Để phát triển vùng dược liệu quý hiếm, nhân rộng nhiều loại cây trồng bản địa đem lại giá trị kinh tế cao, chính quyền huyện Nam Trà My đang lên kế hoạch, lộ trình triển khai, đặc biệt là cơ chế cho thuê đất với giá rẻ.
Ngoài hàng nghìn héc ta rừng được giao cho người dân nhận khoán bảo vệ theo chính sách chỉ trả dịch vụ môi trường rừng của Nghị định 99/2010/NĐ-CP của Chính phủ và Chương trình 30a, khu rừng nguyên sinh ở đỉnh Ngọc Linh còn được bảo vệ nghiêm ngặt để làm “môi trường sống” cho cây sâm Ngọc Linh sinh trưởng và phát triển. Năm 2016, 10/10 xã thuộc huyện Nam Trà My chú trọng bảo tồn và phát triển mạnh các loại cây dược liệu như sâm nam, đương quy, giảo cổ lam, lan gấm (lá nhung), sơn tra. Đến nay, tại xã Trà Nam đã xây dựng vườn ươm cấy dược liệu và đang mở rộng diện tích vườn ươm kiên cố với diện tích 1ha. Ngoài ra, xây dựng vườn ươm cây quế giống tại Trà Mai, Trà Nam, với số lượng khoảng 255 ngàn cây để hỗ trợ nhân rộng cho 9/10 xã.
Vườn ươm cây dược liệu tại xã Trà Nam (Nam Trà My). Ảnh: T.H |
Theo ông Hồ Quang Bửu - Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My, hiện nay địa phương đã hoàn thiện cơ chế cho thuê diện tích dưới tán rừng để trồng sâm. Cụ thể, mỗi doanh nghiệp được thuê đất dưới tán rừng để đầu tư phát triển sâm Ngọc Linh trong vòng 25 năm, tức đủ 3 chu kỳ trồng sâm, mỗi doanh nghiệp được thuê tối đa 300ha. Mức giá cho thuê chỉ 200 nghìn đồng/ha/năm. Lực lượng công an địa phương sẽ giúp bảo vệ tài sản cây sâm của doanh nghiệp và người dân. Thời điểm này, có khoảng 30 doanh nghiệp đang được lựa chọn để ưu đãi cho thuê đất. Ngoài ra, người dân cũng được đo đạc, phân lô diện tích dưới tán rừng để thuê đất. Nhằm khai thác có hiệu quả nguồn lực đất đai dưới tán rừng, chính quyền huyện Nam Trà My đang xúc tiến làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội để dòng vốn vay trồng sâm đến với người dân dễ dàng hơn. Trước mắt, địa phương xúc tiến xây dựng chợ đầu mối sâm Ngọc Linh và khảo sát xây dựng nhà máy chế biến sâm Ngọc Linh trên địa bàn huyện. “Chúng tôi yêu cầu doanh nghiệp và người dân phải cam kết bảo vệ rừng đầu nguồn và rừng nguyên sinh. Cơ chế cho thuê đất rẻ nhằm tạo điều kiện tốt nhất để phát triển vùng nguyên liệu sâm quốc gia” - ông Bửu nói.
Sâm Ngọc Linh được xếp vào một trong 4 cây sâm quý nhất trên thế giới (sâm Mỹ, sâm Hàn Quốc, sâm Triều Tiên, sâm Ngọc Linh Việt Nam) đã được giới khoa học, các cơ quan chuyên môn đánh giá rất cao, không những về giá trị kinh tế, mà còn về công dụng chữa bệnh, bồi bổ sức khỏe. Sâm Ngọc Linh hiện có giá trị kinh tế rất cao, khoảng 20 - 50 triệu đồng/kg (tùy theo độ tuổi của sâm). Hiện có một số đơn vị đang thực hiện nhiệm vụ bảo tồn và phát triển cây sâm Ngọc Linh như Trại sâm giống Tắk Ngo (thôn 2 xã Trà Linh, do huyện Nam Trà My quản lý) với hơn 20.000 cây sâm giống 2 năm tuổi; Trại dược liệu Trà Linh do UBND tỉnh quản lý với tổng diện tích hơn 7ha và tổng số 167.658 cây ở nhiều độ tuổi khác nhau.
TRẦN HỮU