Sức sáng tạo từ học đường

(QNO) - Cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học 2016 - 2017 để lại ấn tượng không chỉ về số lượng, tính đa dạng của dự án dự thi mà còn là sự say mê, chủ động nghiên cứu khoa học của học sinh.

Chụp hình lưu niệm bên dự án giải Nhất khối THCS cấp tỉnh năm học 2016 - 2017. Ảnh: TRẦN NGỌC

Diễn ra tại TP.Hội An trong các ngày 13 và 14.1, đây là năm thứ 2 liên tiếp Quảng Nam tổ chức cuộc thi này. Sở GD-ĐT phối hợp với Trường Đại học Duy Tân (Đà Nẵng) đã tổ chức chấm chọn 47 dự án ở vòng chung kết, trong đó học sinh THCS có 17 dự án, học sinh THPT có 30 dự án. Các dự án vào vòng chung kết thể hiện tính đa dạng, phong phú ở nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau như kỹ thuật cơ khí, năng lượng vật lý, khoa học động vật, khoa học thực vật, hóa học, khoa học xã hội và hành vi, kỹ thuật môi trường, robot và máy thông minh, hệ thống nhúng, phần mềm hệ thống.

Ngọn lửa đam mê sáng tạo từ các học sinh đã truyền sức nóng và sự thích thú cho Ban tổ chức, khách tham quan sản phẩm trưng bày, và đặc biệt là các nhà khoa học đến từ Trường Đại học Duy Tân. Ban tổ chức đã rất chú trọng tính khoa học của cuộc thi, thể hiện ở việc tổ chức cho 47 dự án đều được trưng bày công khai và bố trí cho tác giả 12 dự án tốt nhất (được chọn trong 47 dự án) trực tiếp trình bày ý tưởng, thuyết minh làm rõ trên sản phẩm của chính mình để Ban giám khảo và toàn thể người dự được nghe, được thấy. Từ đó, tất cả đều vui mừng thấy rằng dự án của các em mang tính thực tiễn và nhân văn rất cao, xuất phát từ cuộc sống của gia đình, thôn bản, quê hương để giải quyết các nhu cầu thực tiễn.

Tác giả trực tiếp thuyết minh giới thiệu dự án của mình. Ảnh: TRẦN NGỌC

Có mặt tại vòng chung kết hội thi, nhiều người bày tỏ thiện cảm với đề tài “Gậy dẫn đường dành cho người khiếm thị” của nhóm học sinh Nguyễn Thị Thanh Trà - Nguyễn Đức Hạ Vy (Trường THPT Bắc Trà My); sản phẩm giúp người khiếm thị nhận biết vật cản phía trước và cả trên cao để tự tin điều chỉnh hướng đi. Ngoài ra có thể kể đến các đề tài khác như “Máy gieo hạt tích hợp chức năng rạch hàng, bón phân, lấp hàng” của Nguyễn Quốc Toản (Trường THPT Bắc Trà My); “Giày dép cảnh báo bom mìn” của Châu Thái Sơn (Trường THPT Hùng Vương, Thăng Bình); “Người nộm đuổi chim” của Nguyễn Quốc Thiên (Trường THPT Nguyễn Huệ, Núi Thành); “Máy vớt rác trên sông dùng sức nước” của Phùng Ngọc Tuấn - Lê Huy Phúc (Trường THPT chuyên Lê Thánh Tông, Hội An); “Exam Manager” của Lê Bảo Hiệp (Trường THCS Lý Tự Trọng, TP.Tam Kỳ)... 

Các dự án dự thi năm nay thể hiện rõ sự chuẩn bị chu đáo, có chiều sâu và phong phú, đa dạng về ý tưởng. Một số dự án xuất phát từ những nhu cầu sát thực tế như “Sử dụng nhiệt để sạc pin - dự phòng khi không có điện” của học sinh Đặng Ngọc Khoa (Trường THCS Nguyễn Du, TP.Tam Kỳ); “Vườn rau thông minh” của Nguyễn Huy Tưởng (Trường THPT Phan Châu Trinh, Tiên Phước). Nhiều dự án thể hiện sự đầu tư công phu về trí tuệ, thời gian, vận dụng nhiều kiến thức liên môn như “Sản xuất nước lau sàn nhà từ quả bồ kết, vỏ bưởi và vỏ quế” của Nguyễn Tường Vy - Nguyễn Thị Phương Trinh (Trường THCS Chu Văn An, Hội An); “Thiết bị tạo điện năng từ sóng biển” của Trần Công Triều - Phạm Lê Quang Khải (Trường THPT chuyên Lê Thánh Tông)...

Riêng ở lĩnh vực khoa học xã hội và hành vi rất khó trong nghiên cứu và sáng tạo. Tuy vậy, đã có 2 dự án dự thi, thể hiện rõ tâm huyết, trăn trở của tác giả trước cách sống của giới trẻ học đường hôm nay. Đề tài “Quảng bá những nét đặc trưng của văn hóa Quảng Nam qua ca dao” của em Bùi Dạ Thu Giang (Trường THCS Nguyễn Duy Hiệu, Hội An) góp phần đánh thức giới trẻ quay về với văn hóa nguồn cội Quảng Nam quê hương. Dự án “Xây dựng các chuyên đề giáo dục nhằm nâng cao giá trị sống trong học sinh THPT” của Bùi Tiến Thành Nam - Tạ Khánh Huyền (Trường THPT Hùng Vương) có ý nghĩa giáo dục sâu sắc, giàu tính nhân văn thông qua các chuyên đề giáo dục, tác động trực tiếp đến các học sinh từ những rung cảm ban đầu đến chuyển biến trong nhận thức.

Trao thưởng cho tác giả các dự án đạt giải. Ảnh: TRẦN NGỌC

Hội thi sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp tỉnh năm học 2016 - 2017 đã khép lại nhưng dư âm tốt đẹp về sức sáng tạo của học trò xứ Quảng vẫn còn tiếp tục. Tất cả thầy cô giáo và các em học sinh trực tiếp dự hội thi đều chung niềm tin về sự cần thiết đổi mới phương pháp dạy, đổi mới cách học sao cho kiến thức nhà trường mau chóng được ứng dụng trong thực tế cuộc sống. Cuộc thi vẫn còn để lại một số tiếc nuối về việc cần chuẩn bị chu đáo hơn của học sinh, nhà trường cho sự hoàn thiện của các dự án, nhưng thời gian và sức sáng tạo vẫn còn ở phía trước. 

Hội thi ở Quảng Nam cũng như toàn quốc là sân chơi trí tuệ, bổ ích. Thông qua hội thi, xã hội khuyến khích học sinh nghiên cứu, vận dụng kiến thức đã học để có những sáng kiến, giải pháp sáng tạo, hiệu quả nhằm giải quyết các yêu cầu thực tiễn cuộc sống. Hoạt động góp phần thúc đẩy đổi mới hình thức và phương pháp dạy học; kiểm tra đánh giá kết quả học tập và phát triển năng lực của học sinh. Đồng thời khuyến khích các cơ sở giáo dục (đại học, cao đẳng, cơ sở nghiên cứu…), các tổ chức, cá nhân tham gia hỗ trợ hoạt động nghiên cứu, sáng tạo khoa học kỹ thuật. Qua đó tạo cơ hội để các em giới thiệu kết quả sản phẩm, tăng cường giao lưu, trao đổi giữa các địa phương và hội nhập quốc tế theo tinh thần đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT.

TRẦN NGỌC