Sách khoa học cho thiếu nhi

Danielle Dixson, nhà nghiên cứu sinh vật biển đã tìm cách phổ cập những khám phá khoa học bằng những cuốn sách dành cho thiếu nhi.

Nhà sinh vật học biển Danielle Dixson. (ảnh: research.udel.edu)

Mái nhà của hàng nghìn sinh vật biển vốn là những rạn san hô tuyệt đẹp, đầy màu sắc. Bỗng một ngày kia, các mái nhà san hô xuống cấp, bị biến mất, bản thân san hô và các loài sinh vật biển khác phải làm gì để bảo vệ ngôi nhà của chúng. Từ đó, phó giáo sư, nhà nghiên cứu sinh vật biển Danielle Dixson, thuộc Đại học Delaware (Mỹ) mong muốn những trang ghi chép các công trình nghiên cứu, khám phá của mình thành những cuốn sách khoa học bổ ích dành cho thiếu nhi. Thêm vào đó, sự quan tâm của các bậc phụ huynh để chung tay ngăn chặn môi trường bị ô nhiễm, tác động tiêu cực đến đại dương, một trong những nguyên nhân khiến cho hàng nghìn rạn san hô trên thế giới dần mất đi.

Danielle Dixson từng sống tại đảo quốc Fiji trong hai năm với chương trình nghiên cứu về sự xuống cấp hay mất dần sự sống của các rạn san hô. “Các rạn san hô tuyệt đẹp cũng là nơi ẩn náu của các loài sinh vật biển, như cá chẳng hạn. Nhưng sinh vật biển san hô đang bị phá hủy ở nhiều nơi, bị mất đi và không còn là không gian sống cho các loài sinh vật khác” - Dixson nói. Tại đây, Dixson nhận ra rằng, nếu người dân địa phương có kiến thức về môi trường sống như ở đại dương, họ sẽ giúp được nhiều cho công trình nghiên cứu của Dixson, có thể cùng chung tay bảo vệ môi trường biển. Dixson bắt đầu cho công chiếu các video về đời sống của các sinh vật biển, trong đó có san hô đến cho người dân. Đồng thời, Dixson viết thành sách khoa học về đề tài sinh vật biển dành cho trẻ em. Từ đó, nhiều em nhỏ Fiji ở nơi cô thực hiện nghiên cứu đã không còn vứt rác bừa bãi, biết nhặt rác trên bờ biển để làm sạch môi trường.  

Đến nay, Danielle Dixson đã viết được 9 cuốn sách về nghiên cứu tác động của môi trường đến đại dương, sách khoa học dành cho thiếu nhi, như cuốn Goby Fights Seaweed (tạm dịch: Chú cá bống chiến đấu với loài tảo biển). Câu chuyện về chú cá bống nhỏ nhắn đã làm thế nào để bảo vệ ngôi nhà san hô. Một số loài cá bống được ghi nhận là đã có hiện tượng cộng sinh với san hô để giúp chống lại tảo độc khi san hô phát tín hiệu bằng cách chúng sẽ ăn rong biển chứa tảo độc đồng thời cũng giúp chúng tăng chất độc ở da để tự vệ trước kẻ săn mồi. Sau 48 tiếng đồng hồ một trong các loài tảo độc va chạm với san hô, thì những điểm san hô bị va chạm sẽ chết đi. Để bảo vệ san hô là ngôi nhà của mình, chú cá bống sẽ bằng mọi cách, chống lại tảo độc. Cá bống đóng góp rất lớn vào sự sinh tồn của các rạn san hô, bằng cách nuốt chửng các loài tảo độc như thế.

Điều đặc biệt, những cuốn sách khoa học dành cho thiếu nhi của Dixson không chỉ khơi dậy niềm đam mê khám phá thế giới chung quanh của các em nhỏ, sự quan tâm đến môi trường của các bậc phụ huynh mà đằng sau cuốn sách, những trang cuối, bao giờ Dixson cũng nêu lên vấn đề giáo dục thế hệ trẻ. Đó là những chủ nhân tương lai của thế giới phải làm gì để bảo vệ trái đất. Ví như, một em bé khi lên 6 tuổi có thể tắt đèn chiếu sáng, quạt khi ra khỏi phòng. Nhiều học sinh có thể đạp xe đến nhà bạn bè gần đó, đến trường học thay vì bố mẹ phải chở bằng ô tô, xe máy nhằm góp phần giảm khí thải từ nhiên liệu động cơ…

QUỐC HƯNG