Phát triển logistics: Tiềm năng từ quốc lộ 40B

Trục ngang Đông - Tây

Quốc lộ (QL) 40B dài hơn 209km, bắt đầu tại xã Tam Thanh (TP.Tam Kỳ), vượt đường sắt đi qua các huyện Phú Ninh, Tiên Phước, Bắc Trà My, Nam Trà My của Quảng Nam, đến các huyện Tu Mơ Rông, Ngọc Hồi (Kon Tum). Là trục ngang Đông - Tây, QL40B giao cắt với các tuyến huyết mạch khác từ đồng bằng ven biển, băng qua đỉnh Ngọc Linh hùng vĩ.

Đó là đường Võ Chí Công và quốc lộ 1 (địa phận Tam Kỳ), cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (địa phận Phú Ninh), QL24C và đường Trường Sơn Đông (địa phận Bắc Trà My), đường Hồ Chí Minh (Ngọc Hồi, Kon Tum)…

Từ điểm cuối của QL40B giao nhau với đường Hồ Chí Minh tại Ngọc Hồi, người tham gia giao thông di chuyển khoảng 50km là đến khu vực Cửa khẩu quốc tế Bờ Y (Kon Tum). Nơi đây, Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Bờ Y có một cửa khẩu quốc tế với Lào và một cửa khẩu quốc gia Campuchia, gắn kết với Hành lang kinh tế Đông - Tây đã được Thủ tướng 3 nước Việt Nam - Lào - Campuchia phê duyệt quy hoạch.

Hoạt động thương mại, xuất nhập khẩu và xuất nhập cảnh ngày càng sôi động. Trong đó, hàng xuất chủ yếu là vật tư xi măng, sắt thép và phân bón; hàng nhập khẩu là nông sản. Khoảng cách từ Cửa khẩu quốc tế Bờ Y xuống QL40B đến bờ biển Tam Thanh dài hơn 250km.

Đầu tháng 6 này, tỉnh Quảng Nam đã thống nhất chủ trương cho Công ty CP Tập đoàn Trường Hải (THACO) tiến hành khảo sát thực địa và lập dự án sản xuất, chế biến sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu.

Trong đề xuất, THACO xác định triển khai khảo sát tại Nam Trà My, Bắc Trà My và Phước Sơn, là nơi có điều kiện sinh thái thổ nhưỡng, khí hậu lý tưởng cho sự phát triển của cây sâm quý. Tổng diện tích khảo sát là 1.000ha, trong đó Nam Trà My chiếm 500ha, phân bổ tại các xã Trà Linh, Trà Nam và Trà Cang. Đáng chú ý, QL40B là tuyến chính duy nhất để lưu thông lên vùng sâm, trong đó xã Trà Nam giáp ranh với Tu Ma Rông.

Tiềm năng cần đánh thức

Khoảng cách từ Cửa khẩu quốc tế Bờ Y đi theo QL40B xuống Tam Kỳ, vào cảng Chu Lai hay cảng Dung Quất (Quảng Ngãi) ngắn hơn nhiều so với lưu thông trên QL14B, rồi mới vòng vào lại phía Nam.

Nhưng vì sao, Công ty TNHH Giao nhận vận chuyển quốc tế Trường Hải (THILOGI) là thành viên của THACO vận chuyển hàng hóa từ Lào, qua Cửa khẩu quốc tế Bờ Y về cảng Chu Lai vẫn đi vòng? Vị đại diện của doanh nghiệp chuyên cung ứng dịch vụ logistics trọn gói này cho biết, phương tiện của đơn vị chưa đi tuyến đường này bao giờ, do đường hẹp và hiểm trở.

Trước đây, QL40B thuộc địa phận Quảng Nam dài 147,4km được hình thành trên cơ sở hỗn hợp đường đô thị, giao thông nông thôn, đường huyện (ĐH), đường tỉnh (ĐT), kể cả đường mòn qua phía tây Tắc Pỏ (Nam Trà My). Thế nên, cung đường này vốn “xuất thân” với đủ loại mặt cắt, tiêu chuẩn kỹ thuật khác nhau, thậm chí có đoạn không theo quy chuẩn nào. Đường xấu, quanh co và thường xuyên xảy ra sạt lở khiến trục huyết mạch về các huyện miền núi Tây Nam của tỉnh luôn trắc trở.

Từ thực tế trên, Phó Giám đốc Sở Xây dựng - ông Trần Ngọc Thanh cho biết, đoạn Tam Kỳ qua Nam Trà My lên giáp địa phận Tu Mơ Rông thuộc Dự án đường Nam Quảng Nam giai đoạn I được đầu tư xây dựng từ nguồn trái phiếu Chính phủ đã đưa vào khai thác từ năm 2011. Các tuyến tránh Tiên Kỳ (Tiên Phước), Trà My (Bắc Trà My) và Tắc Pỏ cũng lần lượt đưa vào sử dụng.

Đặc biệt, Quảng Nam đã bố trí nguồn ngân sách tỉnh triển khai hoàn thành Dự án nâng cấp, mở rộng QL40B từ đoạn nối vào tuyến cao tốc đến đường tránh thị trấn Tiên Kỳ dài hơn 17km vào cuối năm 2021.

Tháng 7/2023, UBND tỉnh đã khởi công Dự án liên kết vùng miền Trung, trong đó QL40B sẽ có thêm hơn 18km được mở rộng, kết nối thuận lợi từ Tiên Kỳ lên đến Trà My. Ngoài ra, Cục Đường bộ Việt Nam bố trí vốn để triển khai bảo dưỡng thường xuyên, sửa chữa định kỳ và khắc phục hậu quả của mưa bão…

Như vậy, QL40B từ Bắc Trà My lên giáp Kon Tum vẫn còn nhiều đoạn chưa được đầu tư cải tạo; có đoạn đã cải tạo rồi nhưng mặt cắt chưa đảm bảo, tồn tại nhiều khúc cong cua “cùi chỏ” che khuất tầm nhìn, tiềm ẩn mất an toàn giao thông.

Theo đơn vị quản lý QL40B đoạn Nam Trà My, trên tuyến có khoảng 71 khúc cong cua nguy hiểm, rất cần được cải tạo toàn diện. Do liên quan đến yếu tố kỹ thuật, nửa mặt đường đoạn qua xã Trà Nam bị tắc do đất đá từ taluy dương sạt lở chưa thể khắc phục hoàn toàn.

Có thể thấy, cự ly đi từ tỉnh lỵ Tam Kỳ lên Kom Tum bằng QL40B ngắn hơn so với các QL khác. Tuy nhiên, trục ngang này không được nhiều người lựa chọn để lưu thông bởi hạ tầng kỹ thuật chưa hoàn thiện.

Nhưng về lâu dài, đầu tư cải tạo, mở rộng QL40B lên các huyện miền núi cao giữa Đà Nẵng (mới) và Quảng Ngãi (mới) là rất cần thiết để khai phá thế mạnh của địa phương, “đánh thức” tiềm năng của tuyến đường trong phát triển dịch vụ logistics, du lịch từ cửa khẩu, ngang qua vùng sâm, vùng dược liệu, vùng nông sản, xuống cảng biển, sân bay Chu Lai...