Vẻ đẹp hoa ngô đồng ở Cù Lao Chàm

Nhiều cây ngô đồng cổ thụ mọc ở những vị trí hiểm yếu, con người khó đến gần, cứng cáp trước nắng gió và trổ bông soi mình xuống lòng biển. Từ xa trông như phong cảnh trong mộng. 

Dự kiến và giữa tháng 7 này, Hội An sẽ tổ chức Festival ngô đồng. Đây là lễ hội lần đầu tiên được tổ chức để giới thiệu cho du khách gần xa biết đến một loại cây đặc hữu, độc đáo của Cù Lao Chàm.

Các chuyên gia du lịch cho rằng, cây ngô đồng cũng là sản phẩm du lịch thiên nhiên độc đáo, tổ chức festival dành riêng cho loài cây này chính là "bán" những gì đẹp đẽ nhất của Cù Lao Chàm mà không làm mất đi giá trị của nó.

Ngô đồng, hoa ngô đồng, võng ngô đồng, không gian xứ đảo... - nơi sinh sống của ngô đồng là một thứ vô giá khó tìm được ở nơi khác. 

Theo ban tổ chức, dự kiến cho Festival ngô đồng du khách không chỉ thưởng thức hoa ngô đồng, được ngắm mặt trời nhô lên từ mặt biển, ngắm hoàng hôn rơi xuống xuống chân trời hay ngắm trăng lên từ đỉnh núi mà còn được đắm mình với biển xanh, lặn ngắm san hô, tham quan cảnh vật và thưởng thức hải sản tươi ngon xứ đảo...

Một trải nghiệm không kém phần độc đáo là du khách đén festival này sẽ được tham gia trải nghiệm đan võng ngô đồng. Từ rất lâu, dân Cù Lao Chàm biết dùng vỏ cây ngô đồng, ngâm trong nước rồi đánh sợi, đan võng. Loại võng này hoàn toàn làm thủ công, hơn một tháng trời mới đan xong một tấm võng.

Người sành điệu hiểu về sự tinh tế của những nghệ nhân làng làm ra chiếc võng ngô đồng không tiếc tiền khi chi đến vài triệu đồng để sở hữu nó. 

Không chỉ có võng ngô đồng, hạt loại cây này cũng được chiết xuất tinh dầu làm kem dưỡng da cho phụ nữ...

Hiện cây ngô đồng tại Cù Lao Chàm được công nhận là cây di sản Việt Nam.

Tương truyền rằng, thuở xưa vua Phục Hy tình cờ bắt gặp tinh hoa của năm vì sao rơi xuống cây ngô đồng. Đúng khoảnh khắc đó, chim Phượng hoàng liền bay xuống đậu. Biết Phượng hoàng là vua của các loài chim, nhà vua tin rằng cây ngô đồng này hấp thụ tinh hoa của trời đất, là loại gỗ linh có thể chế được đồ nhã khí, liền cho người hạ cây, cắt làm ba đoạn để phân tam tài (thiên - địa - nhân). 

Đoạn ngọn, tiếng quá trong và nhẹ, đoạn gốc tiếng đục và nặng, chỉ có đoạn giữa là tiếng nghe hài hòa, vừa trong vừa đục, có thể dùng được. Nhà vua cho người lấy đoạn giữa thân cây ngâm nước bảy mươi hai ngày đêm, rồi chọn ngày tốt chế làm nhạc khí, đặt tên là Dao cầm. Kỳ lạ thay, đàn lên có thể làm vượn nghe nín kêu, hổ nghe thôi gầm…

Ngô đồng cũng vì truyền thuyết này mà trở thành loài cây vương giả.

Theo Đại Nam Nhất Thống Chí, chính vì quá tôn thờ loài cây cao quý, vua Minh Mạng đã đem đôi cây ngô đồng về trồng hai bên góc điện Cần Chánh (Đại Nội Huế) với ước mong được thấy chim Phượng hoàng về đậu. Không những thế, khi cho đúc cửu đỉnh, để tỏ ra "ngôi vị đã đúng, danh mệnh đã tụ lại”… nhằm tượng trưng cho đế nghiệp bền vững của nhà Nguyễn, vua Minh Mạng đã cho chạm khắc trên chiếc đỉnh mang thụy hiệu của mình – tức là Nhân đỉnh – các họa tiết thể hiện cây ngô đồng.

Cũng từ truyền thuyết đó, ngô đồng được mệnh danh là vua của các loài cây, là biểu tượng của bến đỗ an yên, thái hòa và tôn quý.