Tha hồ mây trắng bay

Cách đây hơn 70 năm, nhà thơ Nguyễn Bính đã có bài Hành phương Nam, để vương mãi một nỗi hoài: Quê nhà xa lắc, xa lơ đó/Ngoảnh lại tha hồ mây trắng bay...

Câu thơ đó, kẻ tha hương ngâm lên mà rưng rức, vọng nỗi niềm muôn thuở nặng lòng về cố xứ trên bước chân lữ thứ phiêu du. Có lẽ cũng vì thế mà nhà thơ Nguyễn Tam Phù Sa, người con quê xứ Gò Nổi, tết đành gửi nỗi lòng rưng rưng về tờ báo xuân Quảng Nam: “Tết lưu lạc mịt mù ngũ tự/ Hương linh quê rơi rớt tấm lòng quê... Tết lưu lạc cắm nhành mai lên lọ đất/ Cố hương xa khuất phía sau đèo”...

Ấy là chuyện của thơ, còn chuyện đời vẫn dằng dặc với những chuyến hành phương Nam. “Đọc” bài báo mô tả tâm trạng của một người ở quận Bình Tân, TP.Hồ Chí Minh, mới biết nơi ấy 10 năm trước chỉ có khoảng 260 nghìn người dân thì nay đã lên đến 800 nghìn, chủ yếu do những người miền Trung di cư đến. Cũng ở đó, chợ Bình Trị Đông có cả khu bán các thức quà của người Quảng (Quảng Nam có chả bò, rau thơm...; Quảng Ngãi có chim mía, đường phèn, đường phổi...). Hay nổi tiếng hơn là chợ Bà Hoa, được mệnh danh là “chợ xứ Quảng” giữa Sài Gòn. Người Quảng nào cắm rễ ở Tân Bình, Bình Tân, Bình Thạnh; từ khu vực Bảy Hiền, Bàu Cát, Gò Vấp, lên tới Thủ Đức cũng níu theo cháu con vào trọ học, chạy chợ, làm vô số nghề mưu sinh “ăn theo” nhịp sống của đô thị lớn nhất miền Nam. Di cư đến ngụ cư, rồi may mắn nhập cư vào các phố phường, có thể thành dân Sài thành, nhưng lòng họ vẫn mang nỗi nhớ quê hương cội nguồn sâu thẳm trong lòng. Mỗi dịp tết, họ cố gắng sắp xếp về quê để thắp hương cho ông bà tổ tiên, sum vầy cùng họ hàng. Vì thế tết ở Sài Gòn, có những khu phố vắng tanh. Để rồi, khi tết qua, những chuyến xe hành phương Nam lại hối hả. Thông tin từ Công ty CP Vận tải và Quản lý Bến xe khách Đà Nẵng cho biết, trong đợt nghỉ Tết Nguyên đán 2016, bình quân mỗi ngày có hơn 1 nghìn chuyến xuất bến, và tổng lượt khách đi khoảng 600 nghìn người. Riêng Ga Đà Nẵng, đợt sau tết tính đến ngày mùng 6 Â.L, đã có 11,5 nghìn khách đặt vé đi vào Nam. Báo chí cho hay, lượng khách đi Nam rất lớn sau tết nên các nhà xe Phương Trang, Phi Hiệp... đều hết vé chặng đi Sài Gòn cho đến thứ Sáu tuần này (19.2), còn vé tàu phải đợi đến ngày 20.2.

Chưa có cơ quan nào thống kê cụ thể, chính xác trong mấy trăm nghìn khách từ xứ Quảng đi Nam sau tết có bao nhiêu lao động tha hương, nhưng chắc con số là không nhỏ nếu ước tính từ số khách đặt vé máy bay, nhà ga, bến xe liên tỉnh. Riêng Sài Gòn có khoảng 2 triệu người gốc Quảng, kéo theo biết bao nhiêu con em quê nhà vào theo để tìm kế mưu sinh từng năm, từng tháng. Bước chân tha hương còn rong ruổi lên vùng Biên Hòa, Bình Dương, Bình Phước hay vào sâu hơn đến miệt vườn Nam Bộ. Những cánh chim thiên di như nối tiếp hồi quang mở đất thời Nguyễn Hữu Cảnh, Thoại Ngọc Hầu, để rồi trong phút giây nào đó ngoảnh lại bỗng thấy tha hồ mây trắng bay...

Ôi mây trắng giăng giăng từ Ải Vân, Sơn Trà, Hòn Kẽm, Núi Chúa... bay đi bao miền nhớ nhung cùng bước chân phiêu bạt!

NGUYỄN ĐIỆN NAM