương” – ông Thọ nói.

Nhiều trở lực

Ông Đỗ Kim Hùng - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Hải cho biết, chủ trương phát triển kinh tế theo hướng khai thác du lịch dựa trên tiềm năng sẵn có đã từng được đưa ra bàn bạc, thảo luận trong các cuộc họp của địa phương, cũng như kiến nghị lên các cơ quan thẩm quyền, song đến nay vẫn chưa triển khai được nhiều.

Chính quyền huyện, xã đã một vài lần tổ chức cho các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành đi tham quan, khảo sát nhằm giới thiệu, quảng bá tiềm năng du lịch nhưng chưa thấy tín hiệu khả quan.

Đáng chú ý, điều khiến các đơn vị du lịch “lắc đầu” là giao thông nối liền xã đảo với đất liền. Muốn đến xã đảo chỉ có thể đi bằng phà, có 2 hệ thống phà khách Tam Quang - Tam Hải và Tam Hòa - Tam Hải phục vụ các hoạt động dân sinh thuần túy, chưa đủ điều kiện để khai thác phục vụ du lịch.

Chính sự bất tiện về giao thông và những chính sách, quy hoạch phát triển du lịch tại xã đảo chưa được quyết liệt là nguyên nhân chính cho sự phát triển tự phát của du lịch Tam Hải ngày nay.

“Đặc biệt, bài toán nan giải về tình trạng rác bủa vây một số bãi biển, khu danh thắng khiến khách du lịch ít quay trở lại hòn đảo này” - ông Hùng nói.

Hiện nay, du lịch ở Tam Hải phát triển nhỏ lẻ, tự phát, chưa có một hoạt động xúc tiến, quy hoạch bài bản. Bà Huỳnh Thị Thi - người dân địa phương chia sẻ, trước đây bà chỉ làm nghề buôn bán tạp hóa. Từ khi du khách đến với Tam Hải nhiều hơn, bà tận dụng thửa đất phía sau nhà giáp với Bãi Nồm có rặng dừa xanh mát mở quán ăn.

“Do chưa phát triển nên chủ yếu là khách được giới thiệu qua bạn bè của người dân Tam Hải và các homestay ở đây đặt bữa ăn. Thời gian tới, rất cần chính quyền hỗ trợ về kiến thức làm du lịch như ở Cù Lao Chàm, Lý Sơn… để chúng tôi làm du lịch cộng đồng hiệu quả” - bà Thi đề xuất.

Hướng đến du lịch cộng đồng
Ông Đỗ Kim Hùng nhìn nhận, để thúc đẩy du lịch địa phương đi đúng theo quy hoạch, yếu tố hạ tầng được xác định ưu tiên trên hết. UBND huyện đã có chủ trương đầu tư 20 tỷ đồng để đóng 2 phà tải trọng 30 tấn đáp ứng vận chuyển người, phương tiện. Đã sẵn vốn để khi nhân dân đồng thuận hiến đất thì mở rộng tuyến ĐH7 dẫn ra danh thắng Bàn Than - Hòn Mang - Hòn Dứa…

“Tuy nhiên, xã đảo vẫn mong sớm có được cầu tàu, khu neo đậu tàu thuyền cho du lịch, xây dựng được tuyến đường thủy nội địa. Đồng thời, xác định và xây dựng được tuyến tour, hỗ trợ nhân dân về kiến thức làm du lịch cộng đồng… thì chắc chắn Tam Hải sẽ trở thành điểm đến hút khách” - ông Hùng kiến nghị.

Theo UBND huyện Núi Thành, xã đảo Tam Hải được Núi Thành xác định là địa điểm chủ lực phát triển du lịch trong giai đoạn 2021 - 2025 với định hướng phát triển du lịch cộng đồng, bền vững.

Theo đó, UBND huyện đã thực hiện dự án cải tạo cảnh quan danh thắng Bàn Than - Hòn Mang - Hòn Dứa với tổng kinh phí hơn 3,7 tỷ đồng.

UBND huyện đã trình HĐND huyện đưa vào danh mục đầu tư công Dự án du lịch xã đảo Tam Hải với các hạng mục: cầu tàu, bãi đỗ xe, khu vệ sinh, bồi thường giải phóng mặt bằng. Dự án dự kiến thực hiện năm 2025 với tổng kinh phí 6,7 tỷ đồng...

UBND huyện cũng phối hợp với Sở VH-TT&DL khảo sát và đưa xã đảo Tam Hải vào dự thảo Đề án các điểm định hướng phát triển du lịch cộng đồng của tỉnh. Đồng thời, chú trọng thực hiện công tác truyền thông du lịch để quảng bá điểm đến rộng rãi hơn.

Ngoài ra, Núi Thành chỉ đạo xã Tam Hải làm việc với công ty vệ sinh môi trường tiến hành tiến hành thu gom rác thường xuyên trên địa bàn xã. Đầu tư phục hồi hệ sinh thái rừng đước với diện tích đến nay đạt 15ha.

Bảo tồn và phục dựng các lễ hội, hoạt động văn hóa dân gian, các nghề thủ công truyền thống phục vụ phát triển du lịch... Phòng VH-TT huyện cũng xúc tiến xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch; trong đó dự kiến hình thành các tour chính trong huyện là tour “Dấu ấn Núi Thành” (tham quan Di tích Chiến thắng Núi Thành - Rừng dừa nước Tịch Tây - Biển Rạng - xã đảo Tam Hải), tour “Lên rừng xuống biển” (vườn trái cây xã Tam Mỹ Tây - Hố Giang Thơm - Biển Rạng - xã đảo Tam Hải), tour trải nghiệm “Một ngày làm ngư dân xã đảo”.

“Ngoài ra trong kế hoạch liên kết phát triển du lịch với TP.Tam Kỳ và huyện Phú Ninh, huyện cũng đã đề xuất đưa điểm Bàn Than - Hòn Mang - Hòn Dứa xã Tam Hải với cùng với các địa điểm khác như Biển Rạng, chợ cá Tam Tiến... để cùng hình thành các tour tuyến chung của 3 địa phương.

Từ đó định hướng du lịch cộng đồng sẽ đi đúng hướng và người dân hưởng lợi từ sự đầu tư của Nhà nước dựa trên việc khai thác các tài nguyên du lịch sẵn có ở xã đảo” - Phó Chủ tịch UBND huyện Núi Thành Nguyễn Chí Dân nói.