Cô gái "vẽ" tranh bằng dây kẽm

Xuất thân là một giáo viên mầm non và chẳng được học hành gì về hội họa, nhưng Nguyễn Nhật Minh Phương, cô gái gốc Quảng Nam có cái nickname khá lạ - Uma, lại đang là người đầu tiên ở Việt Nam và thế giới tạo ra một dòng tranh vô cùng độc đáo và mới lạ: Tranh bằng chất liệu dây kẽm.

Minh Phương trong các chương trình thiện nguyện.Ảnh: Nhân vật cung cấp

Loại tranh này được nhiều người yêu thích dù giá không hề “mềm”. Uma là một ví dụ tiêu biểu về sự khởi nghiệp thành công của người trẻ. Cô đã dành cho Báo Quảng Nam Cuối tuần một cuộc trò chuyện…

Từ một cô giáo mầm non, Phương lại chuyển sang lĩnh vực làm tranh bằng dây kẽm là do cơ duyên gì?

Em tốt nghiệp Đại học Sư phạm chuyên ngành Mầm non và giảng dạy ở nhiều trường mầm non quốc tế ở TP.Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, em buộc phải nghỉ dạy học giữa chừng do bị viêm họng hạt và tắc mạch máu mà theo lời bác sĩ là “nếu dạy học tiếp sẽ bị câm suốt đời”. Thời điểm đó, em phát hiện ra mình không thể vận động theo bài hát cùng với học trò hơn 2 phút được. Sau khi nghỉ dạy, em về nhà mẹ ở Củ Chi để dưỡng bệnh. Trước đó, em có nghề tay trái là làm đồ trang sức bằng dây kẽm. Những ngày ở nhà em làm trang sức bằng dây kẽm để xuất đi New Zealand theo một đơn hàng đã được kết nối trước đó. Vô tình một ngày em đang search mạng thì thấy bông sen, liền bị thu hút và thôi thúc phải làm ra một bông sen. Thế rồi em làm bông thứ hai và trí tưởng tượng thử thách em làm một cái “ao sen” hoàn chỉnh gồm hoa, lá, nụ và cả chuồn chuồn. Ráp lại trên nền đất xi măng... ra bức tranh đẹp hơn bức em vẽ trong đầu. Bức tranh đầu tay của em ra đời như thế.

Vì sao lại là tranh bằng dây kẽm mà không phải là vật liệu khác?

Thật ra là tranh làm bằng dây đồng hoàn toàn ở bức sen và Phật đầu tay của em. Sau đó để phù hợp hơn với các tác phẩm tiếp theo, em sử dụng thêm dây nhôm, dây kẽm màu và cả dây điện. Chính xác phải là tranh vẽ từ dây kim loại. Đây là dòng tranh do em sáng tạo ra, ở Việt Nam và thế giới hiện chưa có ai làm tranh kiểu này. Ban đầu em chỉ nghĩ mình làm theo kiểu nghịch chơi cho vui, làm để thỏa mãn trí tưởng tượng, không ngờ bây giờ nó lại thành một nghề. Nghịch chơi cho vui cũng là cách em đến với đồ trang sức bằng kim loại từ năm em 19 tuổi và kéo dài đến giờ không dứt ra được. Với em, những sợi đồng, sợi kẽm như có ma lực. Nó kích thích em sáng tạo không ngừng nghỉ, vượt qua những giới hạn của bản thân. Và điều tuyệt vời nhất là chính em cũng không biết được sắp tới nó sẽ là cái gì? Em làm vì em yêu thích chứ không nghĩ đến thương mại dù tranh của em được bán với giá trên dưới 2.000USD một bức, chủ yếu ở trong nước nhưng thường cung không đủ cầu. Trong khi đồ trang sức chủ yếu xuất qua thị trường Mỹ và New Zealand.

Ngoài sen, Phật em còn vẽ gì khác và sắp tới sẽ là gì?

Ngoài Phật và sen, em còn “vẽ” theo yêu cầu của khách là cá “Cửu ngư quần hội”, và theo mong ước của em là voi - “Voi con vì hòa bình thế giới”. Còn tác phẩm dự cuộc thi sáng tạo Việt Nam là trâu - “Khi trẻ mục đồng không còn chăn trâu”. Sắp tới em sẽ vẽ nhiều Phật và sen hơn nữa cho thỏa niềm yêu thích và theo dự án của em. Em cũng sẽ vẽ thêm áo dài Việt Nam, ngoài ra thì em vẽ theo ngẫu hứng.

Tranh Phật và tranh voi bằng dây đồng của Minh Phương.

Quy trình “vẽ” một bức tranh hay sản xuất một mẫu trang sức như thế nào?

Đầu tiên là chọn chủ đề, sau đó nghiên cứu, vẽ phác thảo, tính đường đi dây; tính cách quấn, kiểu quấn trên nguyên liệu đang có. Sau đó bắt tay vào làm. Làm rồi sẽ thấy không như mình nghĩ, phải thử lại và nghĩ thêm để cho ra cách quấn đẹp nhất, màu phối hài hòa nhất… Cứ thế cho đến khi nào vừa ý thì thôi.

Xem tranh và những mẫu trang sức của em, rất khó để tin là em  gần như không biết gì về hội họa, liệu có sự “làm giá” ở đây không?

Đó là sự thật một trăm phần trăm. Mãi cho đến gần đây em mới biết sơ sơ về những khái niệm của hội họa như tỷ lệ, đường chân trời, màu nóng lạnh… Nhiều người bảo em làm được là vì em điếc không sợ súng! Và cũng chính nhờ vậy mà em đã pha được ra những màu rất lạ mà không nhiều người pha được!

Được biết, em còn là một “tín đồ” thiện nguyện. Gần như dấu chân thiện nguyện của em đã có mặt hầu khắp các vùng miền Tổ quốc. Vậy nhân duyên nào đưa em đến với công việc này?

Mọi chuyện bắt đầu từ việc em chơi đá cầu ở công viên sau mỗi chiều đi học sư phạm về. Em quen một bạn gái chơi đá cầu chung, thân một chút thì bạn rủ em ra dạy học cho trẻ em đường phố ở bến Bạch Đằng. Em ra dạy học, quen các bạn trong nhóm của bạn gái ấy và bắt đầu đi thiện nguyện cùng nhóm. Mỗi chương trình mang lại cho em những cảm xúc và trải nghiệm rất tuyệt vời. Em cứ thế mà đi và giữ nguyên lửa nhiệt huyết cho đến bây giờ. Em nghĩ chắc tới khi già em cũng vẫn đi thiện nguyện…
Trên facebook của em có câu slogan rất ấn tượng là “giữ tâm sáng để bay xa rộng khắp”. Câu này nên hiểu thế nào?

Đó là châm ngôn cuộc sống của em. Nghĩa là luôn cố gắng giữ tâm và cuộc sống của mình trong sạch, chân chính, tươi đẹp để có thể ngẩng cao đầu tự hào đi khắp mọi nơi và là tấm gương cho học trò noi theo, người người yêu quý. Em chọn câu này vì nó hướng em sống một cuộc sống tươi đẹp. Em đã không bị cám dỗ bởi đồng tiền “bẩn” khi có bạn dụ dỗ, bày cách em kiếm tiền dễ dàng từ việc tổ chức chương trình thiện nguyện. Em thấy được hậu quả của nó nên tránh xa và dặn lòng sống tốt, sống trong sạch để không tự đào cái hố chôn mình và để gia đình, họ hàng, bạn bè không hổ thẹn vì em.
Đam mê thiện nguyện, vậy thu nhập từ tranh và trang sức, bao nhiêu phần trăm dành cho thiện nguyện, cho cuộc sống riêng và tương lai?

Thu nhập từ tranh và đồ trang sức của em cao hơn so rất nhiều với việc em đi dạy học. Tuy nhiên em không tính được phần trăm cho thiện nguyện vì em tham gia nhiều nhóm, nhiều chương trình và em có nhiều hình thức để ủng hộ chia sẻ như: ủng hộ tiền, ủng hộ sản phẩm của em. Thường em trích 30% tiền các đơn hàng bán được trong thời gian gây quỹ của chương trình, ủng hộ vật phẩm, mua quà, kêu gọi bạn bè hỗ trợ thêm, làm chương trình tạo ra sản phẩm gây quỹ... Tùy thuộc vào chương trình, đối tượng mà em có cách ủng hộ chia sẻ của mình. Tùy thuộc vào túi tiền của em ở từng thời điểm, có ít mình ủng hộ ít, có nhiều mình ủng hộ nhiều. Tiếp đến, cuộc sống riêng của em không tốn quá nhiều tiền vì em giữ cách sống giản đơn, không se sua đồ sang hàng hiệu hợp thời, không chi tiền cho làm đẹp mà để tự nhiên.

Dự định sắp tới của em là gì?

Nếu không có gì thay đổi thì cuối năm nay, em sẽ mở một nhà hàng bán đồ chay, trong đó có một phần diện tích dành để dạy nghề “vẽ” và làm trang sức cho trẻ em khuyết tật. Em có tham vọng biến không gian đó thành một địa điểm ăn uống, mua sắm và tham quan dành cho bạn bè quốc tế đến Việt Nam. Trên hết, nó là nơi để em truyền nghề cho trẻ em khuyết tật nhằm giúp các em “cần câu” cải thiện chất lượng cuộc sống. Thời gian qua, cũng có rất nhiều người đến xin em truyền nghề nhưng em chỉ truyền cho trẻ khuyết tật. Rồi có người đặt vấn đề “mua nghề” với giá 500 triệu đồng nhưng em không bán. Đặc biệt mới đây có người ngỏ ý muốn bỏ vốn ra đầu tư cho em “làm lớn” nhưng em không chịu với lý do: Em muốn tự mình đi chứ không cần ai phải cõng! Em muốn khám phá và trải nghiệm con đường đi của riêng mình chứ không muốn đi lại con đường mà người khác đã đi, dù biết sẽ rất khó khăn, gian khổ…

HOÀNG VĂN MINH (thực hiện)