Sức sống mới của tòa Đốc lý 125 tuổi

Chứng nhân thời gian

Những du khách thưởng hoa xuân bên bờ sông Hàn, đoạn trước số 42-44 Bạch Đằng khi chụp ảnh luôn cố đưa ống kính để làm sao lấy trọn hậu cảnh là tòa nhà Đốc lý, nằm đối diện công viên. Được xây dựng từ 125 năm trước nên vẻ bề ngoài của tòa nhà rất cổ kính.

Theo nhiều tài liệu, tòa Đốc lý được người Pháp xây năm 1898, hoàn thành vào năm 1900. Tuy mang phong cách kiến trúc tân cổ điển với hình thức đối xứng đơn giản nhưng tòa nhà chưa hề lạc hậu.

Ông Huỳnh Đình Quốc Thiện, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng cho biết, việc chọn tòa Đốc lý làm bảo tàng “là rất ý nghĩa, hợp tình, hợp lý” bởi bản thân tòa nhà này đã là một “hiện vật lịch sử” và tồn tại như một chứng nhân của thời gian.

Ngược dòng lịch sử, sau khi xây dựng, người Pháp dùng để làm trụ sở hoạt động của bộ máy công quyền. Mùa thu năm 1945, lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên cột cờ tòa Đốc lý, báo hiệu Cách mạng tháng Tám ở Đà Nẵng đã thành công.

Thời Việt Nam cộng hòa, đây là tòa Thị chính - trung tâm quyền lực lớn nhất TP.Đà Nẵng của Mỹ và tay sai. Ngày 29/3/1975, lá cờ của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam đã tung bay trên nóc tòa Thị chính, đánh dấu TP.Đà Nẵng đã hoàn toàn giải phóng.

“Dù trải qua bao biến thiên lịch sử, công trình này đều được chọn là trụ sở của bộ máy chính quyền. Điều này khẳng định tầm vóc, giá trị đặc biệt của một công trình mang tính biểu tượng đối với người dân Đà Nẵng. Đến thời điểm hiện tại, dự án Bảo tàng Đà Nẵng đã lộ diện, cả 4 khối nhà đã hoàn thiện”, ông Thiện nói.

Biểu tượng văn hóa mới

Khởi công xây dựng từ tháng 5/2020, dự án Bảo tàng Đà Nẵng mới được triển khai trên diện tích 8.686m². Với tổng mức đầu tư gần 505 tỷ đồng, bên cạnh nâng cấp tòa nhà cổ, “đề bài” còn đặt ra yêu cầu nội dung và hình thức trưng bày phải khoa học, hiện đại, tương xứng với tầm vóc của một bảo tàng được xây dựng ở đầu thế kỷ 21.

Đặc biệt, trong trưng bày phải ứng dụng công nghệ 4.0 để tạo ra những không gian trải nghiệm trọn vẹn và hấp dẫn, giúp công chúng có thể đắm chìm trong các khoảnh khắc khi đến bảo tàng.

Bảo tàng Đà Nẵng đã tham vấn ý kiến một số nhà nghiên cứu, nhà khoa học, lấy ý kiến của Cục Di sản văn hóa và Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia để xây dựng nội dung Đề cương chi tiết trưng bày.

Theo đó, bảo tàng mới có 6 khu vực trưng bày, bao gồm: trưng bày thường xuyên, trưng bày chuyên đề, trưng bày kho mở, trưng bày có thời hạn, trưng bày nghiên cứu phát triển, trưng bày ngoài trời. Trong đó, khu vực trưng bày thường xuyên thể hiện những chủ đề, điểm nhấn là những nét đặc trưng về thiên nhiên và con người Đà Nẵng, những dấu ấn lịch sử, văn hóa trong tiến trình phát triển của đô thị Đà Nẵng trước năm 1975…

Riêng khu vực trưng bày chuyên đề thể hiện những đặc trưng văn hóa của cộng đồng các dân tộc đang sinh sống tại Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam; giới thiệu về văn hóa biển, nông nghiệp, thủ công nghiệp và nghệ thuật trình diễn truyền thống của người Đà Nẵng - Quảng Nam…

Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng Huỳnh Đình Quốc Thiện cho rằng, đây là cơ hội để bảo tàng đổi mới trưng bày cả về quy mô lẫn nội dung, hình thức, cập nhật những quan điểm, kỹ thuật mới của Việt Nam và thế giới về khoa học trưng bày.

Điểm thú vị là khi đứng trước Bảo tàng Đà Nẵng, nếu ở mặt đường Bạch Đằng, du khách sẽ thấy tòa Đốc lý đậm chất kiến trúc Pháp gần như nguyên mẫu. Còn nếu đứng ở mặt đường Trần Phú sẽ thấy khối nhà mới được thiết kế bằng ngôn ngữ kiến trúc hiện đại, hài hòa, tinh tế trong gam màu gỗ ghi ấm.

Một khi bước qua cánh cửa, khách tham quan sẽ tiếp xúc với những công nghệ bảo tàng hiện đại nhất hiện nay với công nghệ 3D mapping, phim 2D, 3D được trình chiếu tự động, slide hình ảnh theo dòng thời gian thông qua nghệ thuật ánh sáng, nghệ thuật nghe nhìn, nghệ thuật màu sắc…

“Bảo tàng Đà Nẵng sau khi đi vào hoạt động chắn chắn sẽ trở thành một địa chỉ hấp dẫn công chúng, là biểu tượng văn hóa mới của thành phố, điểm nhấn trong mắt người dân, du khách và hơn nữa có thể được xem như “phòng khánh tiết” của thành phố trong tiếp các đoàn khách ngoại giao”, ông Thiện nói thêm.