Thách thức đến từ khói thuốc

Dễ mua, xử phạt nhẹ

Một cậu bé mới chỉ học cấp 2 vẫn có thể mua được thuốc lá ở quầy tạp hóa. Trong các cơ quan hành chính, nhiều người vẫn tự nhiên... hút thuốc. Đây chính là hiện trạng khiến công cuộc phòng chống tác hại thuốc lá vẫn gặp rất nhiều khó khăn.

Hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá 31.5.2021 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá, Bộ Y tế đề nghị các địa phương, tùy theo tình hình dịch bệnh Covid-19, tăng cường phối hợp liên ngành triển khai hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá cũng như tăng cường thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về phòng chống tác hại thuốc lá theo quy định. Tiếp tục đưa nội dung phòng chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm; đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị; đưa nội dung phòng chống tác hại của thuốc lá vào hương ước, quy ước tại thôn, ấp, bản, tổ dân phố; treo biển báo cấm hút thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc tại nơi làm việc, cơ sở y tế, trường học, khách sạn, nhà hàng và các địa điểm công cộng trong nhà khác theo quy định Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá.

Ông Lương Ngọc Khuê - Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, Cục trưởng Cục quản lý Khám chữa bệnh cho biết, giá thuốc lá còn rẻ, dễ mua, chế tài xử phạt nhẹ, lực lượng thanh tra, xử phạt mỏng... đang là những thách thức đối với công cuộc cai nghiện thuốc lá ở Việt Nam.

Theo Bộ Y tế, thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong nhiều loại bệnh tật hiện nay. Hiện có khoảng 90% số bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi, 75% bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là do sử dụng thuốc lá.

Tại Việt Nam, hơn 75% các ca tử vong hằng năm là do các bệnh không lây nhiễm, trong đó sử dụng thuốc lá là một trong nguyên nhân chính.

Tại Quảng Nam, Ban Chỉ đạo phòng chống thuốc lá tỉnh cũng đã tổ chức điều tra đánh giá tình hình triển khai Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn tỉnh.

Nghiên cứu ở nhóm người từ 15 tuổi trở lên, có 54,6% nam giới và 7,8% nữ giới hút thuốc lá, tỷ lệ này cao hơn so với cả nước; số người ở nhóm tuổi 45 - 65 hút thuốc lá chiếm đến 32,4%, cao nhất; thấp nhất ở nhóm tuổi từ 65 tuổi trở lên, chiếm tỷ lệ 26,5%. Trong số những người có hút thuốc lá thì 78,6%  cho biết họ hút thuốc lá hàng ngày.

Chứa 69 chất gây ung thư

Theo bác sĩ Bùi Duy Bình - Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam, thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư.

Khói thuốc có thể tồn tại ở khắp mọi nơi và đặc biệt không có ngưỡng an toàn khi phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động, gây ảnh hưởng đến cộng đồng mà nạn nhân chủ yếu là phụ nữ và trẻ em.

Hiện nay thuốc lá điện tử đang xâm nhập các trường học, ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh, sinh viên, đồng thời gây ra các hậu quả trước mắt và lâu dài về sức khỏe, kinh tế, xã hội.

WHO cho rằng, các sản phẩm thuốc lá điện tử có khoảng hơn 15 nghìn loại hương liệu độc hại và chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại đối với sức khỏe, đặc biệt trong thuốc lá điện tử có chứa nicotine là chất gây nghiện.

Nghiên cứu do Viện Chiến lược và chính sách y tế tiến hành năm 2020 cho kết quả tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh lớp 8 - 12 là 8,35%, độ tuổi học sinh lớp 10 - 12 cao hơn với 12,6%.

“Các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng rất có hại cho sức khỏe của cả người hút và những người xung quanh, là nguyên nhân của nhiều trường hợp ngộ độc nicotine, gây các bệnh về tim mạch, hô hấp, tiêu hóa. Bên cạnh đó, sử dụng thuốc lá điện tử còn gây chấn thương do cháy nổ thiết bị hút.

Nguy hiểm hơn, các sản phẩm thuốc lá mới gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và lối sống của giới trẻ, với những hậu quả ngắn hạn và hậu quả lâu dài như: rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần, đặc biệt, những thay đổi do nicotine gây ra trong hệ thần kinh khiến người dùng ở nhóm tuổi này dễ bị nghiện nicotine hơn và vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai” - bác sĩ Bùi Duy Bình nói.

Hồi đầu tháng 5.2021 Sở Y tế đã có công văn đề nghị tăng cường kiểm tra, ngăn ngừa sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha) do tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ đang gia tăng nhanh chóng.

Sở Y tế đề nghị các sở ngành phối hợp để tiếp tục tuyên truyền tác hại của việc sử dụng thuốc lá điếu truyền thống cũng như kịp thời phổ biến thông tin về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha...