Tam Thanh - nơi hội tụ nghệ thuật

Nhận diện làng từ hội họa

Cũng đã 8 năm, từ khi có làng biển được vinh danh là làng bích họa. Đó là Tam Thanh với biển kề bên phía trước hướng đông, hướng tây giáp dòng sông Trường Giang. Là những làng chài bắt đầu tên Hòa Hạ, Hòa Trung rồi Hòa Thượng, Hạ Thanh… với những chiếc thúng chai, ghe tre, gỗ truyền thống.

Ngày trước ít người biết đến xã biển này với những chiếc thúng chai (ghe tròn) đến ghe dài (thúng méo) và bến đỗ chỉ là bờ cát dốc, không to lớn và đông đúc thuyền to, nhỏ như cảng Kỳ Hà ở phía nam. Nhưng từ khi các nghệ sĩ, họa sĩ từ Hàn Quốc về đây vẽ vào năm 2016, làng bỗng trở nên nổi tiếng.

Các họa sĩ, nhà điêu khắc, kiến trúc sư của nhiều nơi trong nước cũng về đây góp tay làm công việc mỹ thuật. Những bức tranh được vẽ trên mặt nan tre của ghe tròn, thúng méo.

Các bức tường cũ cũng được làm sạch và khoác áo mới với những bức tranh. Cả không gian sinh hoạt nhỏ như ngõ, hẻm… được tô thắm sắc màu. Thích nhất là những đồi cát lộng gió thổi từ sông, biển được hòa âm rì rào cùng rặng dương liễu cũng được trang hoàng, sắp đặt…

Nơi này các phương tiện đánh bắt, các ngư cụ từ các loại ghe, mái chèo, lưới và cả vật liệu làm mắm như chum, vại cũng được tô vẽ, bày biện. Các tiểu phẩm điêu khắc bằng gỗ, tre, sắt đến bê tông cũng được các họa sĩ, nhà điêu khắc sắp đặt khá công phu.

Các đề tài, chủ đề khá phổ biến về hình ảnh làng chài được các nhà mỹ thuật, nhà tạo hình thể hiện về biển rất phong phú. Đi dạo một vòng từ đầu xã hướng nam đến cuối phía bắc xã Tam Thanh, du khách có thể nhìn ngắm các tác phẩm nhiều phong cách.

Đầu tiên là những bức tranh đời thường như người thợ may với chân dung (cụ thể là chủ nhà) hoặc hình ảnh nhóm người đang tranh bóng của họa sĩ Hàn Quốc. Và nối tiếp là các họa sĩ Việt cùng đề tài về biển nhưng thể hiện khác nhau.

Đó là cảnh hoàng hôn của thuyền, biển hay chỉ biểu hiện bằng những ngọn sóng nhấp nhô… Những bức tranh với những giọt màu tung tẩy trên khối tròn của thúng chai gợi mỹ cảm khá vui mắt; những bức tranh lớn trên tường tạo dấu ấn riêng cho làng biển.

Nghệ thuật vì cộng đồng

Vì là nơi không kén chọn nên có thể thu nhận các hình thức nghệ thuật phong phú. Là hình thức tả thực, cổ điển, ấn tượng, biểu hiện và cả đến trừu tượng. Là trang trí, minh họa, kể chuyện gợi mở chiếm đa số nên vẫn gần gũi với cộng đồng. Các nhà mỹ thuật đã đến, đang đến với tâm thức gởi gắm gì cho mảnh đất xinh đẹp đầy mỹ cảm này.

Phải nói rằng từ khi những bức tranh là bích họa đến các ngư cụ như ghe thúng được phủ sắc màu, ngôi làng có sức hút riêng. Tôi đã nhiều lần tham gia vẽ tranh tại làng bích họa Tam Thanh, thế nhưng vẫn không thể đếm hết có bao nhiêu tác phẩm tô điểm cho vùng đất này. Mỗi ngày, từ tranh mà Tam Thanh tăng tính nhận diện đối với cộng đồng. Và hẳn nhiên, giới họa sĩ cũng theo đó mà tìm về, sáng tác và tô điểm cho ngôi làng xinh đẹp.

Nghệ thuật vì cộng đồng đã có một chỗ đứng riêng, các họa sĩ mang đến bữa tiệc sắc màu đầy thú vị. Ai đó muốn định nghĩa tranh tường phải thể hiện thế này, thế kia và cả nghệ thuật đường phố đã nổi trội đình đám ở trời Tây thì chắc cái xã nhỏ vùng biển này cũng không kém.

Trong cộng đồng với nhiều thẫm mỹ, nhiều gu khác nhau nên chúng ta phải chấp nhận đa phong cách. Sự góp mặt của các nghệ sĩ, họa sĩ, nhà điêu khắc, kiến trúc sư với đủ độ tuổi cũng là sự hội ngộ đáng trân trọng.

Theo thời gian, có những bức tranh tường, tranh vẽ công phu trên thúng chai đã bị hỏng do thời tiết khắc nghiệt hoặc bị đập bỏ khi các ngôi nhà được sang tên đổi chủ và nâng cấp. Nhưng dường như đã trở thành nếp quen, người dân nơi đây sẽ cảm thấy thiếu cái gì đó nếu ngôi nhà mình có cái tường ngoài để trống.

Việc trang trí, tô vẽ trở thành điều cần thiết. Một du khách nước ngoài may mắn đến Tam Thanh đúng dịp các họa sĩ đang soạn cọ màu cho những bức tranh tường còn trống hoặc dặm lại chỗ đã xuống màu, loang lổ. Cô ấy chia sẻ đó là trải nghiệm thú vị và khó quên.

Cuối cùng một nhận xét của người cầm cọ: Tam Thanh đúng là một nơi để đến vẽ, ngắm và ngẫm công việc nghề. Đây cũng là nơi hội tụ các phong cách nghệ thuật. Xin mời các bạn yêu nghệ thuật đến thăm sớm, bởi khi bước vào mùa mưa gió, những bức tranh cũng sẽ không còn vẹn nguyên.