Sự sống còn của người tiêu dùng

(QNO) - Vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) hiện là một trong những vấn đề hàng đầu mà hầu hết các nước cũng như các hội nghị y tế quốc tế quan tâm…

Vấn đề VSATTP luôn "nóng" trong những ngày cận kề dịp Tết. Ảnh: Guardian

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có tới 400 các bệnh lây truyền qua thực phẩm không an toàn, chủ yếu là dịch tả, lỵ trực trùng, lỵ amíp, tiêu chảy, thương hàng, cúm…mà mỗi năm hàng triệu người trên thế giới mắc phải, trong đó có nhiều ca tử vong. Tiến sĩ Margaret Chan, Tổng Giám đốc WHO cho biết, trung bình mỗi tháng Liên hiệp quốc nhận được khoảng 200 báo cáo từ 193 quốc gia thành viên về các trường hợp thực phẩm bị nhiễm độc, hay liên quan đến thực phẩm “bẩn”. Mới đây nhất, hai thương hiệu đồ ăn nhanh nổi tiếng là KFC và Mc Donald lại tiếp tục vấp phải scandal thực phẩm bẩn tại Trung Quốc. Theo đó, hàng nghìn con gà bệnh và chết, thay vì được đem chôn, đã được bán cho Tập đoàn chế biến thực phẩm Doyoo. Tập đoàn này vẫn cho chế biến số gà này thành các sản phẩm thịt và cả bột gia vị. Đây chỉ là một trong rất nhiều vụ liên quan đến VSATTP mà chính phủ nước này phanh phui. Trước nỗi quan ngại của chính người tiêu dùng Trung Quốc, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và dược phẩm Trung Quốc vừa phát đi lời kêu gọi trên toàn quốc về việc làm trong sạch hóa thực phẩm. Với lời kêu gọi này, những ai phát hiện ra các vụ vi phạm VSATTP có thể được thưởng tới 300 nghìn NDT.

Tại Mỹ, việc quản lý khá thành công VSATTP không chỉ mang lại sự an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng mà còn tiết kiệm đáng kể, khoảng 1 tỷ USD cho ngành y tế nước này mỗi năm. Một trong những dấu mốc thành công của công tác quản lý VSATTP ở Mỹ là đưa Đạo luật Hiện đại hóa VSATTP (FSMA) vào thực tế, từ tháng 1.2011. FSMA được xem là “cỗ máy” soi thực phẩm kỹ càng và thắt chặt hơn, tập trung vào việc xây dựng các biện pháp phòng ngừa đối với toàn bộ dây chuyền thực phẩm, “từ trang trại đến bàn ăn”, thay vì chỉ đi giải quyết sự cố khi có các vụ việc vi phạm VSATTP như thông thường. Mới đây,  Cơ quan giám sát thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã đề xuất các quy định mới về an toàn thực phẩm. Đây được xem là những cải tổ sâu rộng nhất từ hàng chục năm qua nhằm đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Theo đó, những nhà kinh doanh thực phẩm trong và ngoài nước Mỹ muốn bán thực phẩm trên thị trường Mỹ phải nộp cho nhà chức trách bản kê khai chi tiết về quy trình chế biến, sản xuất thực phẩm đảm bảo không gây bệnh cho người. FDA yêu cầu phải đầu tư các biện pháp phòng ngừa mới chống ô nhiễm, bao gồm việc nước tưới sạch, không phun thuốc trừ sâu quá liều, nuôi động vật không nhiễm bệnh.

Theo các chuyên gia y tế, vấn đề VSATTP luôn là nỗi bận tâm của các cơ quan chức năng, của người tiêu dùng. Nhất là dịp lễ, dịp tết… vì số lượng thực phẩm được tiêu thụ trong dịp này lớn nhất trong năm. Đây là thời điểm để các cơ sở chế biến, sản xuất thực phẩm không đảm bảo VSATTP tung ra những hàng hóa kém chất lượng, hàng giả, hàng kém an toàn để đánh lừa người tiêu dùng. Mô hình quản lý VSATTP tại Thái Lan đang được nhiều nước học hỏi, quan tâm. Bên cạnh chính phủ Thái Lan đã ban hành nhiều giải pháp nhằm cải thiện hệ thống kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm cả trong xuất, nhập khẩu và tiêu dùng trong nước như quy định cụ thể trách nhiệm về việc kiểm soát thực phẩm giữa các cơ quan khác nhau và giữa các bộ; Chính phủ nước này cũng đưa ra sáng kiến để quản lý thực phẩm “từ trang trại tới bàn ăn” tương đương với tiêu chuẩn quốc tế….

WHO khuyến cáo, bản thân người tiêu dùng phải biết cách tự bảo vệ mình khi chọn mua và sử dụng thực phẩm. Những kiến thức phân biệt thực phẩm còn tươi và đã ôi hư; phân biệt thực phẩm dùng màu tự nhiên và màu hóa học; phân biệt thực phẩm nguyên chất và đã qua xử lý gia cố lại, cũng cần được phổ biến và học hỏi…

QUỐC HƯNG