Thanh âm quê nhà

Năm nay thời tiết thất thường, hết mưa rồi nắng. Đã qua rằm tháng mười, đường về quê nghe gió lạnh thoang thoảng. Những cánh đồng lúa đã gặt, rơm rạ cũ mềm, trơ gốc chờ vụ xuân. Cò dang trắng đồng, bay chấp chới trong hanh hao gió trời. Chủ nhật, tranh thủ hai đứa nhỏ được nghỉ học, đưa chúng về thăm ông bà. Chỉ mới đi trên đường rẽ vào nhà ngoại, hai đứa nhỏ thích lắm, giơ tay chỉ cái này cái kia, rồi trầm trồ đủ thứ: Sao ở quê cái gì cũng đáng yêu hết mẹ nhỉ? Tôi mỉm cười, rằng các con cũng đáng yêu như thế đó.

Tôi tắt xe máy từ ngoài cổng, chợt nghe tiếng guốc gỗ gõ vào nền sân gạch vang lên những âm thanh giòn giã. Thì ra, mẹ tôi mừng rỡ chạy ra dang tay ôm hai đứa cháu ngoại vào lòng. Thú thực, tôi tự nhiên lặng người đi, bần thần bởi âm thanh tiếng guốc gỗ kia ám ảnh và như “thôi miên” tôi trở về với những tháng ngày thơ ấu, như chạm đến sâu thẳm tâm hồn tôi về những kỷ niệm êm đềm…

Còn nhớ, con đường làng dẫn tôi và chúng bạn đồng lứa đến trường ngày nào cũng vang vọng tiếng guốc trẻ con đi học. Thường cha mẹ đứa nào cũng mua hay tự đẽo gọt cho con, nhất là con gái một đôi guốc mộc đơn sơ. Tôi nhớ một buổi trưa đi học về, thấy cha nhễ nhại mồ hôi vì vừa hoàn thành cho tôi đôi guốc gỗ. Cha bảo tôi ướm thử, xem có vừa vẹn không và có thích đôi quai guốc ấy không. Cha bảo đẽo đôi guốc này từ cây gỗ xoan, loại này mang nhẹ và nếu ướt nước thì cũng mau khô, mát đôi chân. Cha tôi khéo tay lắm, mỗi chiếc guốc ông đẽo đều có độ cong, nhìn duyên dáng lắm, dù từ gỗ mộc đơn sơ. Ông còn bào mặt trên nhẵn  bóng, đóng quai cho từng chiếc, còn thêm vào đế guốc miếng cao su để đi cho êm và dễ dàng hơn. Không chỉ cho tôi, bố kỳ công đục đẽo, bào vuốt cẩn thận từng đôi guốc cho bà, cho mẹ, và cả chị Hai nữa, ai cũng đi vừa khít đôi bàn chân.

Từ nhỏ đến khi được cha đóng cho, tôi chưa từng mang guốc, nên lúc đầu đi thấy gượng gạo, trật lên trật xuống, nhưng rồi cũng quen dần, như âm thanh tiếng guốc vang lên trong suốt những năm tháng tuổi thơ, bên mẹ, bên chị yêu dấu. Trên nền sân gạch trong nhà ngoài hiên, mỗi ngày tiếng guốc gỗ vang lên nhịp nhàng, như sự đoàn tụ ấm cúng của gia đình tôi trong thời tuổi thơ tôi. Riêng tôi, tiếng guốc gỗ của tôi đã theo chân ba, chân mẹ vào lớp học trường làng ngày nào, rồi có lúc ríu ran theo chị ra đứng đầu ngõ đợi mẹ, đợi bà đi chợ về… Tiếng guốc gỗ ấy, gợi lên trong tôi biết bao kỷ niệm thiêng liêng gắn với quê nhà.

Chao ôi! Bây giờ tiếng guốc gỗ ấy lại vang lên trong lòng tôi, cho tôi trở về hồi ức tháng ngày đã qua, gợi nhớ cả một vùng quê. Tôi thắp nén nhang lên bàn thờ cha. Cha không còn nữa nhưng còn đó đôi guốc mẹ đang mang đến độ cũ mòn. Tôi về lại đây, trong ngôi nhà ba gian cổ kính, đầy ắp thời tuổi thơ nơi chị em tôi lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ.

Không gian cổ kính, tất cả như trầm mặc, lặng lẽ để có thể cảm nhận những tiếng guốc gỗ vang lên từ bước chân của mẹ, như những nốt nhạc ngân lên từ từ cho tôi nghe rõ dần nhịp điệu thời gian, tôi như thấy hiện lên hình ảnh cha ngày nào nhẫn nại, chăm chút cho mọi người trong gia đình từ bất cứ việc gì.

Tiếng guốc gỗ ấy, bây giờ là cả một vùng ký ức xa xăm, là một chứng nhân của thời gian, là mạch sống, trong tâm tưởng tôi. Tôi gọi đó là thanh âm quê nhà…

NGUYÊN THẢO