Quan tâm đến "quyền con người"

Liên quan đến các điều khoản của Chương II về “Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân”, tại Hội An ghi nhận 23 góp ý, đề xuất bổ sung, sửa đổi. Trong đó, có ý kiến đề nghị gộp Điều 21 vào Điều 42 thành: “Công dân có quyền sống, lao động và học tập theo Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước”. Ngoài ra, có ý kiến đề nghị điều chỉnh thành câu “Con người sinh ra có quyền được sống, được hưởng quyền tự do và mưu cầu hạnh phúc. Nhà nước phải tạo điều kiện cho họ”.

Đối với Điều 22, ông Nguyễn Văn Sinh - Chánh án TAND TP.Hội An góp ý nhiều khoản. Ông nói: “Ở Khoản 1, đề nghị thay cụm từ “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể” thay cho cụm từ “Thân thể của mọi người là bất khả xâm phạm”. Khoản này điều chỉnh lại là “Thân thể của mọi người là bất khả xâm phạm, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm”. Khoản 2, đề nghị bỏ cụm từ “tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử khác” và viết gọn lại là: “Nghiêm cấm mọi hành vi xâm phạm thân thể, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của con người”. Ở Điều 30, cần luật hóa cụ thể những trường hợp nào cần trưng cầu ý dân, vì quy định “Công dân có quyền biểu quyết khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân” thì công dân sẽ hoàn toàn bị động. Đề nghị quy định cụ thể các trường hợp, vấn đề nào Nhà nước phải tổ chức trưng cầu dân ý, vì hiện tại chưa có văn bản luật nào hướng dẫn về vấn đề này. Ngoài ra, nên bổ sung quyền phúc quyết Hiến pháp của người dân, nghĩa là phải tổ chức trưng cầu dân ý về Hiến pháp, vì đây là đạo luật cơ bản của đất nước nên cần phải có ý kiến của nhân dân. Hiến pháp năm 1946 cũng thể hiện rõ điều này.

Liên quan đến Khoản 2, Điều 32, ông Nguyễn Văn Sinh - Chánh án TAND TP.Hội An đề nghị thay từ “có quyền” bằng từ “phải” và viết lại thành câu: “Người bị buộc tội phải bị tòa án xét xử”. Câu “Không ai bị kết án hai lần vì một tội phạm” cũng cần thay bằng câu “Không ai bị kết án hai lần về cùng một hành vi phạm tội”. Riêng đối với Khoản 3, Điều 32, đề nghị nên sửa cụm từ “có quyền sử dụng trợ giúp pháp lý của người bào chữa” bằng cụm từ “Người bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam, bị điều tra, truy tố, xét xử được đảm bảo quyền bào chữa”.

Quốc Hải