Kỳ vọng gỡ "thẻ vàng" thủy sản

Chuyển biến

Đoàn thanh tra của EC ở lần thứ 3 đã ghi nhận những kết quả đạt được và sự cởi mở của Việt Nam đối với các khuyến nghị. Về triển khai Luật Thủy sản, nước ta đã có khung pháp lý phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Đoàn thanh tra EC đánh giá, việc giám sát đội tàu cá của nước ta đã được cải thiện.

Bộ NN&PTNT yêu cầu các địa phương tăng cường phối hợp và chia sẻ thông tin giữa các tỉnh để đảm bảo cùng một giấy xác nhận nguyên liệu hải sản khai thác không thể được sử dụng song song ở hai địa phương khác nhau; tích hợp tất cả cơ sở dữ liệu nghề cá cấp tỉnh trong một cơ sở dữ liệu chung quốc gia; cải thiện giám sát đối với hệ thống truy xuất nguồn gốc tại các doanh nghiệp chế biến…

Với Quảng Nam, Trung tâm Đăng kiểm tàu cá và quản lý cảng cá đã xây dựng quy trình kiểm tra tàu cá và giám sát sản lượng hải sản bốc dỡ qua cảng. Ngành chức năng thực hiện nghiêm các nhiệm vụ giám sát việc bốc dỡ hải sản qua cảng; phối hợp kiểm tra tàu cá và xử lý vi phạm; cập nhật số liệu giám sát sản lượng hải sản bốc dỡ qua cảng vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia.

Ngư dân trên địa bàn tỉnh đã từng bước thực hiện nghiêm túc việc ghi nhật ký khai thác hải sản, nhất là ghi nhật ký điện tử, từng bước số hóa nghề cá. Nhật ký thu mua chuyển tải, quy trình tàu cá cập cảng, rời cảng; các nội dung tàu cá xuất bến, cập bến; thông tin sổ danh bạ thuyền viên tàu cá đúng với thực tế hành trình tàu cá cũng đã được quản lý, kiểm soát tốt.

Ông Ngô Văn Định - Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm tàu cá và quản lý cảng cá khẳng định đã tổ chức nghiêm túc việc lập, lưu trữ các loại sổ sách, hồ sơ nghề cá đảm bảo tính khoa học, kịp thời, chính xác.

Tuy nhiên, Đoàn thanh tra EC chỉ ra một số hạn chế còn tồn tại. Cụ thể, mặc dù việc giám sát tàu cá đã được cải thiện, song số lượng tàu cá mất kết nối khi sản xuất trên biển vẫn còn cao.

Sự khác biệt giữa các tỉnh khiến hệ thống kiểm soát tàu cá vẫn chưa đủ ngăn chặn hiệu quả tình trạng khai thác hải sản không đúng quy định... Để khắc phục những hạn chế trên, Đoàn thanh tra EC khuyến nghị các địa phương có hoạt động nghề cá của nước ta cần tiếp tục áp dụng đồng bộ giải pháp để tháo gỡ.

 Quyết gỡ “thẻ vàng”

Tại hội nghị phổ biến các kết quả làm việc với Đoàn thanh tra của EC và kế hoạch triển khai các nhiệm vụ trọng tâm nhằm gỡ “thẻ vàng” thủy sản được Bộ NN&PTNT phối hợp với UBND TP.Đà Nẵng tổ chức, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến yêu cầu các địa phương có nghề cá khẩn trương thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp để có thể gỡ “thẻ vàng” vào tháng 6.

Trước hết là thống kê, phân loại toàn bộ tàu cá hiện có; kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại các trạm kiểm soát biên phòng; xây dựng cơ chế kiểm soát tàu cá di chuyển ngoài tỉnh; cập nhật đầy đủ, thường xuyên dữ liệu trên hệ thống quốc gia.

Ông Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, muốn gỡ “thẻ vàng” thủy sản, bắt buộc phải chấm dứt tình trạng tàu cá khai thác hải sản ở nước ngoài. Các địa phương cần thực hiện các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, xử lý nghiêm 100% tàu cá vi phạm; xác minh, xử lý tất cả tàu cá không duy trì kết nối giám sát hành trình; điều tra, xử lý tàu cá bị nước ngoài bắt giữ và đưa thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng; cập nhật đầy đủ kết quả xử lý vi phạm hành chính trên hệ thống phần mềm.

Về xác nhận, chứng nhận nguồn gốc hải sản khai thác, phải đảm bảo mọi lô hàng xuất khẩu đi EU và các nước khác phải truy xuất nguồn gốc có hồ sơ theo quy định; giám sát 100% sản lượng hải sản khai thác bốc dỡ; tàu cá từ 15m trở lên đều phải vào cảng chỉ định bốc dỡ sản phẩm; thuyền trưởng phải báo trước 1 giờ và nộp nhật ký khai thác.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu cho rằng, gỡ “thẻ vàng” thủy sản là nhiệm trọng tâm của ngành thủy sản vì mục tiêu phát triển bền vững nghề cá của tỉnh. Ngành thủy sản cần khẩn trương phối hợp với các địa phương rà soát hiện trạng số tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên, số tàu cá chưa được cấp phép khai thác hải sản, kịp thời cập nhật số liệu đăng ký tàu cá, cấp phép tàu cá vào hệ thống Vnfishbase để đáp ứng yêu cầu tra cứu thông tin, quản lý. Nhiệm vụ quan trọng khác là đẩy mạnh phối hợp tuần tra, kiểm soát trên sông, trên biển và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về chống khai thác IUU.

“Ngành thủy sản và các địa phương cần theo dõi, giám sát thường xuyên hoạt động của tàu cá trên biển, nhất là phương tiện hoạt động tại vùng biển xa. Thực hiện nghiêm báo cáo định kỳ kết quả triển khai chống IUU với UBND tỉnh và Bộ NN&PTNT để cập nhật, tháo gỡ vướng mắc phát sinh” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu nói.