Thưởng và không thưởng

Thông tin về thưởng tết chộn rộn suốt tuần qua trên các mặt báo, nhất là đang kỳ khát “tiền tháng Chạp”.

Rộn rã nhất là các doanh nghiệp công bố thưởng với nhiều mức rất chênh lệch. Có nơi chỉ thưởng vài trăm ngàn đồng, nơi thì đến hàng tỷ đồng. Chưa biết thực hư doanh nghiệp làm ăn hiệu quả thế nào nhưng qua tiền thưởng tết cũng có thể “đọc” thấy sự phát triển của vùng đất nào đang là mảnh đất hứa của đầu tư.

Cho đến thời điểm này doanh nghiệp ở TP.Hồ Chí Minh dẫn ngôi đầu bảng; trong đó, 133 doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước đã báo cáo mức thưởng bình quân là 7 triệu đồng, cao nhất là 1 tỷ đồng, thấp nhất là 3,5 triệu đồng. Thủ đô ta có vẻ khiêm tốn hơn rất nhiều khi Sở LĐ-TB&XH Hà Nội báo cáo, doanh nghiệp có mức thưởng Tết Nguyên đán Đinh Dậu cao nhất (trong số các đơn vị đã báo cáo nằm trong khối FDI) là 205 triệu đồng, thấp nhất là 550.000 đồng. Mức thưởng bình quân của các doanh nghiệp trong nhóm này là 3,8 triệu đồng mỗi người, chỉ tăng 1% so với năm trước. Các địa phương thuộc loại khá thì tới mức cao nhất gần 737 triệu đồng (Đồng Nai), 384 triệu đồng (Cần Thơ), 300 triệu đồng (Đà Nẵng). Xem ra Quảng Nam ta chỉ hạng trung bình thấp khi mức thưởng cao nhất khoảng 40 triệu đồng.

Doanh nghiệp làm ăn được, thưởng cho công nhân nhiều không những góp phần ổn định và cải thiện đời sống người lao động mà còn tạo khí thế rất lớn cho sự phát triển kinh tế. Tiền vào túi công nhân bao nhiêu sẽ là thước đo mức độ hiệu quả đầu tư sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Hơn thế nữa, “đất lành” đầu tư sẽ hiện lên từ vóc dáng doanh nghiệp lớn mạnh.

Khá im ắng về chuyện khen thưởng vào dịp tết là khối cán bộ, công chức, người lao động trong các cơ quan công quyền. Luật Lao động 2012 không cấm công bố nhưng ít khi thông tin tiền thưởng tết “xì” ra ngoài dư luận xã hội để mà so sánh. Cũng theo luật này, quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở. Luật Cán bộ, công chức năm 2008 cũng quy định các khoản gọi là thưởng và chế độ nâng lương trước thời hạn, hưởng tiền thưởng theo quy chế chi tiêu nội bộ. Tóm gọn, làm cơ quan nhà nước có khen thì có thưởng. Nếu cần một nửa giấy khen cộng một nửa chiếc bánh mì, thì cũng nhiều nơi đã chọn, nhưng vẫn qua lộ trình xét, phân loại cán bộ, đề nghị khen các cấp với đủ loại danh hiệu, rồi xem khả năng của quỹ khen thưởng, khoản tiết kiệm chi... Quá nhiều nhưng chắc không được nhiều, phần lớn mang tính tượng trưng.

Dù ồn ã hay im ắng thì những đối tượng nói trên vẫn có khen, có thưởng. Người thưởng cũng như được thưởng đều có chút ít niềm vui trước mỗi cái tết, đặc biệt là trước thềm xuân Đinh Dậu này. Trong khi đó, bà con nông dân thường chỉ chờ có “trời đất thưởng”. Năm nay thiên tai diễn ra khốc liệt nhiều vùng, ông trời đã không thưởng cho mưa thuận gió hòa mà còn đày đọa người nông dân khổ ải. Như ở Quảng Nam hai cơn lũ muộn và mưa suốt tháng cuối năm làm cho nông dân thiệt hại mùa hoa màu rất nặng nề. Đã nghe cả chục địa phương đơn vị đề xuất cứu trợ để phòng đói giáp hạt. Cái lo hiện hữu là khôi phục sản xuất rất khó khăn. Tỉnh không xin trung ương nhưng phải lo cho dân khỏi đói và hàng trăm tỷ đồng đã quyết định phân bổ về các địa phương. Những diện tích trồng hoa màu bị hư hại được tỉnh và trung ương hỗ trợ vật tư, giống để trồng lại, bình quân 5 triệu đồng/ha. Trời thưởng cho chút ít phù sa mà lấy đi nhiều quá!

Vì hứng chịu thiên tai, năm nay Quảng Nam không bắn pháo hoa, không tổ chức đi thăm tết lãnh đạo, cắt giảm nhiều khoản chi phí liên hoan tiệc tùng, tiết kiệm chi tối đa để dành những phần quà cho người nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội, gia đình chính sách, người có công. Tỉnh cũng rót cho mỗi khu dân cư 15 triệu đồng để hỗ trợ các hoạt động giúp nhân dân có chút không khí đón tết. Động thái này thật sự hướng về nhân tâm.  

Niềm mong mỏi là trời hửng nắng để “còn chồi xanh cây”, đón mùa xuân đã cận kề...

NGUYỄN ĐIỆN NAM