Tập trung đốc thu ngân sách

Hụt thu ngân sách

Thống kê của Cục Thuế, tính đến 30/4/2023, tổng thu ngân sách nội địa chỉ đạt hơn 6.354,5 tỷ đồng. So dự toán đạt 30,43%, bằng 72,68% so cùng kỳ năm 2022. Theo phân tích, gần như các sắc thuế thu đều đạt và vượt tiến độ so cùng kỳ năm 2022.

Nhiều sắc thuế đã đạt trên 50% dự toán, tăng nhiều so cùng kỳ năm 2022 như thu từ doanh nghiệp nhà nước trung ương, địa phương, FDI, thuế thu nhập cá nhân, phí, lệ phí...

Tuy nhiên, sự tăng trưởng của các sắc thuế (kể cả thủy điện đạt 73,6%, tăng 44,9%), bia (đạt 66,2%, tăng 83,8%) - hai trong 4 nguồn thu chủ lực của ngân sách nội địa địa phương vẫn không thể bù đắp được sự thiếu hụt của ngân sách khi thu từ khu vực công thương nghiệp ngoài quốc doanh đã ấn định 14.329 tỷ đồng, nhưng chỉ mới thu được 4.163 tỷ đồng (chỉ đạt 29,06%, bằng 60,68%) và thu tiền sử dụng đất chỉ 89 tỷ đồng/2.300 tỷ đồng (3,89%, bằng 25,42%).

HĐND tỉnh đã ấn định tổng thu ngân sách nội địa năm 2023 là 20.800 tỷ đồng, chỉ bằng 83,8% năm 2022. Trong đó, thu từ khu vực công thương nghiệp ngoài quốc doanh chỉ bằng 79% năm 2022 (THACO ước nộp bằng 75,5% năm 2022). Số liệu này được cho là một bước lùi về thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, tiến độ thu vẫn không thể thực hiện được. Nếu tính bình quân theo dự toán, mỗi tháng phải thu đạt ít nhất 1.700 tỷ đồng thì mới có thể hoàn thành kế hoạch.

Trong khi thực tế thu 4 tháng qua, bình quân mỗi tháng chỉ có thể đạt hơn 1.500 tỷ đồng, nhưng đang có xu hướng giảm dần... Lượng lớn ngân sách thu được nhờ vào THACO (trên 65%).

Tuy nhiên, theo thống kê của Cục Thuế, ngay trong tháng 4/2023, sản lượng xe tiêu thụ của tập đoàn này chỉ bằng 41,7% so cùng kỳ, giảm 6.300 xe. Tính từ đầu năm đến nay, số lượng xe bán ra đã giảm đến 21.181 xe. Số thuế đóng giảm hơn 2.909 tỷ đồng. Theo tính toán, với số nộp ngân sách dao động từ 650 – 700 tỷ đồng/tháng như hiện nay thì có thể hụt thu từ ô tô năm 2023 sẽ khoảng 3.000 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Văn Tiếp – Cục trưởng Cục Thuế tỉnh nói tốc độ tăng thu của các sắc thuế, lĩnh vực vẫn đạt từ 5 – 9%, nhưng không thể bù đắp được vì tỷ trọng thu từ ô tô và đất quá lớn. THACO không bán được xe nên sản xuất cũng giảm. Bất động sản đóng băng. Các dự án khai thác quỹ đất không chuyển nhượng được.

Người mua lẫn người bán không thể vay tiền được để mua hay đầu tư dự án, nên không có tiền sử dụng đất để thu. Nhiều doanh nghiệp khó khăn tài chính, nợ tiền sử dụng đất gần 1.000 tỷ đồng. Cơ quan thuế tìm nhiều biện pháp vẫn chưa thu được.

Kế sách đốc thu

Năng lực thuế của Quảng Nam từ nhiều năm qua chủ yếu dựa vào các khoản tăng thu từ thủy điện, ô tô, bia và sử dụng đất. Năm 2023 cũng không ngoại lệ. Mới chỉ 1/3 chặng đường thu ngân sách, chưa thể dự báo chính xác kết quả thu ngân sách. Tuy nhiên, những diễn biến bất lợi trên thị trường vẫn đang xảy ra. Ước tính của cơ quan thuế, đến cuối năm 2023, sản lượng và số thuế thu được cũng chỉ có thể vừa đủ, không thể vượt dự toán được.

Theo ông Nguyễn Văn Tiếp, với đà suy giảm của nền kinh tế chưa thể vực dậy được thì có thể ngân sách Quảng Nam sẽ hụt thu hơn 3.000 tỷ đồng. Đây là con số khá lớn. Nhưng quan điểm của ngành thuế, không phải thấy nan giải về con số thiếu hụt này mà nản lòng. Toàn ngành sẽ nỗ lực hết mình để có thể thu đủ, thu đúng, đạt kế hoạch dự toán.

Có lẽ việc hụt thu ngân sách năm 2023 đã được dự lường từ cuối năm 2022. Động thái dễ thấy nhất là ngay từ đầu năm, chính quyền địa phương đã ban hành nhiều chỉ thị yêu cầu các ngành, địa phương phối hợp, hỗ trợ... ngành thuế phân tích, đánh giá những biến động về nguyên nhân tăng, giảm nguồn thu để “hiến kế” các giải pháp thu ngân sách. Kế sách đốc thu sẽ dựa vào chống thất thu các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.

Phân tích chuyên sâu các doanh nghiệp có số thu lớn nhưng liên tục kê khai lỗ nhiều năm. Mở kiểm tra chuyên đề việc kê khai thuế các hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản. Chống thất thu các lĩnh vực kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp xây dựng vãng lai, phối hợp các cơ quan quản lý chống thất thu hoạt động kinh doanh vận tải...

Cơ quan thuế sẽ chủ động rà soát các khoản thu thấp. Sẽ theo dõi sát sức khỏe doanh nghiệp, chi tiết đến từng ngành, lĩnh vực, địa bàn, thực hiện nhanh các cơ chế, chính sách miễn giảm của trung ương để điều chỉnh giải pháp quản lý thuế phù hợp, kịp thời giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, khôi phục nguồn thu ngân sách nhà nước.

Ngoài ra, sẽ chủ động nắm tiến độ các dự án bất động sản. Sẽ đề xuất UBND tỉnh mở cuộc họp, chỉ đạo, đưa ra kế hoạch theo dõi, giám sát, gỡ vướng từng dự án cụ thể để đốc thu vào ngân sách nhà nước...

Ông Nguyễn Văn Tiếp cho hay, các khoản chống thất thu hay thu hồi nợ không thể bù đắp được sự hụt dự toán. Nhưng, sẽ không bỏ sót bất cứ nguồn thu nào, từ các ngành, lĩnh vực, sắc thuế còn dư địa tăng thu, chống thất thu, gian lận thuế và thu hồi nợ đọng. Cho dù gặp khó khăn, nhưng sẽ nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ, hạn chế thấp nhất việc hụt thu ngân sách.