Thanh toán trực tuyến - tiện mà không tiện

Vài năm trở lại đây, cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, viễn thông và Internet, phương thức thanh toán trực tuyến trở nên phổ biến. Nhưng tiện lợi hay phiền phức còn phụ thuộc vào người tiêu dùng.

Thanh toán bằng hình thức “quẹt thẻ” tại siêu thị Co.opMart. Ảnh:A.T

Trong đó, giao dịch như vé máy bay, quần áo, phụ kiện, giày dép... được người dân mua bán trực tuyến nhiều nhất. Tiện lợi hơn với người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến là có thể thanh toán bằng các hình thức như qua thẻ ngân hàng, cổng thanh toán trực tuyến, trả tiền mặt khi giao hàng, bằng điện thoại di động hay ví điện tử. Mấy năm nay, chị Lê Hoa Mai (phường Tân Thạnh - TP.Tam Kỳ) mua vé máy bay khá dễ dàng bằng hình thức thanh toán trực tuyến. Chị Mai cho biết không mất quá nhiều thời gian để đặt vé và chuyển tiền trực tiếp qua hình thức này. Thêm một cái lợi nữa là “săn” được vé máy bay giá cực rẻ. Mới đây nhất, khi hãng Jetstar Airlines bắt đầu chương trình khuyến mãi, chị đã book được vé cho con gái ở TP.Hồ Chí Minh về thăm nhà vào giữa tháng 1 với giá khứ hồi chưa đến 300 nghìn đồng, trong đó, chiều TP.Hồ Chí Minh - Đà Nẵng giá 0 đồng. Thông tin vừa được Hiệp hội người tiêu dùng Việt Nam đưa ra, 65% người tiêu dùng có tìm hiểu thông tin về sản phẩm trước khi mua trên Internet, 27% các hoạt động mua sắm trực tuyến, cộng thêm số người sử dụng Internet lên tới 20 triệu người (chiếm 25% dân số). Vậy nên, đây là thị trường đầy hấp dẫn cho việc triển khai các công cụ thanh toán trực tuyến. Tận dụng ưu điểm này, tất cả ngân hàng đều tung ra các loại tài khoản có chức năng thanh toán trực tuyến. Dĩ nhiên kèm theo một mức phí nhất định cho khách hàng khi sử dụng dịch vụ. Ví dụ, muốn mua một món hàng qua mạng, chỉ một cú pháp tin nhắn là tiền được thanh toán ngay tức khắc. Sau đó, mặt hàng sẽ được người bán chuyển giao qua đường bưu điện. Chưa xét về sản phẩm, chỉ riêng cách thức “buôn bán” đã tiết kiệm được khối thời gian khá lớn. Mặc dù nhu cầu tăng cao nhưng thanh toán trực tuyến vẫn chưa phát triển trước những bất cập về hành lang pháp lý (người dùng ngại khai báo thông tin), các chủ trang web bán hàng ngại tích hợp kỹ thuật, trả phí dịch vụ, đối soát cho nhiều công cụ thanh toán và thu tiền mặt khi giao hàng để khách hàng an tâm. Bày tỏ quan điểm của mình trước những bất cập về thanh toán điện tử, chị Huỳnh Hoàng Giang, nhân viên văn phòng, chia sẻ: “Mua một cuốn sách giá chỉ 50.000 đồng nhưng khi thanh toán bằng thẻ ngân hàng, tôi phải chịu thêm phí giao dịch các loại từ 5.000 - 10.000 đồng, chưa kể phí vận chuyển, phải trả thêm khoảng 30 - 50% giá trị của quyển sách nên cũng ngại mua trực tuyến”.

Kể từ khi hình thức thương mại trực tuyến phát triển, đi kèm những tiện lợi mà nó mang lại thì không kém những bất cập. Không chỉ khó khăn cho người mua hàng khi xem xét, lựa chọn sản phẩm trước khi mua, điều khiến nhiều người e sợ hình thức này là vì khả năng bị lợi dụng lừa đảo rất cao.

Thêm một tiện lợi nữa với hình thức thanh toán trực tuyến là “quẹt thẻ”. Người tiêu dùng không phải sử dụng tiền mặt khi nắm trong tay một chiếc thẻ điện tử. Anh Trần Hà (TP.Hội An) cho biết: “Do yêu cầu công việc, thời gian tiếp khách kèm với những bữa tiệc của tôi khá dày, các nhà hàng nếu có máy quẹt thẻ thì quá tiện lợi cho người tiêu dùng”. Tuy nhiên, lại đếm trên đầu ngón tay các cửa hàng, quán ăn có hình thức này. Nếu tại TP.Tam Kỳ, chỉ siêu thị Co.opMart, thêm một số quán ăn có hình thức này. “Vậy nên, dù phía “cầu” cao nhưng phía “cung” không đáp ứng đủ cũng gây ra nhiều bất tiện”- anh Hà nói.

Thực tế cho thấy người tiêu dùng luôn lo ngại sẽ không nhận được sản phẩm như đã mô tả trên website nên họ yêu cầu doanh nghiệp phải giao hàng tận nơi mới trả tiền mặt. Một khi doanh nghiệp tạo uy tín, giao hàng đúng cam kết thì thanh toán trực tuyến sẽ là lựa chọn khả thi bởi khá tiện lợi. Đặc biệt, hình thức này phù hợp cho nhu cầu thanh toán trực tuyến trực tiếp từ thiết bị di động và đã có rất nhiều đơn vị triển khai nhưng vẫn chưa thật sự phổ biến do rào cản pháp lý cũng như nhiều nhược điểm chưa liên thông, gây khó khăn cho người sử dụng.

TÂM AN