Cau là loài cây rất gần gũi với người dân Việt Nam. Ngoài trồng cau lấy trái để ăn với trầu, làm cây cảnh, cau còn là một vị thuốc trong Đông y.
Các bộ phận của cây cau đều được dùng để làm thuốc điều trị bệnh. Đặc biệt, đọt cau (củ hủ, có nơi gọi tàu hủ) có thể dùng chế biến các món ăn ngon. Muốn có củ hủ, trước hết người ta phải chặt lấy phần ngọn cau, lột hết bẹ ra, phần còn lại có màu trắng đục, mềm và giòn, đó chính là phần “củ hủ”.
Theo các nhà dinh dưỡng, củ hủ cau là một món ăn ngon, đậm đà hơn củ hủ dừa với nhiều chất xơ, tốt cho hệ tiêu hóa và các chất khoáng như: sắt, kẽm, magie… và không hề chứa cholesterol, chất béo bão hòa.
Tuy nhiên, củ hủ cau sau khi xắt mỏng phải ngâm giấm pha với nước muối khoảng 30 phút để “thịt” không bị đen nâu lại và loại bỏ chất chát. Thông thường người ta chế biến củ hủ cau thành những món ăn ngon như: trộn, làm gỏi hay xào với các loại thịt. Trong đó ếch đồng nấu với đọt cau là món ăn tuyệt phẩm.
Dân nhà nông thường ví ếch như “gà đồng”, bởi vì thịt ếch trắng, thơm ngon dai nhưng khá giòn, giàu dinh dưỡng, ăn rất hiền. Ếch được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như: ếch chiên bơ, ếch xào sả, ếch nướng, nấu cháo, om (nấu nhỏ lửa)…
Đặc biệt, món “ếch om đọt cau” mà dân sành nhậu gọi vui là món “ếch nhảy đọt cau” là món vừa lạ vừa thơm, vừa trị được nhiều bệnh, ăn vào là thấy khỏe ngay.
Món ăn này được chế biến như sau: Trước hết, lột bỏ da ếch và nội tạng, chặt bỏ móng rồi rửa sạch và chặt ếch thành miếng nhỏ để vào rổ thưa cho ráo nước. Kế đến cho ếch vào bát, ướp gia vị, tiêu, tỏi, nghệ tươi, bột ngọt, ít muối ăn, tí nước mắm ngon. Khử tỏi, sả với dầu ăn cho thơm rồi cho thịt ếch vào xào…
Khi nào thấy thịt ếch sắp chín, cho tiếp đọt cau (chỉ dùng một đọt cho 2 - 4 người ăn) và nấm mèo (đã ngâm và rửa sạch), thêm nước dùng vừa đủ vào om (um) chín. Chú ý đun lửa nhỏ đến khi vừa chín, bắc xoang xuống, xúc ra đĩa rắc tiêu, đậu phộng lên, thêm vài lát ớt chín đỏ và vài cọng ngò tàu xanh lên để vừa đẹp vừa thơm ngon.
Cũng không nên quên đĩa rau sống có chuối cây xắt mỏng trộn với các loại rau thơm, rau má, ngò ta... Món này thường nhậu lai rai hoặc ăn với cơm, bún, cuốn bánh tráng, làm nhưn mỳ Quảng, bánh mì… đều ngon.
Thưởng thức món ếch om đọt cau với vị bùi, béo, ngọt của thịt ếch, vị giòn, ngọt, thơm của xương ếch và đọt cau cùng với nấm mèo và các gia vị hòa quyện vào nhau tạo thành món ăn với hương vị rất riêng, đặc biệt bồi bổ cho cơ thể.
Thực tế, các nhà khoa học cho rằng trong thân cây cau, tùy theo các bộ phận, ít hay nhiều đều có hoạt chất ancaloit, tác động lên hệ thần kinh làm giãn nở mạch máu vùng chậu, cải thiện vượt bậc độ cương cứng dương vật nên nhiều đấng “mày râu” thường chế biến món này vừa thưởng thức hương vị rất riêng biệt, thơm ngon, đậm đà vừa cải thiện tình trạng “trên bảo dưới không nghe”. Tuy nhiên, đây là “món ăn bài thuốc”, sẽ không tốt nếu bị lạm dụng. Dân gian có câu: “Ếch đồng nhảy tới đọt cau/ Anh ăn một dĩa xin đừng bỏ nhau”...