Tài sản bỏ hoang

Trong số ngàn người dân nóng lòng đòi sổ đỏ tại các dự án của Bách Đạt An nêu trên, hẳn không ít trường hợp, nếu không muốn nói phổ biến, là những người kinh doanh đất. Bởi đầu tư vào đất, chính là con đường làm giàu nhanh nhất và phổ biến nhất ở Việt Nam hàng chục năm qua. Cứ nhìn sự nóng sốt liên tục của thị trường bất động sản, nhìn hàng loạt khu quy hoạch bỏ hoang khắp nơi là thấy rõ.   

“Lấy củi đậu nấu đậu” là đặc trưng của hầu hết dự án phân lô bán nền, khi cả người bán và người mua đều bất chấp các rủi ro pháp lý. Cái sự bất bình thường trở thành bình thường bởi đất đai là lĩnh vực nhạy cảm, bí quá có thể kêu… Nhà nước, như những người mua đất của Bách Đạt An đã và đang thực hiện. Hệ quả là, hàng loạt cái gọi là khu đô thị đầu tư nham nhở; thu hồi đất tràn lan; khiếu nại, khiếu kiện về bồi thường trở thành một trong những vấn đề xã hội gây bức xúc kéo dài. Trong khi nhiều người mất đất sản xuất, thì tình trạng các khu quy hoạch dân cư loang lổ, đầu tư nửa vời kéo dài trong nhiều năm xuất hiện khắp nơi. Đất đai – loại tư liệu sản xuất đặc biệt, nguồn lực, tài sản rất lớn của xã hội, lại trở thành thứ vô giá trị, bị bỏ hoang, lãng phí vô cùng lớn.

Vài chục năm trước, khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung khu đô thị mới Điện Nam - Điện Ngọc, với hơn 2.000ha đất, Quảng Nam kỳ vọng có một đô thị mới văn minh, hiện đại như định hướng ban đầu. Vậy nhưng, đến giờ, mục tiêu đã trở nên xa vời và có lẽ, không bao giờ đạt được, khi hiện trạng vô vàn bất cập về quy hoạch, quản lý đầu tư. HĐND tỉnh trong kỳ họp vừa rồi đã thông qua chủ trương cho phép đầu tư hơn chục dự án khu đô thị (chủ yếu là dự án phân lô bán nền) tại đô thị mới Điện Nam – Điện Ngọc và vùng lân cận Điện Dương, thật ra nhiều dự án trong số đó chỉ là giải pháp tình thế, khi buộc “làm lại” theo đúng quy trình! Bởi trên thực tế, không ít dự án đã triển khai bồi thường giải tỏa, xây dựng hạ tầng, giao dịch đất nền từ nhiều năm trước. Và với cái cách đầu tư, kinh doanh bất động sản của cả người bán lẫn người mua như thời gian qua, tình trạng da beo trong phát triển đô thị và bỏ hoang phổ biến tài sản đất đai còn lâu mới được khắc phục.

Lãng phí tài nguyên đất đai, bỏ hoang tài sản trong các dự án phân lô bán nền khắp cả nước là điều dễ thấy. Những hệ lụy đối với phát triển đô thị, kinh tế và cả ổn định xã hội từ tình trạng này, chắc chắn không hề nhỏ, nhưng chưa một cơ quan nào quan tâm đánh giá, nhìn nhận thấu đáo. Tuy nhiên, một dự thảo nghị định về quản lý đất đai đang được cơ quan soạn thảo lấy ý kiến góp ý, vừa  đưa ra rất nhiều điều khoản siết chặt hơn đối với các dự án phân lô bán nền; cho thấy câu chuyện quản lý, chấn chỉnh đã trở nên cấp thiết.

Quảng Nam với định hướng xác định đô thị là một trong những đột phá nhằm tạo động lực mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới, như dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ tỉnh sắp tới, đặc biệt là việc xúc tiến đẩy nhanh quy hoạch, đầu tư hình thành chuỗi đô thị sinh thái ven sông Cổ Cò, hay đưa Tam Kỳ thành đô thị loại 1, có lẽ cần một cuộc tổng rà soát, đánh giá toàn diện công tác quy hoạch, phát triển đô thị thời gian qua; và tốt hơn hết, nên mạnh dạn và kiên quyết “nói không” với các dự án quy hoạch phân lô bán nền ở hầu hết khu vực quy hoạch đô thị trong toàn tỉnh (trừ các dự án tái định cư) ngay từ thời điểm này.