Thủy điện chủ động điều tiết nước cho hạ du

Hội nghị tổng kết phòng chống thiên tai 2015 và góp ý các phương án phòng chống lụt bão 2016 do Công ty CP Thủy điện A Vương (AVC) và thủy điện Sông Bung 4 tổ chức vào cuối tháng 4 vừa qua đều nhấn mạnh ưu tiên điều tiết nước cho hạ du vào mùa khô, phối hợp trong phương án xả lũ mùa mưa cũng như hài hòa lợi ích của doanh nghiệp.

Nước cho hạ du trước, sản xuất điện sau

Theo ông Lê Đình Bản - Phó Tổng Giám đốc AVC cho biết, sản lượng điện năm 2016 của Nhà máy Thủy điện A Vương tính đến ngày 27.4.2016 khoảng 30 triệu kWh, đạt 6% kế hoạch, ảnh hưởng rất lớn đến chỉ tiêu kinh tế của công ty. Nguyên nhân chính vẫn là lưu lượng nước về hồ mùa mưa 2015 thấp hơn nhiều so với những năm trước. Ngoài ra, từ ngày 8.12.2015 đến 28.3.2016, thủy điện A Vương đã phải dừng phát điện tích nước vì mục đích chung góp phần điều tiết mùa hạn cho hạ du để vào thời kỳ tiếp theo (theo quy định của Quy trình vận hành liên hồ chứa và các văn bản chỉ đạo của địa phương). Theo ông Nguyễn Sơn - Phó Giám đốc phụ trách Công ty Thủy điện Sông Bung, nếu năm này xuất hiện lũ tiểu mãn (khoảng tháng 5) thì các hồ thủy điện sẽ có khả năng điều tiết nước cho hạ du tốt hơn, đồng thời cũng có thể tính đến việc đảm bảo sản lượng điện theo kế hoạch, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho hệ thống điện quốc gia. Vào cuối tháng 3 vừa qua, thủy điện Sông Bung 4 xả nước với lưu lượng lớn, giúp nguồn nước đẩy mặn xâm nhập tại TP. Đà Nắng. Cụ thể, nhà máy thủy điện sông Bung 4 phát điện trong 14 giờ với lưu lượng nước xả trung bình trong ngày 88m3/s. Sau khi thủy điện Sông Bung 4 xả nước, tình hình nhiễm mặn ở sông Cầu Đỏ đã giảm xuống đáng kể, tạo điều kiện cho Công ty Cấp nước Đà Nẵng cấp nước cho thành phố. Song song với việc xả nước “cứu” vùng hạ lưu TP.Đà Nẵng, nhà máy thủy điện Sông Bung 4 cũng được Sở NN&PTNT Quảng Nam đề nghị thực hiện vận hành xả nước, phát điện tối thiểu 12 giờ/ngày với lưu lượng nước xả về sông Vu Gia trung bình mỗi ngày từ 25m³ đến 40m³/s.

Nhà máy thủy điện A Vương có dung tích hồ chứa khoảng 343 triệu m3. Ảnh: N.N

Thực tế, tính đến năm 2015 8 hồ thủy điện trên lưu vực Vu Gia (thuộc các đơn vị là Ban Quản lý Dự án thủy điện Sông Bung 2, Công ty Thủy điện Sông Bung (TĐ Sông Bung 4), AVC, Công ty CP Phú Thạnh Mỹ (TĐ Sông Bung 4A), nhà máy thủy điện Sông Bung 5, nhà máy thủy điện Sông Bung 6, Công ty CP Thủy điện Đăk Mi, Công ty CP Thủy điện Gruco Sông Côn) đã ký kết 3 lần quy chế phối hợp phòng chống lụt bão. Đây là hoạt động mang tính chủ động của các hồ thủy điện, thể hiện sự quan tâm, đồng thuận đối với công tác phòng ngừa thiên tai; đồng thời tạo được kênh thông tin hỗ trợ các chủ hồ nhằm chủ động hơn trong những tình huống bất thường. Đại diện Sở NN&PTNT, Chi cục phó Chi cục Thủy lợi, ông Lê Văn Thư nhìn nhận, sự phối hợp chặt chẽ từ phía địa phương và các nhà máy thủy điện trên lưu vực thực sự đem lại hiệu quả cao trong việc điều tiết nước đủ nhu cầu và đúng thời điểm cho sản xuất, sinh hoạt của nhân dân, góp phần ngăn ngừa và chống xâm nhập mặn rất tốt.

Chủ động ứng phó thiên tai

Theo dự báo của tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), năm 2016 được đánh giá là một trong những năm có El Nino mạnh nhất trong lịch sử. Đối với Việt Nam, Trung tâm Khí tượng thủy văn Trung ương dự báo El Nino này sẽ kết thúc vào giữa năm, tiếp theo sau khả năng xuất hiện La Nina rất cao. Vì vậy, để vận hành các hồ thủy điện hiệu quả, trên cơ sở quy định của quy trình các bên cần phối hợp chặt trong việc lập phương án, kịch bản cho mùa lũ - mùa cạn, qua đó sẽ góp phần hoàn thiện các quy trình đúng với thực tế. Đặc biệt, bên cạnh việc ký kết với Đài Khí tượng thủy văn Trung Trung Bộ cung cấp bản tin dự báo khí tượng thủy văn làm cơ sở cho việc vận hành hồ chứa thì 2 nhà máy thủy điện A Vương và Sông Bung 4 hiện cũng đã chung tay xây dựng 19 trạm cảnh báo xả tràn (A Vương đã xây dựng 15 trạm) và 72 cột mốc báo lũ tập trung những vùng thấp trũng và trải rộng trên địa bàn huyện Đại Lộc. Song song đó, công tác tuyên truyền cho nhân dân hạ du đã được các chủ thủy điện thực hiện liên tục trong các năm qua, đặc biệt năm 2015, 8 thủy điện trên hệ thống sông Vu Gia đã cùng chung tay xây dựng kịch bản tuyên truyền tại huyện Đại Lộc.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh đánh giá cao những việc mà các thủy điện đã thực hiện. Phó Chủ tịch yêu cầu, trong mùa mưa bão các thủy điện chú trọng tổ chức theo phương châm “4 tại chỗ”. Đồng thời mong muốn các thủy điện chung tay hơn nữa, nhất là xây dựng bản đồ ngập lụt cho hạ du, góp phần phòng chống thiên tai. “Trong tương lai các thủy điện cần có hướng xây dựng phương án đa hồ trong công tác phòng chống lũ lụt cho hạ du, không phải chỉ đơn hồ như yêu cầu hiện nay. Dù đây là chương trình lớn cần thời gian và công sức nhưng là vấn đề liên quan đến nhân dân cả vùng hạ du nên phải được quan tâm hàng đầu” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh nhấn mạnh

N.NHƠN - K.LINH