Thử nghiệm kè biển Cửa Đại bằng cọc lasen

Đó là kết luận của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh tại buổi làm việc với UBND TP.Hội An và các sở, ngành liên quan vào chiều 9.1 sau chuyến đi thực tế tại Quảng Ngãi, nơi đã áp dụng thành công phương pháp này trong việc chống xói lở bãi biển Cửa Đại (Quảng Ngãi).

Khẩn cấp

Theo ông Nguyễn Văn Dũng - Chủ tịch UBND TP.Hội An, do ảnh hưởng các đợt bão, lũ lụt từ tháng 11.2016 đến nay đã làm đoạn bờ biển Cửa Đại bị xâm thực nghiêm trọng, có nơi ăn sâu vào đất liền khoảng 70m. Hiện tại sạt lở đã đến khu du lịch Agribank và có khả năng đe dọa bãi biển An Bàng như một hiệu ứng domino kéo dài về phía bắc. Cùng với đó, hiện tượng bồi lấp ở Cửa Đại khiến hơn 50 tàu đánh cá công suất trên 90CV không thể ra khơi, việc nạo vét khơi thông dòng và kè chắn khẩn cấp bờ biển Cửa Đại trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. “Thành phố rất khó khi trả lời dân. Lo cứ lo nhưng không biết làm thế nào vì các giải pháp cấp thiết vẫn chưa phát huy hiệu quả, và bờ biển mỗi ngày lại lở nhiều hơn. Chính vì vậy, việc Công ty Đoàn Ánh Dương triển khai thành công việc kè chống xói lở bờ biển tại xã Nghĩa An, TP.Quảng Ngãi bằng cọc lasen thời gian qua là một giải pháp có thể nghiên cứu học hỏi. Do đó, tôi muốn làm thử nghiệm 200m tại Hội An và phải triển khai trước tết vì làm trong mùa này mới thấy tác dụng và tính hiệu quả, còn qua mùa nắng sẽ không có tác dụng nữa” - ông Dũng kiến nghị. Nếu tiến hành thử nghiệm kè chắn theo phương pháp đóng cọc lasen, kinh phí dự trù khoảng 6,1 tỷ đồng (thuê cọc trong 3 tháng), trường hợp mua cọc, số tiền ước chừng 16 tỷ đồng.

Sạt lở bờ biển Hội An ngày càng nghiêm trọng và đang có dấu hiệu dịch chuyển mạnh ra hướng bắc.Ảnh: V.L

Thực tế, khu vực biển Cửa Đại (Quảng Ngãi) từ khi được kè chắn bằng phương pháp đóng cọc lasen (năm 2013) đến nay, diện tích bãi bồi phục hồi đã kéo dài hơn 5km và rộng từ 70 - 100m. Ông Đoàn  Sung - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Đoàn Ánh Dương (đơn vị thi công kè chắn biển Cửa Đại, Quảng Ngãi) cho rằng, việc kè chắn bằng cọc lasen vừa tiết kiệm chi phí vừa có thể làm được trong điều kiện sóng to gió lớn. Tại Quảng Ngãi, công ty đã thực hiện phương pháp đóng cọc lasen thành 2 hàng 2 bên, lòng rộng khoảng 8m, sau đó đổ cát vào như một đường công vụ và cứ thế tịnh tiến ra biển để hình thành một mỏ hàn vuông góc với bờ dài 82m. Phương pháp này không chỉ đơn giản, thời gian thi công nhanh mà sẽ giúp hạn chế được sóng biển đánh vào bờ kéo cát trôi đi, góp phần tạo bãi bồi. “Biện pháp thi công của chúng tôi ở Quảng Ngãi chỉ là sáng tạo chứ không có phương pháp khoa học hay một thẩm định nào để phê duyệt thiết kế, chúng tôi thi công đến đâu thiết kế đến đó nhưng chỉ sau 1 tháng thì bãi bồi lại. Qua nghiên cứu ở Hội An tôi thấy vị thế tương tự như Cửa Đại (Quảng Ngãi), thậm chí tính ổn định cao hơn nên dễ thi công hơn. Nếu triển khai theo phương pháp này tại Hội An mình sẽ phải đóng 3 mỏ kè (Quảng Ngãi 1 mỏ kè) vì tình trạng sạt lở phức tạp hơn” - ông Sung cho biết.

Nghiên cứu kỹ trước khi thử nghiệm   

Trong buổi làm việc vừa qua, một số ý kiến cho rằng tuy cùng bị sạt lở nhưng nguyên nhân mỗi nơi khác nhau. Trong đó, nguyên nhân sạt lở ở Cửa Đại (Quảng Ngãi) là do khai thác cát xuất khẩu (4 triệu khối) dẫn đến thiếu hụt nguồn cát gây sụt lở, còn tại bờ biển Hội An nguyên nhân rất nhiều, từ địa hình, chế độ dòng chảy khu vực ven bờ, biến đổi khí hậu đến thiếu hụt nguồn cát, tác động của con người… nên mọi can thiệp, ứng xử phải hết sức cẩn trọng và bình tĩnh, phải phù hợp với quy luật thiên nhiên cũng như tốc độ dòng chảy, lưu lượng nước. Đặc biệt, không phá vỡ dự án nghiên cứu tổng thể trong ổn định đường bờ và tạo bãi mà tỉnh đang phối hợp với Cơ quan phát triển Pháp (AFD) triển khai thời gian qua. Chưa kể, việc kè chắn bằng cọc lasen ở Quảng Ngãi vẫn chưa có một nghiên cứu hoặc cơ sở khoa học nào để khẳng định đúng hay sai.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh, thời gian qua rất nhiều tiền của từ doanh nghiệp và Nhà nước đã đổ vào việc kè chống bờ biển Hội An nhưng đến nay vẫn chưa mang lại kết quả, thậm chí biển còn sạt lở nhiều hơn. Vì vậy, việc Quảng Ngãi kè chắn bằng cọc lasen đã ngăn ngừa được tình trạng sạt lở và tái tạo bãi, từ đó suy ra việc làm tương tự ở khu vực Cửa Đại, Hội An có thể khả dĩ khắc phục được nhưng chỉ trên tinh thần thử nghiệm. “Tôi đề nghị lãnh đạo Hội An phải hết sức bình tĩnh. Chúng ta cũng đã làm nhiều giải pháp rồi, từ kè cứng, kè mỏ hàn đưa ra ngoài của doanh nghiệp, rồi kè bê tông mái nghiêng ở ven bờ đến kè bao kỹ thuật kè mềm… Tất cả đều là nghiên cứu, là giải pháp tình thế nhưng đến bây giờ chúng ta vẫn chưa giải quyết được chứ không phải chúng ta khoanh tay nhìn. Nguyên do địa hình địa thế nơi đây quá phức tạp. Các giáo sư hàng đầu thế giới đến đây cũng rất thận trọng và phải qua thời gian quan trắc 12 tháng mới đủ cơ sở dữ liệu đưa ra giải pháp như thế nào” - Phó Chủ tịch tỉnh Lê Trí Thanh nói.

Ông Thanh cũng cho rằng, kè lasen tuy số tiền không lớn nhưng phải nghiên cứu vị trí phù hợp. Trong đó, việc thi công phải khóa đầu khóa đuôi, khóa đầu để không cho dòng bùn cát tiếp tục dịch chuyển từ hướng bắc về hướng nam và khóa đuôi nhằm hạn chế sự tịnh tiến của xói lở về hướng bắc. Đặc biệt, thuận lợi của giải pháp này là thi công nhanh và không phá vỡ giải pháp tổng thể hiện nay vẫn đang nghiên cứu. “Sạt lở đã qua khu du lịch Agribank rồi, bây giờ chúng ta phải khu biệt khu vực đó lại để cho dòng bùn cát không từ chỗ đó đi nữa. Thứ hai, phải bổ sung cát vào khu vực đó, còn lấy cát ở khu vực nào phải nghiên cứu để nó không gây xói lở thêm và tạo thuận lợi cho dòng chảy đưa cát ra phía ngoài cửa sông. Tỉnh cho phép Hội An thí điểm kè chắn bằng phương án lasen, hy vọng giữ ổn định bờ và góp phần không cho cát dịch chuyển, mặc dù giải pháp này chưa phải là căn bản nhưng sẽ là tình thế khẩn cấp trong khi chờ đưa ra giải pháp tổng thể cuối cùng, ít nhất cũng giữa năm  2017. Trường hợp giải pháp tổng thể thông qua và yêu cầu tháo dỡ các cọc lasen để tạo bùn cát thì chúng ta rút cọc lên cũng đơn giản” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh nhấn mạnh.

VĨNH LỘC