Trong mỗi gia đình, truyền thống hiếu học là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành nhân cách và phát triển trí tuệ của từng thành viên. Gia đình ông bà Hương Thiện (trú tại khu 8, thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc) là một điển hình về truyền thống hiếu học, tạo động lực cho việc nhân rộng phong trào khuyến học, khuyến tài của địa phương.
Khi còn sống, vợ chồng ông Nguyễn Thận (SN 1909) và bà Lê Thị Thiện (SN 1912), còn gọi là ông bà Hương Thiện luôn răn dạy con cháu chăm lo học hành. Bản thân ông Hương Thiện cũng là người rất say mê học tập. Thời trẻ, ông học rất giỏi chữ Nho. Sách vở của cha để lại, ông đều nghiền ngẫm, mày mò học cho bằng hết. Mặc dù chỉ gắn bó với nghề nông nhưng chữ Nho thanh thoát và tài thơ phú của ông nức tiếng khắp vùng. Bà con xa gần, hễ gia đình nào có việc tang đều nhờ ông viết câu đối, liễn thờ. Đền thờ, miếu mạo tu sửa cần chạm khắc chữ Nho, ông đều nhiệt tình giúp đỡ.
Với ước mong con cháu học giỏi, đoàn kết, thương yêu nhau, năm 1997, dù ở tuổi “gần đất xa trời” nhưng ông bà Hương Thiện vẫn tổ chức lễ phát thưởng cho con cháu học giỏi. Kể từ đó, quỹ khuyến học của gia đình ông bà được thành lập. Sau khi ông bà qua đời, các con đã duy trì phong trào khuyến học gia đình để khuyến khích con cháu siêng năng học tập, trở thành người có ích cho xã hội. Để có nguồn kinh phí cho việc trao thưởng, mọi người thống nhất quy ước mỗi cặp vợ chồng đóng góp hằng năm ít nhất 50 ngàn đồng. Những người khá giả, thành đạt có thể đóng góp nhiều hơn. Hằng năm họ lấy ngày giỗ chung của ông bà vào đầu tháng 11 âm lịch làm ngày trao thưởng. Quỹ khuyến học đã phát huy tác dụng mạnh mẽ, tạo ra không khí thi đua học tập sôi nổi trong gia đình. Trong số 32 người cháu nội, ngoại và 50 chắt (gọi bằng ông bà cố) của ông bà, tính từ lần trao thưởng đầu tiên đến nay đã có 33 người đỗ đại học, 3 người đã tốt nghiệp cao học, 1 người đang làm luận án tiến sĩ. Hơn 100 giấy khen của gia đình đã được trao cho các cháu đang học phổ thông đạt học sinh giỏi hằng năm và các giải thưởng học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Bên cạnh việc phát triển phong trào hiếu học, các thành viên trong gia đình luôn nhắc nhở, giáo dục nhau lối sống lành mạnh, ứng xử văn hóa, đoàn kết, yêu thương nhau.
Quỹ khuyến học gia đình ông bà Hương Thiện đang có hiệu ứng lan tỏa ra các gia đình xung quanh. Cảm nhận được ý nghĩa việc khuyến học gia đình, một số khách mời trong ngày giỗ ông bà Hương Thiện và trao thưởng khuyến học của gia đình dự định sẽ vận động thành lập một quỹ như thế ở gia đình mình. Sự khơi dậy và nuôi dưỡng truyền thống hiếu học của gia đình ông bà Hương Thiện đã góp phần tạo động lực trong việc nhân rộng phong trào khuyến học, khuyến tài của địa phương.
PHƯƠNG NAM