Phát huy phẩm chất - giá trị văn hóa Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới

1. Tên gọi “Anh bộ đội Cụ Hồ” ra đời như thế nào?

“Từ khu giải phóng Việt Bắc, đồng bào các dân tộc đã trìu mến gọi các đơn vị vũ trang là “Bộ đội Ông Ké” hay “Bộ đội Ông Cụ” một cách thân thương, chân chất... Về sau, khi biết tên Người là “Bác Hồ” mọi người đã gọi “Bộ đội Ông Ké” là “Bộ đội Cụ Hồ’” - Đại tướng Võ Nguyên Giáp hồi tưởng.

Tên gọi “Anh bộ đội Cụ Hồ” đã trở nên thân quen với nhân dân ta từ hơn 70 năm nay. Đó là một nét độc đáo Việt Nam, bởi vì trên thế giới, hiếm có nước nào mà nhân dân lại lấy tên vị lãnh tụ kính yêu để đặt tên cho quân đội như ở nước ta. Nó thể hiện tình cảm quý mến lãnh tụ và lòng tin yêu của nhân dân đối với quân đội, đồng thời nói lên tình cảm gắn bó thiêng liêng, ruột thịt giữa người lính với lãnh tụ của mình.

Bác yêu thương bộ đội như con và những người lính đều coi Bác như Cha nên mới có cái tên gọi “Bộ đội Cụ Hồ” thân thương ấy, cũng như nhân dân ta đều gọi Hồ Chủ tịch là Bác Hồ. Trong tình lãnh tụ - quần chúng có tình Cha - con, Bác - cháu sâu nặng, đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam.

Từ “Bộ đội Ông Ké”, “Bộ đội Ông Cụ” mà thành tên gọi "Bộ đội Cụ Hồ", cái tên thân thương, trìu mến ấy đã đi vào cuộc sống Việt Nam, vào lòng nhân dân ta để thành sức mạnh chiến thắng. Và những người lính Việt Nam đều sung sướng, tự hào khi được mang danh hiệu “Anh bộ đội Cụ Hồ”.

2. Phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong văn hóa quân sự Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh

Danh hiệu “Bộ đội Cụ Hồ” là phần thưởng cao quý, tình cảm, sự yêu mến, niềm tin sâu sắc, sự ghi nhận, tôn vinh của nhân dân dành cho cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội nhân dân Việt Nam; là giá trị đặc sắc, độc đáo, thiêng liêng trong văn hóa quân sự, gắn liền với bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, là niềm vinh dự, tự hào của mỗi quân nhân trong Quân đội nhân dân Việt Nam. “Bộ đội Cụ Hồ” còn thể hiện tình cảm sâu sắc, sự quan tâm đặc biệt, mối quan hệ bền chặt giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh với cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam; là hình mẫu sáng ngời, biểu tượng lý tưởng cách mạng cao đẹp, đạo đức trong sáng, ý chí quyết tâm, nghị lực phi thường của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” hình thành, phát triển gắn liền với quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam, tiếp nối truyền thống văn hóa đấu tranh dựng nước, giữ nước kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam suốt mấy nghìn năm lịch sử. Ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt, từ đòi hỏi tất yếu của lịch sử dân tộc, Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam, do Đảng và Chủ tịch Hồ Chủ Minh tổ chức, giáo dục, rèn luyện, nhân dân hết lòng đùm bọc, nuôi dưỡng, cùng toàn dân giành được nhiều chiến công vang dội, lập nên những kỳ tích, ghi vào lịch sử dân tộc những mốc son chói lọi và đã hun đúc, xây đắp nên danh hiệu cao quý “Bộ đội Cụ Hồ”.

Quân đội nhân dân Việt Nam đã kế thừa những giá trị tinh hoa cốt lõi trong bản sắc văn hóa dân tộc, như chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa nhân văn, nhân đạo, đoàn kết, bao dung, độ lượng, tương thân, tương ái, đồng cam cộng khổ, chia ngọt, sẻ bùi, khiêm tốn, giản dị, lạc quan…; cùng với những giá trị văn hóa quân sự độc đáo của dân tộc: “việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”, “lấy ít địch nhiều”, “lấy đoản binh để thắng trường trận”, “đem đại nghĩa để thắng hung tàn”, “lấy chí nhân để thay cường bạo”,… Trải qua quá trình đấu tranh cách mạng gian khổ, khốc liệt, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam đã chứng minh sức mạnh tinh thần, ý chí, bản lĩnh, trí tuệ, truyền thống yêu nước Việt Nam; đồng thời, tôi luyện, hun đúc, bổ sung, làm giàu văn hóa dân tộc, văn hóa quân sự, mà kết tinh và biểu hiện sinh động, đặc sắc nhất ở phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thời đại Hồ Chí Minh. Đây còn là phẩm chất - giá trị văn hóa phản ánh quá trình tu dưỡng, rèn luyện kiên trì, bền bỉ phấn đấu, hy sinh vì độc lập dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thể hiện ở những phẩm chất nổi bật, đó là tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, với Nhà nước và nhân dân, kiên định với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng; luôn thể hiện bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc, truyền thống hào hùng của Quân đội, của dân tộc và khát vọng được cống hiến; vững chí, hiên ngang trước quân thù và trước gian khổ, khốc liệt của chiến tranh; không lùi bước trước mưa bom, bão đạn của quân thù; không nao núng, do dự trước sự 3 hy sinh xương máu; sẵn sàng “nhằm thẳng quân thù mà bắn”, “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”; là đội quân dám đánh, biết đánh, biết thắng mọi quân xâm lược để đem lại độc lập, tự do của Tổ quốc, hạnh phúc cho nhân dân.

Trong mọi hoàn cảnh, phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” không ngừng được củng cố, bổ sung, phát triển, lan tỏa sâu rộng trong mọi hoạt động quân sự và đời sống xã hội. Ở nơi vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, nơi khó khăn, cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta luôn xung kích đi đầu, không quản vất vả, hiểm nguy, hy sinh tính mạng, kiên quyết bảo vệ Tổ quốc, chủ quyền biên giới, biển đảo, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, Đảng, Nhà nước và nhân dân. Trong đời sống, “Bộ đội Cụ Hồ” luôn xuất hiện kịp thời để giúp dân khắc phục thiên tai, lũ lụt, hỏa hoạn, xử lý ô nhiễm môi trường, phòng chống dịch bệnh, bám địa bàn hỗ trợ địa phương xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế, xã hội. Khi đối diện với đại dịch Covid-19, “Chống dịch như chống giặc” được xác định là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình, “Bộ đội Cụ Hồ” là lực lượng nòng cốt, đi đầu, tham gia phòng, chống dịch bệnh với nhiều hoạt động thiết thực như nhường chỗ ở, căn cứ làm địa điểm cách ly; đi vào tâm dịch, tham gia điều trị, giúp đỡ người bệnh, cung cấp nhu yếu phẩm, lương thực, thực phẩm, đi chợ thay người dân…

Tiếp tục làm giàu phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, nhiều cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh thầm lặng trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, giúp nhân dân trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh… Từ đó, củng cố niềm tin, tình cảm và sự cảm phục sâu sắc của nhân dân đối với quân đội, làm cho mối quan hệ máu thịt giữa quân đội và nhân dân ngày càng bền chặt, “đi dân nhớ, ở dân thương”; thực sự là đội quân cách mạng từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu.

Phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” còn được thể hiện sâu sắc ở tình đồng chí, đồng đội gắn bó keo sơn, sâu nặng, cùng chung mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng. Kế thừa giá trị nhân văn của dân tộc trong lịch sử và giá trị văn hóa quân sự Việt Nam như “Phụ tử chi binh”; “Tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào”; trong thời đại Hồ Chí Minh, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ luôn gắn bó mật thiết, đồng cam, cộng khổ, chia ngọt, sẻ bùi, giúp đỡ nhau lúc thường cũng như khi ra trận; sẵn sàng nhận về mình những khó khăn, vất vả, hy sinh, nhường thuận lợi cho đồng đội; ham học hỏi, cầu tiến bộ; có ý chí quyết tâm cao, chủ động khắc phục khó khăn, đoàn kết, hiệp đồng, lập công tập thể, hoàn thành nhiệm vụ được giao; khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.

Phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” còn thể hiện ở tư tưởng, tình cảm, thái độ, hành động của cán bộ, chiến sĩ gắn liền với truyền thống của quân khu, quân chủng, quân đoàn, binh chủng, các cơ quan, đơn vị và toàn quân; đồng thời được thể hiện trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ chiến đấu, công tác, lao động và sản xuất của Quân đội trong thời chiến và thời bình; trong việc chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kỷ luật quân đội, mệnh lệnh người chỉ huy, tinh thần tự giác, nghiêm minh, ở “10 lời thề”, “12 điều kỷ luật của quân nhân khi quan hệ với nhân dân”, ở lòng tự trọng, danh dự của người quân nhân cách mạng.

Phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” thể hiện ở tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung, phản ánh chủ nghĩa nhân văn, nhân đạo Việt Nam. Với truyền thống “thương người như thể thương thân”, “giúp bạn là tự giúp mình”, nhiều thế hệ cán bộ chiến sĩ của Quân đội nhân dân Việt Nam không quản gian khổ, hy sinh, tình nguyện lên đường chiến đấu cùng các cán bộ, chiến sĩ và nhân dân các bộc tộc Lào, cán bộ, chiến sĩ và nhân dân Campuchia trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. Quán triệt quan điểm của Đảng, cán bộ, chiến sĩ đã tham gia đội quân Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, bệnh viện dã chiến cấp 2, đội công binh và các nhiệm vụ liên lạc, tham mưu, truyền thông,... Hỗ trợ, giúp đỡ các phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, hoàn thành sứ mệnh gìn giữ, kiến tạo hòa bình, tái thiết đất nước, giúp đỡ người dân nghèo châu Phi, củng cố hệ thống giao thông, trường học, hướng dẫn họ lao động, sản xuất. Bằng những hành động đó, bộ đội Việt Nam đã có được tình cảm sâu sắc của nhân dân và bạn bè quốc tế, khẳng định, lan tỏa và làm ngời sáng phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam đã tôi luyện cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ phẩm chất, văn hóa và chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tô thắm lịch sử hào hùng của dân tộc, làm sáng ngời phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”. Hình tượng “Bộ đội Cụ Hồ” đã đi vào lịch sử, thấm sâu vào tâm thức của mỗi quân nhân và người dân Việt Nam, lan tỏa một cách tự nhiên trong đời sống cộng đồng, trở thành một giá trị văn hóa tiêu biểu, thực sự là “con người đẹp nhất”, “sống hiên ngang bất khuất ở trên đời”. Hiện nay, giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ 5 Hồ” đã và đang góp phần tạo động lực to lớn cùng dân tộc đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và củng cố cơ đồ, tiềm lực, uy tín và vị thế của đất nước

Trước yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ của Quân đội trong thời kỳ mới đặt ra ngày càng cao, Đảng ta xác định, xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, “Đến năm 2025, cơ bản xây dựng Quân đội,… tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân,… cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”1 , trong đó lấy xây dựng về chính trị là nền tảng. Vì vậy, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị là một nguyên tắc cơ bản, vấn đề xuyên suốt, tạo tiền đề để Quân đội tiến lên chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

3. Những giải pháp cơ bản nhằm phát huy phẩm chất - giá trị văn hoá “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới 

Nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới đặt ra yêu cầu cao đối với việc xây dựng, giữ gìn và phát huy phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”. Để phát huy phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới cần thực hiện một số giải pháp cơ bản sau:

Thứ nhất, đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền làm cho cán bộ, chiến sĩ thấm nhuần sâu sắc giá trị chuẩn mực phẩm chất – giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Cấp ủy, chỉ huy, các cơ quan, đơn vị cần tiếp tục tổ chức tốt việc quán triệt, thực hiện Chỉ thị 855-CT/QUTW, ngày 12-8-2019 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, làm cho cán bộ, đảng viên và quần chúng thấy rõ mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của Cuộc vận động; qua đó, nâng cao tính tự giác tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, năng lực và phương pháp, tác phong công tác đáp ứng yêu cầu đề ra. Tập trung giáo dục nâng cao nhận thức về ý nghĩa, giá trị của danh hiệu cao quý “Bộ đội Cụ Hồ” mà nhân dân trao tặng cho cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam; về truyền thống tốt đẹp của dân tộc, những chuẩn mực đạo đức, nếp sống văn hóa của Quân đội; về lời khen tặng của Bác Hồ đối với cán bộ, chiến sĩ Quân đội. Đồng thời, làm rõ những chuẩn mực phẩm chất – giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới: có bản lĩnh chính trị vững vàng, động cơ trong sáng, trách nhiệm cao; có đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh; có văn hóa, tri thức khoa học, trình độ quân sự, năng lực, phương pháp, tác phong công tác và sức khỏe tốt; thực hành dân chủ, kỷ luật tự giác, nghiêm minh; xây dựng đoàn kết nội bộ tốt, tôn trọng, giúp đỡ, gắn bó máu thịt với nhân dân, tinh thần quốc tế trong sáng, v.v..

Thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục tuyên truyền về Cuộc vận động một cách hấp dẫn, thiết thực, hiệu quả, sát với đặc điểm, tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị. Phát huy vai trò hệ thống báo cáo viên, tuyên truyền viên, thiết chế văn hóa ở đơn vị cơ sở, các phương tiện truyền thông đại chúng trong và ngoài Quân đội. Đẩy mạnh phong trào học tập “Lời Bác Hồ dạy ngày này năm xưa”, tuyên truyền gương “người tốt, việc tốt”, giao lưu, tọa đàm, thi tìm hiểu..., góp phần làm lan tỏa sâu sắc giá trị, hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Thứ hai, tổ chức tốt hoạt động thực tiễn, các phong trào hành động cách mạng, nhất là tiếp tục đẩy mạnh Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, việc tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất, đạo đức của mỗi người phải được thực hiện thông qua hoạt động thực tiễn sinh hoạt, học tập, lao động, công tác, v.v.. Bởi vậy, để giữ gìn và phát huy phẩm chất – giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, nhất thiết phải thông qua hoạt động thực tiễn huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của bộ đội. Đây vừa là điều kiện, vừa là thước đo đánh giá kết quả rèn luyện, tu dưỡng của mỗi quân nhân. Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần hết sức coi trọng tổ chức các hoạt động thực tiễn; quan tâm, tạo điều kiện, thường xuyên theo dõi, hướng dẫn, động viên, nhắc nhở, chấn chỉnh, uốn nắn những biểu hiện lệch lạc về nhận thức và hành động của cán bộ, chiến sĩ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Các cơ quan, đơn vị tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động gắn với Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị (khóa XII), Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII): “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”; và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XIII): “Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”…

Đây là giải pháp quan trọng thực hiện thắng lợi phương hướng xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Tập trung đột phá vào giải quyết khâu yếu, mặt yếu, đẩy lùi hạn chế, khuyết điểm về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong công tác; khắc phục có hiệu quả tình hình vi phạm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đưa việc giữ vững, phát huy phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” là một nội dung lãnh đạo, tự phê bình và phê bình của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp.

Thứ ba, phát huy vai trò tự giác tu dưỡng, rèn luyện của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, trước hết là cán bộ chủ trì các cấp trong giữ gìn và phát huy phẩm chất – giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”. Sự mẫu mực, mô phạm, nói đi đôi với làm của cán bộ các cấp là mệnh lệnh không lời, có sức thuyết phục cao đối với bộ đội, làm cho họ tin tưởng vào cán bộ, chỉ huy các cấp, yêu mến đơn vị, yên tâm công tác. Để giữ gìn và phát huy phẩm chất – giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chủ trì các cấp phải đồng thời làm tốt việc giáo dục, nêu gương đạo đức; gương mẫu từ việc lớn đến việc nhỏ, trong lời nói, việc làm, sinh hoạt, có tác phong làm việc dân chủ, khoa học, lối sống trong sạch, lành mạnh, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, thực sự là tấm gương sáng để cấp dưới và quần chúng noi theo.

Thứ tư, phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng trong giữ gìn và phát huy phẩm chất – giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp cần làm tốt công tác nghiên cứu, tham mưu, đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện, kiểm tra, tổ chức sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng, đánh giá, nhận xét, phân tích chất lượng tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, tổ chức quần chúng, đoàn viên, hội viên,... bảo đảm nghiêm túc, chặt chẽ, khách quan, thực chất, đồng bộ, nhằm động viên cán bộ, chiến sĩ đề cao trách nhiệm, ra sức phấn đấu giữ vững, phát huy phẩm chất – giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Thứ năm là, xây dựng môi trường văn hóa trong sạch, lành mạnh, tạo điều kiện thuận lợi để bộ đội phấn đấu, rèn luyện, cống hiến sức lực, trí tuệ vào xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh, giữ gìn và phát huy phẩm chất – giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Các cấp ủy đảng, cơ quan, đơn vị các cấp cần quan tâm xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú, thực hiện tốt văn hóa công vụ và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; các phong trào thi đua, cuộc vận động của các cấp, các ngành với những nội dung, hình thức, biện pháp sáng tạo, hiệu quả, thiết thực, khơi dậy tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tạo môi trường thuận lợi để cán bộ, chiến sĩ rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu. Xây dựng môi trường văn hóa phải đồng thời làm tốt việc xây dựng không gian văn hóa và các mối quan hệ trong đơn vị.

Theo đó, phải thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng doanh trại, các công trình văn hóa, cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp, chính quy, hài hòa, phù hợp với điều kiện tự nhiên và văn hóa vùng miền; đầu tư trang, thiết bị phục vụ học tập, sinh hoạt; phát huy hiệu quả các mô hình, công năng của các công trình, thiết chế văn hóa, tổ chức tốt hoạt động văn hóa, tinh thần, vui chơi, giải trí, văn nghệ, thể dục, thể thao, giao lưu, kết nghĩa,... tạo không khí vui tươi, lành mạnh, không để văn hóa xấu độc thẩm thấu vào đơn vị.

Cần chú trọng xây dựng các mối quan hệ trong đơn vị, nhất là quan hệ giữa cán bộ với chiến sĩ, cấp trên với cấp dưới, chiến sĩ cũ với chiến sĩ mới; tình thương yêu đồng chí, đồng đội; đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân - dân tốt; có thói quen, hành vi ứng xử có văn hóa, hành động theo điều lệnh; biết phân biệt đúng - sai, bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai, giải quyết tốt những vấn đề nảy sinh trong quá trình học tập, công tác, trong các mối quan hệ, góp phần nâng cao “sức đề kháng” trước những tác động tiêu cực của xã hội, nhất là từ internet, mạng xã hội.

Phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” là một hệ thống chuẩn mực giá trị nhân cách của người quân nhân cách mạng được hình thành và phát triển trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam. Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ hôm nay cần nêu cao trách nhiệm với Đảng, với Tổ quốc, với Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; tình cảm sâu đậm với Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, ra sức học tập, tu dưỡng, rèn luyện, làm tỏa sáng thêm hình ảnh, phẩm chất - giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, góp phần xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng và Nhân dân giao phó.