Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
Ngày còn đi học, thú vui được lang thang ở những quầy bán sách cũ là niềm hạnh phúc. Ngày ấy, cơm không đủ ăn, áo không đủ ấm nhưng nhiều người ham đọc sách. Học cấp 2 trường làng, những hôm đi trực trống, chui vào kho sách cũ kỹ của thư viện trường đọc say sưa, nào Thép đã tôi thế đấy, Núi đồi và thảo nguyên, Sông Đông êm đềm…, kể cả những tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp, Dương Thu Hương, Dương Hướng, Chu Lai, thơ Lưu Quang Vũ, nhóm tác giả Tự Lực văn đoàn… Đọc ngấu nghiến như người bị đói lâu ngày được bữa no. Lớn lên chút nữa đi học trường huyện, ngoài việc chui vào thư viện của trường, thời gian còn lại lang thang những quầy sách ở ngã ba Nam Phước, Cầu Chìm (Duy Xuyên) và cả hiệu sách nhà người anh rể ở quê tìm đọc những gì mình thích.
Khi đọc những quyển sách cũ, đôi lúc cũng chạnh lòng vì các nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà thơ có khi dành cả cuộc đời mình vào đó, bây giờ đứa con tinh thần ấy lại bị bỏ quên ở nơi đồng nát. Mỗi cuốn sách lại có một cuộc đời riêng, gắn liền với màu giấy, hình ảnh bìa, trang trí… Rồi hành trình một cuốn sách mới trở thành một cuốn sách cũ có lẽ cũng trải qua không ít thăng trầm. Vòng đời của những cuốn sách cũ là thế, ai quý sách thì nó nằm trên giá, còn không thì cân giấy vụn cho những quầy đồng nát. Cũng có những cuốn sách ghi ngày, tháng, năm, thân tặng, quý tặng, kính tặng lại nằm ở những quầy sách cũ. Đọc những lời đề tặng trên những cuốn sách ố màu thời gian, chạnh lòng nghĩ đến… cảm giác của người tặng.
Có những thú vui rất kỳ cục khi đi mua sách cũ, tìm được mình cuốn sách mình thích giống như bữa đó mình được người thân dắt đi chiêu đãi. Có lần ở quầy sách chợ Đông Ba, người viết bài này lục tìm được quyển Cuốn theo chiều gió tập 2. Vốn trước ngày giải phóng, Cuốn theo chiều gió được in thành 4 tập, chữ nhỏ và khổ sách cũng nhỏ. Chỉ có một tập không đầu không cuối như thế nó vẫn nằm trong tủ sách đã 20 năm. Vừa rồi người bạn làm việc ở Bình Dương còn lưu các tập 1,3,4, thiếu tập 2, tôi đã chuyển cho bạn để được trọn bộ. Mặc dù bây giờ sách tái bản nhiều với đủ kiểu dáng, ảnh bìa cũng khá bắt mắt, nhưng cũng có nhiều người quý những quyển sách cũ đã ố màu.
Đối với những người mê sách, đến với những quầy sách cũ có thể để tìm bạn tri ân. Có những người sở hữu kho tri thức vô hạn, an nhiên sống với sách mặc dù đời sống vật chất thì không khá giả mấy. Đó là một thế giới riêng chìm sâu trong đời sống tinh thần của những người yêu sách, họ tìm lại không gian của hoài niệm còn vương màu thời gian. Những quầy sách cũ là chiếc cầu nối giúp những độc giả mê sách tìm kiếm giá trị ở những trang sách cũ để thỏa niềm đam mê. Lang thang vài tiếng đồng hồ ở những quầy sách cũ lục tìm đôi khi cũng tìm được vài cuốn ưng ý của những tác gia lớn, chủ yếu là sách nghiên cứu, sách tham khảo bổ sung vào kệ sách nhà mình. Lâu ngày, cái giá sách bé tí ngày nào trải qua hai mươi năm cũng bồi tụ kha khá, đến lúc có thời gian thì lần giở, hoặc khi cần cũng có vốn để tham khảo. Trong cái không gian nhỏ hẹp từ giá sách cũ, một không gian bao la từ những cuốn sách mở ra một thế giới mới với biết bao nhiêu điều lạ, có ích cho cuộc sống.
Ngày học ở Huế, lang thang ở các quầy sách cũ ở đường Lý Thường Kiệt, Lê Lợi sau lưng chợ Đông Ba, và những quầy sách bên Đại Nội… Sách đủ loại giáo trình, giáo khoa, truyện, sách nghiên cứu, tiểu thuyết, tạp chí… Đông đảo người ghé mua, nhiều cuốn dù sắp nát nhưng vẫn có sức cuốn hút riêng. Những cửa hàng sách rộng chừng 3m2 nằm bên vệ đường, những trang sách cũ kỹ nhuốm màu thời gian nhưng không chết; sách cũ vẫn có sức sống và tuổi thọ của nó.
Trong những câu tự bạch của Karl Marx, khi con gái hỏi ông: “Thú vui của ba là gì?”. Marx trả lời: “Lục tìm trong sách cũ”. Mới hay đối với cả những bộ óc thiên tài, những trang sách dẫu xưa cũ, nhuốm màu thời gian vẫn có sự hấp dẫn riêng của nó. Với tôi, thú đi mua, lục tìm trong sách cũ vẫn là niềm vui, niềm hạnh phúc.
THANH VÂN