Phòng, chống tác hại của thuốc lá: Chặn từ ngọn

Trong khi việc tuân thủ Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá bước đầu khó khả thi do người dân chưa ý thức chấp hành thì các biện pháp giảm thiểu tác hại thuốc lá lâu nay triển khai hiệu quả vẫn chưa cao. Trong đó, công tác kiểm soát chất lượng thuốc lá bộc lộ nhiều bất cập, nhất là khâu kiểm soát thuốc lậu vẫn còn thả nổi.

Hút thuốc trong khi chờ đợi người nhà khám bệnh (ảnh internet).

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (sau đây gọi tắt là Luật) có hiệu lực vào đầu tháng trước như thêm một mốc thời gian đáng ghi nhớ nữa đối với nhiều người hút thuốc. Đây cũng được xem là sự kiện quan trọng trong bối cảnh các bệnh nguy hiểm do thuốc lá gây ra ngày một gia tăng, xã hội và người dân đang khó khăn vì phải gánh nặng nhiều chi phí… Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc triển khai hiện nay phải đối mặt với nhiều khó khăn do người dân chưa có ý thức đầy đủ về tác hại của thuốc lá và chưa biết nhiều thông tin về Luật. Các hãng sản xuất và phân phối thuốc lá vẫn tìm mọi cách đưa sản phẩm của mình tới người tiêu dùng…

Luật ban hành kèm theo các chế tài cụ thể khi sử dụng thuốc lá sai luật, tuy nhiên theo khảo sát của nhiều phương tiện truyền thông, các hành vi vi phạm luật vẫn còn xảy ra phổ biến. Cụ thể, tại những khu vực cấm như bệnh viện, trường học, trên phương tiện giao thông công cộng… nhiều người vẫn vô tư nhả khói. Riêng đối với địa bàn Quảng Nam, thông tin Luật này có hiệu lực dường như vẫn chưa được nhiều người dân quan tâm, nhất là những người đang “nghiện” thuốc lá. Dễ thấy nhất là tại những nơi cấm hút, nhiều người vẫn ung dung sử dụng thuốc lá và chính họ vẫn chưa ý thức được đó là hành vi phạm luật. Anh N.V.T, một người sử dụng thuốc lá tại khu vực hành lang Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam cho biết: “Nghe nói luật này có từ lâu rồi mà, nhưng chẳng lẽ phạt hết mấy người hút thuốc ở đây, mà ai đứng ra phạt? Lâu nay tôi thấy nhiều chỗ đề biển cấm hút thuốc nhưng vẫn thấy nhiều người hút. Biết là hút thuốc có hại, nhưng nhiều người nói bỏ đột ngột sẽ sinh bệnh huyết áp, béo phì…”.

Trong khi các biện pháp “cứng” như xử phạt hành vi hút thuốc không đúng nơi quy định tỏ ra khó khả thi thì các biện pháp “mềm” “gián tiếp” được đánh giá chưa đem lại hiệu quả như mong đợi. Chẳng hạn, lâu nay ngành chức năng vẫn thường xuyên tuyên truyền người dân nhận thức mức nguy hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người và môi trường, vận động bỏ hút thuốc, thậm chí nhiều cơ quan, đơn vị đưa tiêu chí không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào thi đua nhưng tình hình vẫn chưa có sự thay đổi rõ rệt, một số đơn vị còn xuê xoa, thực hiện rất hình thức... Đặc biệt, gần đây lại “bùng phát” tình trạng thuốc lá lậu được bán công khai. Tại nhiều quầy bán thuốc lá lẻ trên địa bàn TP.Tam Kỳ, người tiêu dùng rất dễ tìm mua nhiều loại thuốc lá nhập nhưng không có tem, nhãn cảnh báo tác hại. Nhiều nguời dân thắc mắc, tại sao cơ quan chức năng không tịch thu ngay những bao thuốc lá lậu tại những tiệm tạp hóa, “chặn từ ngọn” như vậy sẽ khiến cho tình trạng nhập lậu, sản xuất, vận chuyển trái phép thuốc lá bớt căng thẳng? Thuốc lá có hại cho sức khỏe, nếu không kiểm soát được chất lượng thì mức độ nguy hại sẽ cao hơn. Trong khi đó người tiêu dùng phải gián tiếp chịu các khoản thuế cao từ thuốc lá thì việc kiểm soát chất lượng cần phải được siết chặt.

HÀ QUANG