Tàu giã cào Quảng Ngãi đánh bắt ngư trường Quảng Nam: khai thác kiểu tận diệt

Ngày 11.8, nhiều ngư dân tập trung về trụ sở Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản Quảng Nam phản ảnh tình trạng các ngư dân làm nghề giã cào cao tốc ở Quảng Ngãi vi phạm ngư trường, khai thác hủy diệt nguồn lợi hải sản…; trong khi đó công tác kiểm tra, xử lý của ngành chức năng đối với tình trạng này chưa kịp thời, thiếu triệt để.

Ngang nhiên vi phạm ngư trường

Đây là lần thứ 2 ngư dân ở Quảng Ngãi đồng loạt khai thác ngư trường ven bờ Quảng Nam bằng nghề giã cào cao tốc. Ông Võ Xuân Hưởng (chủ tàu QNa-0854, thôn Phước Lộc, xã Tam Tiến, huyện Núi Thành) cho biết, hiện có khoảng 40 đôi giã cào cao tốc đến từ Quảng Ngãi khai thác ở vùng biển Quảng Nam, cách bờ chỉ từ 2 - 3 hải lý. Các phương tiện giã cào này có công suất lớn, từ 500CV trở lên liên tục kéo giã ngày đêm. Theo quy định, các loại phương tiện này chỉ được hoạt động ở ngư trường khơi, cách bờ hàng chục hải lý. “Các phương tiện này tập trung ở đây cả tuần nay rồi. Họ chia thành cặp, dùng vỏ tàu to, vàn giã rộng, máy công suất lớn chạy với tốc độ nhanh. Khi những chiếc giã này kéo qua thì không còn sót con gì.” - ông Hưởng nói.

Một tàu giã cào cao tốc ở Quảng Ngãi khai thác trái phép tại Quảng Nam. Ảnh: QUỐC VŨ

Qua bộ đàm vô tuyến, các ngư dân địa phương nắm bắt được thông tin, các đôi giã này chỉ tập trung khai thác chớp nhoáng trong vòng vài mươi ngày rồi rút đi các vùng biển khác, năm sau chờ cho nguồn lợi dồi dào, lại ra khai thác tiếp. Ông Nguyễn Liêm (một ngư dân làm nghề giã cào ở thôn Phước Lộc, xã Tam Tiến) cho biết, qua bộ đàm các ngư dân Quảng Ngãi cho biết mỗi ngày 1 đôi giã cao tốc khai thác khoảng 30 tấn hải sản, thu hàng trăm triệu đồng. Khai thác với số lượng lớn, lại theo kiểu tận diệt như thế này sẽ làm cho nguồn lợi ven bờ nhanh chóng bị cạn kiệt, ít có khả năng tái tạo. Ngoài ra, các phương tiện này khi hoạt động đã mang phải nhiều loại ngư cụ của ngư dân địa phương như chà lá, lưới, rập… và mang cả những chiếc giã nhỏ của ngư dân cùng nghề. Phương tiện của ông Hưởng bị một chiếc giã cào cao tốc mang dây giã, kéo phương tiện đi trong 2 tiếng đồng hồ gây hư hỏng ngư lưới cụ và mất an toàn cho phương tiện. Điều đáng nói là khi ngư dân địa phương phản ứng thì bị ngư dân Quảng Ngãi đáp trả rất hung hăng. Ông Liên nói: “Khi bị mang giã, chúng tôi yêu cầu tàu Quảng Ngãi dừng lại để tháo gỡ thì liền bị chửi rủa và ném đá. Ngư dân đi trên tàu này còn hù dọa sẽ cho tàu tông vào các phương tiện nhỏ hơn nếu còn phản ứng gay gắt. Nếu ngành chức năng không xử lý kịp thời, triệt để chuyện này thì các phương tiện khai thác gần bờ truyền thống của chúng tôi như mành đèn, giã cào chiếc, lưới, câu kiều sẽ không có “đất sống” và chỉ trong vài ngày tới là không còn con gì để khai thác”.

Cần xử lý kịp thời

Nghề giã cào là loại hình khai thác không được khuyến khích vì dễ gây tổn thương môi trường biển, hủy diệt ngư trường. Với ngư dân Quảng Nam, hầu hết phương tiện giã cào có công suất nhỏ (từ 20CV đến dưới 90CV) nên khi khai thác ít gây tổn hại nguồn lợi. Đặc biệt, do ý thức được cần khai thác bền vững, nhiều ngư dân làm nghề giã cào trên địa bàn tỉnh tuân thủ quy định về đánh bắt hải sản. Khác với tâm thế của nhiều ngư dân trên địa bàn tỉnh, các ngư dân nghề giã cào cao tốc Quảng Ngãi thường ngang nhiên xâm phạm tuyến bờ. Năm ngoái, nhiều đôi tàu ở Quảng Ngãi cũng “chớp nhoáng” kéo giã ở khu vực gần bờ, ngư dân huyện Núi Thành đã ngăn chặn và cấp báo với lực lượng chức năng xử lý. Ngư dân địa phương cho rằng lực lượng chức năng phản ứng rất chậm trước tình trạng này; mức xử phạt đã áp dụng đối với các trường hợp vi phạm này là quá nhẹ, chỉ vài chục triệu đồng trong khi sau một đêm khai thác mỗi tàu có thể thu nhập được 50 triệu đồng nên chưa đủ sức răn đe. Đặc biêt, hành vi thách thức, vi phạm ngang nhiên của ngư dân Quảng Ngãi dễ gây xung đột với những người khai thác cùng ngư trường, nguy cơ mất an toàn, an ninh trật tự trên biển.

Theo Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản Quảng Nam, đơn vị vừa xử lý nhiều phương tiện làm nghề giã cào cao tốc Quảng Ngãi vi phạm ngư trường. Hiện đơn vị tiếp tục phối hợp với các địa phương, ngành chức năng tổ chức xử lý tình trạng này. Ông Nguyễn Văn Giỏi - Chi cục trưởng Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản Quảng Nam cho biết, lực lượng của đơn vị quá mỏng, chỉ có 1 chiếc tàu kiểm ngư với 4 cán bộ nên khó ngăn chặn được tình trạng ồ ạt vi phạm ngư trường. Trong ngày 11.8, lãnh đạo Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh đã có cuộc làm việc với xã Tam Tiến để phối hợp xử lý. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Giúp – Chủ tịch UBND xã Tam Tiến, hiện tình trạng vi phạm ngư trường rất cấp bách, nhưng địa phương không có phương tiện lẫn lực lượng để triển khai các biện pháp ngăn chặn kịp thời nên đề nghị các lực lượng chức năng phải nhanh chóng vào cuộc. “Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh có đề nghị địa phương phối hợp và thành lập đoàn liên ngành để xử lý, chúng tôi rất sẵn sàng nhưng thực tế là địa phương không đủ thẩm quyền để thành lập đoàn và huy động lực lượng biên phòng. Hơn nữa nếu có bắt được các đối tượng vi phạm trên biển thì chúng tôi cũng không đủ thẩm quyền để xử phạt, trong khi đó việc này rất cấp bách, nếu qua nhiều “giai đoạn” quá sẽ mất thời gian, gây cạn kiệt nguồn lợi…” - ông Giúp nói.

MINH ĐỨC