Thiếu vốn đầu tư

Thiếu hụt nguồn lực đầu tư khiến khả năng hoàn thành, phát huy hiệu quả  các dự án trọng điểm từ nguồn vốn ngân sách, đúng như dự định vẫn là điều hết sức khó khăn.
Dang dở dự án

Sở Kế hoạch - đầu tư công bố, trong vòng 6 tháng qua, tổng vốn đầu tư toàn xã hội thực hiện khoảng trên 6.670 tỷ đồng, bằng gần 40% kế hoạch năm, chiếm 25% GRDP (tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh), tăng hơn 8,6% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ tăng vốn này dù chỉ cao hơn 3,6% so với mức tăng của cùng kỳ năm 2013, thấp hơn so với kế hoạch, vẫn được đánh giá là cố gắng lớn trong việc xây dựng và thực hiện các giải pháp huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển khi tất cả nguồn vốn đều tăng cao hơn so với mức tăng cùng kỳ. Một thống kê khác cũng cho thấy tổng nguồn vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước thuộc kế hoạch năm 2014 đến tháng 6 đã hơn 4.160 tỷ đồng (3.396 tỷ đồng từ nguồn vốn trung ương và ngân sách tỉnh huy động thêm 410 tỷ đồng từ nguồn xổ số kiến thiết, tăng thu, vốn vay để bổ sung vào kế hoạch vốn đầu tư xây dựng năm 2014 và vốn của 20 dự án ODA đang triển khai năm 2014). Số vốn ít ỏi, với tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản chiếm hơn 49%, chủ yếu phân bổ cho các dự án, công trình chuyển tiếp như mở rộng quốc lộ 1, đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi (đoạn qua Quảng Nam), cầu Cửa Đại, cầu Kỳ Phú 1&2, Tượng đài mẹ Việt Nam anh hùng, bảo tàng, nhà khách, nghĩa trang liệt sĩ tỉnh, Bệnh viện Đa khoa khu vực miền núi phía Bắc, Quảng trường 24.3. Ngoài ra, ngân sách cũng đã dành khoảng 60 tỷ đồng để khởi công xây dựng một số công trình quan trọng như Khu lưu niệm Ban Tài mậu khu V tại Khu di tích Nước Oa, đền tưởng niệm anh hùng liệt sĩ Thăng Bình và hoàn thành một số công trình xây dựng kết cấu hạ tầng khu vực nông thôn và các xã nông thôn mới. Các dự án còn lại đều phải chịu cảnh “thắt lưng buộc bụng” chờ vốn.

Cầu Cửa Đại, một trong những dự án, công trình trọng điểm rất cần vốn.Ảnh: T.PHONG

Không thể dự báo được tiến độ xây dựng các dự án, công trình này có thể đạt kế hoạch như mong muốn hay không đang là vấn đề “đau đầu” của các cơ quan quản lý. Ông Đỗ Xuân Diện - Phó ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai cho hay ngoài 560 tỷ đồng từ nguồn trái phiếu chính phủ, còn phải cần đến 220 tỷ đồng nữa mới bảo đảm tiến độ hợp long cầu Cửa Đại vào cuối năm nay, nhưng hiện tại nguồn vốn bổ sung đang rất khó khăn. Sở Kế hoạch - đầu tư thừa nhận khó khăn lớn nhất hiện nay của Quảng Nam là một số công trình lớn, trọng điểm, cấp thiết đều có nguồn vốn bố trí quá thấp, kể cả nguồn vốn kế hoạch trung hạn đến năm 2015 và bổ sung kế hoạch nguồn vốn trái phiếu chính phủ giai đoạn 2014 - 2016 cũng không đảm bảo so với tổng mức đầu tư. Ông Trần Văn Tri - Giám đốc Sở Kế hoạch – đầu tư cho biết tồn tại hiện thời vẫn là vốn đầu tư so với khả năng yêu cầu rất hạn chế. Định hướng tốt nhưng triển khai thực hiện gặp rất nhiều khó khăn vì thiếu vốn. Tất cả hạ tầng thiết yếu chỉ mới đáp ứng khoảng từ 25 - 35% nhu cầu. Dự kiến chỉ bảo đảm cân đối khoảng 50% cho các công trình trọng điểm đã công bố.

Phân bổ vốn cho dự án hiệu quả

Sự thiếu hụt nguồn vốn đầu tư cho các dự án, công trình trọng điểm được công bố không làm mấy người ngạc nhiên và không còn là chuyện lạ, bởi ngay từ khi phân bổ kế hoạch vốn, chính quyền và cơ quan quản lý cho hay ngân sách nhà nước năm 2014 chỉ dành trả nợ xây dựng cơ bản và tập trung vốn cho các dự án, công trình hoàn thành, phát huy hiệu quả. Theo Sở Kế hoạch - đầu tư, để đạt GRDP tăng 11,5% thì tổng vốn đầu tư toàn xã hội phải khoảng trên 11.000 tỷ đồng. Tất cả nguồn vốn dành cho đầu tư phát triển từ các kênh khác nhau đều đã bằng hoặc gia tăng hơn so với kế hoạch năm 2013 nhưng đã bị giảm sút đáng kể, khi số vốn đầu tư phát triển thuộc ngân sách nhà nước năm 2014 chỉ được phân bổ khoảng 3.662 tỷ đồng, tăng 2% so với kế hoạch năm 2013 nhưng lại giảm 34% so với thực hiện năm 2013 và vốn cân đối ngân sách các địa phương khoảng 1.292 tỷ đồng, bằng 117% so với kế hoạch 2013 nhưng chỉ bằng 61% so thực hiện 2013. Quan điểm của UBND tỉnh là huy động các nguồn lực, tập trung vốn cho công trình có khả năng hoàn thành năm 2014. Các chủ đầu tư cần đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành dứt điểm các hạng mục cần thiết, quan trọng nhất của từng dự án để đưa vào sử dụng. Các cơ quan quản lý thúc đẩy giải ngân hết nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản năm 2014, căn cứ và khả năng cân đối ngân sách, sắp xếp thứ tự ưu tiên và xem xét quyết định giãn tiến độ, dừng những hạng mục, dự án chưa thật sự cần thiết, tập trung nguồn vốn cho những hạng mục, dự án cấp bách, hiệu quả cao hơn.\

Theo Chủ tịch UBND Lê Phước Thanh, chính quyền sẽ kịp thời xử lý những vướng mắc, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ nhà đầu tư triển khai dự án. Các chủ đầu tư nên nhìn nhận lại vấn đề để thấy khả năng cụ thể của dự án liên quan đến vốn đầu tư mà có kế hoạch triển khai hay dừng lại.“Cần thiết phải dừng lại các dự án khi nguồn vốn quá lớn, hoặc loại bỏ những dự án thiếu khả thi. Kiểm soát lại đầu tư trong khả năng nguồn vốn có thể. Nơi nào cũng có nhu cầu, nhưng nguồn lực yếu nên chỉ có thể đầu tư những dự án trọng điểm. Không để tràn lan và khả năng đầu tư phải dứt điểm. Năng lực điều hành của địa phương phải được đo lường trên cơ sở kết quả cuối cùng: sự thịnh vượng. Đó là sự thể hiện qua chất lượng dự án đầu tư, đời sống người dân sẽ được cải thiện như thế nào, thu nhập ra sao và môi trường sống được bảo đảm tới đâu mới là điều quan trọng…” - Chủ tịch UBND tỉnh Lê Phước Thanh nói.

TÙY PHONG